Οι αντιηρωίδες των Ολυμπιακών του Τόκιο

Η Naomi Osaka, η Simone Biles και η Pamela Ware ήταν οι γυναίκες που έλαμψαν δια της "αποτυχίας" τους στους Ολυμπιακούς του Τόκιο και αποκάλυψαν την απελευθερωτική δύναμη του να μην ανταποκρίνεσαι στις προσδοκίες των άλλων.

Η Simone Biles

Στη λήξη των φετινών Ολυμπιακών Αγώνων, των Ολυμπιακών της πανδημίας, καθένας θα κρατήσει αυτό που του είναι πιο πολύτιμο. Οι ολυμπιονίκες τα μετάλλια τους. Το κοινό, το θέαμα. Οι γυναίκες και το φεμινιστικό κίνημα την πιο δίκαιη και ισότιμη μέχρι στιγμής εκπροσώπηση ανδρών-γυναικών σε Ολυμπιακούς Αγώνες. Η γερμανική ομάδα ρυθμικής γυμναστικής την ικανοποίηση να αγωνιστεί για πρώτη φορά στην ιστορία του σπορ με ολόσωμες φόρμες αξιοποιώντας ένα τόσο μεγάλο αθλητικό γεγονός για την προβολή ενός σημαντικού γυναικείου ζητήματος.

Αυτό όμως που ίσως είναι πιο σημαντικό και πολύτιμο, αυτό που πέρασε -όχι ακριβώς στα ψιλά- αλλά ανάμεσα στις γραμμές της δημοσιότητας και της αρθρογραφίας ήταν το θάρρος κάποιων κορυφαίων αθλητριών -γυναικών αθλητριών- να θέσουν τα προσωπικά όρια τους. Να πουν όχι, να αφήσουν την αδυναμία και την ευαλωτότητα τους να φανεί, να ενδώσουν στην “αποτυχία”, να μην ανταποκριθούν σε προσδοκίες και standards που έθεσαν άλλοι για αυτές.

Naomi Osaka

Η αρχή έγινε με την κορυφαία τενίστρια, Naomi Osaka, πριν ακόμη τους Ολυμπιακούς, στην διάρκεια του Roland Garros όταν αποφάσισε να αποχωρήσει οικειοθελώς παρά την πρόκριση της. Aιτία για την αποχώρηση της ήταν τo πρόστιμο που της επιβλήθηκε και οι απειλές για αποκλεισμό της εξαιτίας της άρνησης της να συμμετέχει στην press conference μετά την νίκη της στην πρεμιέρα της διοργάνωσης.

Συγκεκριμένα έγραψε στον λογαριασμό της στο twitter. “Πιστεύω πως το καλύτερο πράγμα που έχω να κάνω είναι να αποσυρθώ ώστε όλοι να μπορέσουν να συγκεντρωθούν στο τένις. Δεν ήθελα να προκαλέσω αναστάτωση και θα μπορούσα να είχα στείλει το μήνυμα μου πιο καθαρά. Η αλήθεια είναι ότι από το US Open του 2018 υποφέρω από μακρές περιόδους κατάθλιψης και έχω δυσκολευτεί πολύ να την αντιμετωπίσω. Όσοι με γνωρίζουν ξέρουν ότι είμαι εσωστρεφής και όλοι όσοι με έχουν δει σε τουρνουά θα έχουν παρατηρήσει ότι συχνά φοράω ακουστικά για να αντιμετωπίζω το άγχος του να βρίσκομαι μεταξύ τόσων πολλών ανθρώπων. Αν και οι δημοσιογράφοι ήταν πάντα πολύ ευγενικοί μαζί μου δεν είμαι καλή στο να μιλώ δημόσια και παθαίνω τρομερό άγχος πριν μιλήσω στους δημοσιογράφους. Νιώθω τρομερή νευρικότητα να ψάχνω να βρω τις καλύτερες δυνατές απαντήσεις. Το ίδιο μου συνέβη και εδώ στο Παρίσι. Ένιωθα ευάλωτη και αγχωμένη και γι' αυτό θεώρησα καλύτερο να φροντίσω τον εαυτό μου και να αποφύγω τις press conference. Νομίζω οι κανόνες που έχουν τεθεί είναι ξεπερασμένοι. Θα αποσυρθώ για λίγο καιρό από τα γήπεδα και ίσως κάποια στιγμή, όταν η στιγμή είναι κατάλληλη συζητήσουμε πως θα μπορούσαν τα πράγματα να γίνουν καλύτερα για τους αθλητές τους δημοσιογράφους και το κοινό».

Σε κείμενο της που δημοσιεύτηκε στο Time λίγες μέρες μετά την αποχώρηση της από το Roland Garros με τίτλο «It's Ok not to be Ok» η Osaka διεκδίκησε το δικαίωμα της σε ένα διάλειμμα από την δημοσιότητα χωρίς συνέπειες και κυρώσεις και χωρίς να είναι υποχρεωμένη να εκθέσει με λεπτομέρειες την κατάσταση της ψυχικής της υγείας. «Υπάρχουν στιγμές που όλοι αντιμετωπίζουμε δύσκολες καταστάσεις πίσω από κλειστές πόρτες. Έχω διάφορες προτάσεις για τους υπεύθυνος αλλά η πρώτη σε προτεραιότητα είναι να επιτρέπουν μερικές μέρες άδειας ασθένειας κατά τις οποίες οι αθλητές θα μπορούν να απέχουν από τα καθήκοντα της δημοσιότητας χωρίς να πρέπει να εξηγήσουν τους λόγους, όπως άλλωστε κάθε άλλος εργαζόμενος».

Στο ίδιο μήκος κύματος η υπεραθλήτρια της ενόργανης γυμναστικής, μέλος της αμερικανικής ομάδας και τέσσερις φορές χρυσή Ολυμπιονίκης Simone Biles αποφάσισε να αποχωρήσει και να μην αγωνιστεί στον τελικό με την ομάδα της λέγοντας πως δεν ένιωθε καλά, πως ήθελε να δώσει προτεραιότητα στην ψυχική και την σωματική της υγεία και πως δεν ήθελε να θέσει σε κίνδυνο την επίδοση της ομάδας της. Στη διάρκεια του πρώτου γύρου, η Biles δεν πραγματοποίησε το προγραμματισμένο της amanar, ένα από τα πιο δύσκολα άλματα το οποίο η Biles δεν κατάφερε να ολοκληρώσει. Όπως μοιράστηκε με τα media η Biles κατά την διάρκεια των Ολυμπιακών υπέφερε από αυτό που οι αθλητές της ενόργανης αποκαλούν “the twisties”. Ένα ψυχολογικό μπλοκάρισμα που έκανε την Biles να μην καταφέρει να εκτελέσει το άλμα της. «Κυριολεκτικά δεν μπορείς να ξεχωρίσεις το πάνω από το κάτω» έγραψε “Είναι το πιο τρελό συναίσθημα. Να μην έχεις τον παραμικρό έλεγχο πάνω στο σώμα σου».

Όπως δήλωσε η ίδια στον Τύπο αυτοί οι Ολυμπιακοί ήταν οι πλέον στρεσογόνοι λόγω των συνθηκών της πανδημίας. «Θα έπρεπε να είμαστε εδώ και να το απολαμβάνουμε αλλά δυστυχώς συχνά δεν συμβαίνει έτσι». Αναφέρθηκε μάλιστα και στην Osaka και στην ενθάρρυνση που της έδωσε η κίνηση της να ακολουθήσει το παράδειγμά της. Η απόφαση της Biles βρήκε την αμέριστη υποστήριξη του κόσμου που εξέφρασαν την στήριξη τους. «H αγάπη του κόσμου με έκανε να συνειδητοποιήσω ότι είμαι πολύ περισσότερα από ότι έχω καταφέρει, από τις νίκες μου και τα μετάλλια πράγμα που δεν πίστευα μέχρι σήμερα».

Simon Biles

Στο σερί των “ένδοξων" αποτυχιών μπορεί να προστεθεί και το αρνητικό ρεκόρ της Καναδής αθλήτριας Pamera Ware στις καταδύσεις με βαθμολογία 0,0 η οποία με ψυχραιμία δήλωσε: «Θα μπορούσε να έχει συμβεί σε οποιονδήποτε, αλλά συνέβη σε μένα τη λάθος στιγμή. Αλλά είμαι περήφανη γιατί έχω κάνει ό, τι είναι δυνατόν για να φτάσω εδώ που είμαι. Είμαι άνθρωπος και μου επιτρέπεται να κάνω λάθη. Ελπίζω ότι θα με συνηθίσετε να είμαι εδώ γύρω γιατί δεν πάω πουθενά, δεν τα παρατάω. Αυτός ο ανταγωνισμός δεν με καθορίζει και δεν θα τον αφήσω να με αποθαρρύνει ή να με νικήσει»

Pamera Ware

Σε έναν κόσμο εθισμένο στην επιτυχία, εμμονικό συχνά με την δύναμη και την ανθεκτικότητα, η αποδοχή της ήττας, της αδυναμίας, της ευαλωτότητας, της μη τελειότητας είναι αυτό που χρειαζόμαστε για να εμπνευστούμε, να εμπνεύσουμε και να αισθανθούμε το υπέροχο συναίσθημα της ελευθερίας του να μην είσαι πάντα αρκετά καλός. Είναι ίσως και ο μοναδικός τρόπος να πάμε παρακάτω. Είναι ό,τι χρειαζόμαστε περισσότερο αυτήν την εποχή. Μια εποχή γεμάτη στρες, αβεβαιότητα και καταστροφή παντού γύρω μας. Πολύ περισσότερο από τις νίκες, τα μετάλλια, τη δύναμη και την αντοχή, την ανθεκτικότητα με κάθε κόστος που συχνά ο αθλητισμός απαιτεί, είναι να ακούσουμε τα θέλω μας, τον εαυτό μας, τις αντοχές μας, τα προσωπικά μας όρια. Πρέπει κανείς να υπολογίζει τι και πόσο θέλει να θυσιάσει και αν αντέχει το κόστος. Αν ένα μετάλλιο, μια πρόκριση, η φήμη και τα χρήματα που μπορεί να φέρει ο πρωταθλητισμός αξίζουν το ρίσκο της ψυχικής ή της σωματικής του υγείας. Το μήνυμα της Naomi, της Simone και της Pamela είναι πιο δυνατό και πολύτιμο από αυτό που θα έστελναν περήφανες στο πιο ψηλό βάθρο να τραγουδούν τον εθνικό ύμνο της χώρας τους. Γιατί Its ok not to be ok.

Γιατί να μην γεννήσεις κοριτσάκι;

Ο Βασίλης Νανούρης, ο πιο επιδραστικός άνδρας φεμινιστής του ελληνικού Ίντερνετ δημιούργησε τη δημοφιλή σελίδα Μην γεννήσεις κοριτσάκι και έχει κάνει σκοπό της ζωής του να μεγαλώσει την κόρη του σε έναν κόσμο απαλλαγμένο από την ανισότητα.

Στην αρχή τραβά την προσοχή σου ο προβοκατόρικος τίτλος της σελίδας του. Μην γεννήσεις κοριτσάκι. Στην συνέχεια η ευθύτητα και η αμέσοτητα με την οποία μιλάει για τα γυναικεία θέματα. Αμέσως μετά τα χιλιάδες like και σχόλια αλλά αυτό που δεν μπορεί να περάσει με τίποτα απαρατήρητο είναι ότι ο δημιουργός της σελίδας είναι άνδρας. Μιλάμε συχνά για την σημασία της συνεργασίας ανδρών και γυναικών στα ζητήματα της έμφυλης ισότητας. Ο Βασίλης Νανούρης την κάνει πράξη. Μαθηματικός σε σχολείο και μπαμπάς ενός κοριτσιού τριών ετών, άρχισε να εκφράζει τις φεμινιστικές του πεποιθήσεις όταν έμαθε πρώτη φορά το φύλο του αγέννητου ακόμη τότε παιδιού του. Αρχικά το έκανε τραγούδι και στην συνέχεια σελίδα στο facebook η οποία είχε τεράστια απήχηση. Από εκεί τοποθετείται καθημερινά για όλα τα ζητήματα που αφορούν το φύλο και η επικαιρότητα το τελευταίο διάστημα δεν σταματά να του δίνει τροφή για σχολιασμό

Βασίλης Νανούρης

Πως σας ήρθε η ιδέα για τη δημιουργία του «Μην γεννήσεις κοριτσάκι»;

Το «Μη γεννήσεις κοριτσάκι» ήταν ένας ψίθυρος που ερχόταν επίμονα στα αυτιά μου τους πρώτους μήνες της εγκυμοσύνης της συντρόφου μου. Πριν μάθουμε το φύλου του παιδιού. Λίγες μέρες πριν μας πουν ότι περιμένουμε κοριτσάκι, είχα γράψει κάποιους στίχους προσπαθώντας να κάνω κομματάκια αυτές τις τρεις λέξεις. Σαν να ήθελα να τις ξορκίσω. Ένιωθα ότι σχεδόν κανείς/μία δεν την έλεγε έτσι, αλλά σχεδόν όλοι και όλες την εννοούσαν. Για να αποδομηθεί όμως κάτι, δεν φτάνει μια στιγμή. Θέλει συνέχεια. Θέλει καθημερινότητα. Κάπως έτσι ήρθε και η ιδέα της σελίδας «Μη γεννήσεις κοριτσάκι» στο facebook.

Πως έγινε δεκτή η σελίδα σας στο fb;

Οι πρώτες αντιδράσεις -στην πλειοψηφία τους- είχαν θετικό πρόσημο. «Πιο θετικό» απ’ ό,τι περίμενα. Κι αυτό νομίζω είναι ένα δείγμα για το πόσο έτοιμη είναι η ελληνική κοινωνία για τέτοιου είδους παρεμβάσεις. Τα περισσότερα άτομα αντιλήφθηκαν αμέσως την ειρωνεία του τίτλου και την αγκάλιασαν. Τώρα υπήρξαν και υπάρχουν και κάποιοι/ες άλλοι/ες που λένε «Καλά πώς γίνεται μια φεμινιστική σελίδα να σου λέει μη γεννήσεις κοριτσάκι;». Ακόμα και καλοπροαίρετα σχόλια βλέπω που λένε «ωραία δουλειά, αλλά αλλάξτε όνομα». Πραγματικά σέβομαι τη γνώμη τους, αλλά δεν μπορώ να κάνω πίσω στο συγκεκριμένο ζήτημα. Πιστεύω ότι η φράση «Μη γεννήσεις κοριτσάκι» ενοχλεί επειδή ισχύει έντονα, αλλά δεν διατυπώνεται ρητά. Την κρύβουμε γιατί φοβόμαστε να παραδεχτούμε πόσο ριζωμένη είναι μέσα μας. Γι’ αυτό επέλεξα να την ξεθάψω και να την κάνω «σημαία». Για να φανεί η γύμνια της. Για να αλλάξει το νόημά της.

Τι διαφορετικό θελήσατε να πείτε;

Πάντα θεωρούσα ότι μου έλειπε μια παιδαγωγική και μία ταξική διάσταση στις φεμινιστικές σελίδες και τα προφίλ που παρακολουθούσα στο facebook πριν δημιουργήσω την δική μου.

Το «Μη γεννήσεις κοριτσάκι» προσπαθεί βέβαια πρώτα απ’ όλα να είναι μία αντισεξιστική σελίδα, αλλά ταυτόχρονα να μην παραμελεί το παιδαγωγικό κομμάτι και να μην ξεχνάει το ταξικό. Δεν πιστεύω ότι η ισότητα των φύλων έρχεται από έναν μόνο δρόμο.

Ποια είναι η πιο συγκινητική αντίδραση που είχατε;

Όταν μια σεξουαλικά κακοποιημένη γυναίκα σου στέλνει ένα μήνυμα που περιγράφει πως ένας στίχος, ένα post ή ακόμα και μία συνέντευξη της έδωσε δύναμη και θάρρος για να μοιραστεί αυτό που της συνέβη ή ακόμα και να καταγγείλει τον κακοποιητή της, νομίζω ότι η συγκίνηση είναι το λιγότερο που μπορεί να σου συμβεί. Όταν μια εγκυμονούσα ή μητέρα νηπίου σου λέει ότι μετά από αυτά που διαβάζει στη σελίδα έχει κάνει στροφή 180 μοιρών για το πώς θα μεγαλώσει το παιδί της ή έχει πάψει να νιώθει λιγότερο σημαντική, μόνο και μόνο επειδή γέννησε κοριτσάκι, καταλαβαίνετε ότι ακόμα και κανένα απειλητικό μηνυματάκι να δεχτώ που και που, ακόμα και κάνα-δυο προσβολές, φαίνονται ψήγματα μπροστά σ’ αυτό που προσωπικά νιώθω πως κερδίζω.

H οικογένεια σας ήταν πατριαρχική;

Αν πρέπει να απαντήσω μονολεκτικά, θα πω ναι. Αν μπορώ να απαντήσω περιφραστικά, θα ρωτήσω: Και ποια δεν είναι; Ή τουλάχιστον ποια δεν ήταν στη δεκαετία του’90;

Όταν εγώ ήμουν 3 χρονών –όσο είναι σήμερα η κόρη μου δηλαδή-, δεν ξέρω καν αν οι γονείς μου –και οι περισσότεροι γονείς- ήξεραν την έννοια «πατριαρχία». Σήμερα όμως η λέξη «πατριαρχία» είναι διαδεδομένη. Αρκούν μερικά «γκουγκλαρίσματα» για να αντιληφθεί κανείς ότι είναι υπεύθυνη για τοξικές αρρενωπότητες, βιασμούς, γυναικοκτονίες, εκμηδένιση συναισθημάτων και κακοποιητικές συμπεριφορές. Σήμερα λοιπόν, η νεοσύστατη δικιά σου οικογένεια είναι πατριαρχική; Τι απαντάς σ’ αυτήν την ερώτηση; Εγώ απαντάω: Προσπαθώ να μην είναι.Τα καταφέρνω πάντα; Όχι. Τι γίνεται όταν δεν τα καταφέρνω; Το λέω. Το παραδέχομαι. Το αποδέχομαι. Και προσπαθώ να το αλλάξω.

Ποια είναι τα πράγματα που θα λέγατε πως σας επηρέασαν/διαμόρφωσαν σαν φεμινιστή;

Από παιδί ακόμα, αρκετά πράγματα που αφορούσαν τους έμφυλους ρόλους μου φαίνονταν παράλογα ή αντιφατικά. Όμως προφανώς οι μηχανισμοί άμυνάς μου με ωθούσαν να τα αγνοώ, να τα καταπίνω ή να προσπαθώ να τα δικαιολογήσω. Όταν άρχισα να διαβάζω γι’ αυτό, είτε από φεμινίστριες συγγραφείς, είτε από ερευνητές και ερευνήτριες που σχετίζονται με τις σπουδές φύλου, άρχισα και να καταλαβαίνω. Άρχισα δειλά-δειλά να μοιράζομαι αυτό που καταλάβαινα. Όμως το βίωμα εκείνο που με κινητοποίησε να πω «φτάνει το περίπου» και το «δειλά- δειλά» ήταν –όπως σας είπα και στην αρχή- η στιγμή που έμαθα πως περιμένουμε κοριτσάκι. Με στενοχωρεί που έπρεπε να συμβεί αυτό, για να ανοίξω τη μισογύνικη ντουλάπα, να βγω έξω από αυτήν και να πω «ο φεμινισμός είναι καλό πράγμα, είναι ο δρόμος μας».Με χαροποιεί που το έκανα. Η απελευθέρωση είναι καλό πράγμα, γι’ αυτό κάλλιο αργά, παρά ποτέ.

Έπαιξε ρόλο η ιδιότητα σας σαν εκπαιδευτικού στο concept «Μη γεννήσεις κοριτσάκι»;

Ναι. Ξεκάθαρα. Όταν συναναστρέφεσαι καθημερινά με παιδιά λυκείου και γυμνασίου και –πόσο μάλλον- όταν διδάσκεις μαθηματικά, δηλαδή ένα μάθημα που χρησιμοποιείται κατά κόρον για έμφυλους διαχωρισμούς, βλέπεις όλα τα πατριαρχικά κατάλοιπα διογκωμένα. Βλέπεις ζωγραφισμένα στα πρόσωπά των παιδιών τα στερεότυπα που τα εγκλωβίζουν στους ψευδείς εαυτούς τους. Την ανάγκη που έχουν να μην απογοητεύσουν τους γονείς τους, θυσιάζοντας μικρά ή μεγάλα κομμάτια της ψυχής τους.

Προσπαθείτε να ευαισθητοποιήσετε τους μαθητές και τις μαθήτριες σας σε θέματα διάκρισης φύλων;

Ναι. Αλλά όχι με έντονο τρόπο. Ούτε εκθέτοντας τις απόψεις μου και λέγοντας «ορίστε τι είναι το σωστό, πιστέψτε το». Το τι είναι σωστό το ανακαλύπτει ο καθένας για τον εαυτό του. Γι’ αυτό συνήθως εγώ είμαι που ρωτάω τα παιδιά κι αυτά απαντάνε. Σχεδόν ποτέ δεν κάνω το αντίστροφο. Είναι απίστευτο το πόσο εύκολα αποδομούν από μόνα τους τις ίδιες τους τις προκαταλήψεις.

Ανάμεσα στους φίλους της σελίδας σας υπάρχουν μαθητές ή γονείς μαθητών σας;

Μαθητές/ριές μου όχι τόσο. Τα παιδιά δεν χρησιμοποιούν τόσο πολύ το facebook.

Αντιθέτως, έχω δει πάρα πολλούς γονείς μαθητών/ριών μου να είναι φίλοι/ες της σελίδας, αν και οι περισσότεροι/ες δεν γνωρίζουν ότι είμαι ο δημιουργός της.

Αφήνει περιθώριο το σχολείο να θίξει ένας εκπαιδευτικός θέματα όπως ο φεμινισμός;

Νομίζω ότι το σχολείο αφήνει ένα περιθώριο να θίξουμε –όσοι και όσες έχουμε τη βούληση- θέματα ισότητας, όμως αυτό που με προβληματίζει είναι ότι αυτό το περιθώριο δεν μου φαίνεται πολύ μεγαλύτερο από εκείνο που έχει κάποιος εκπαιδευτικός να διαδώσει τα σεξιστικά του «πιστεύω». Εδώ νομίζω πως η απάντηση πρέπει να είναι θεσμική. Μια απάντηση που να μεγαλώνει και εδραιώνει το πρώτο περιθώριο και να μειώνει ή –γιατί όχι;- να εξαφανίζει το δεύτερο.

Τα social media βοηθούν ή σαμποτάρουν τα θέματα της ισότητας;

Τα social media – όπως και η κοινωνία- είναι πεδίο μαχών. Υπάρχουν φωνές που βοηθούν τα θέματα της ισότητας, υπάρχουν και φωνές που τα σαμποτάρουν.Μου είναι πολύ δύσκολο να αποφανθώ για το ποιες είναι οι περισσότερες , όμως δεν μου είναι καθόλου δύσκολο να πω ποιες φωνές θέλω να κερδίζουν τις μάχες: οι φωνές της ισότητας.Πρέπει να τις κερδίζουν και θα τις κερδίζουν.Νομίζω πως το ελληνικό metoo δείχνει το δρόμο.

Τι κρατάτε από το metoo;

Συνήθως κρατάς κάτι από κάτι που τέλειωσε. Δεν θα δεχτώ να μιλήσω σε παρελθοντικό χρόνο για το metoo. Το metoo τούμπαρε και εξακολουθεί να τουμπάρει τις σχέσεις εξουσίας «υποψήφιου» θύτη και «υποψήφιου» θύματος. Ενοχλεί όσο τίποτα την πατριαρχία, γι’ αυτό προσπαθούν να το βαφτίσουν «μόδα που πέρασε». Όμως –όπως φάνηκε και τον τελευταίο μήνα στη χώρα μας- η «μόδα» καλά κρατεί, οι καταγγελίες γυναικών πέφτουν βροχή και πολλοί από τους τοξικά αρρενωπούς «μάγκες» και τους σεξουαλικούς κακοποιητές –που πριν 3-4 χρόνια θα έβγαιναν λάδι- τώρα ξεμπροστιάζονται.

Τι πρέπει να πούμε/κάνουμε στα αγόρια και στα κορίτσια μας σαν γονείς για να έρθει η αλλαγή νοοτροπίας που χρειαζόμαστε;

Βασικά νομίζω πως το κρίσιμο ερώτημα είναι: τι δεν πρέπει να πούμε/κάνουμε στα παιδιά μας. Νομίζω πως δεν πρέπει να τους πούμε με ποια παιχνίδια μπορούν να παίζουν και με ποια όχι (μιας και δεν υπάρχουν αγορίστικα και κοριτσίστικα παιχνίδια).Νομίζω πως δεν πρέπει να τους πούμε τι χρώμα ρούχα μπορούν να φορούν και τι όχι (μιας και δεν υπάρχουν αγορίστικα και κοριτσίστικα χρώματα).Νομίζω πως δεν πρέπει να τους πούμε ποιες είναι οι κατάλληλες συναισθηματικές αντιδράσεις για ένα βίωμά τους και ποιες όχι (μιας και δεν υπάρχουν αντρικά και γυναικεία συναισθήματα ή αντρικές και γυναικείες συμπεριφορές).Και επειδή αυτή η λίστα δεν έχει τελειωμό, να θυμίσω το –κατά τη γνώμη μου- πιο σημαντικό που πρέπει να τους δείχνουμε και να τους λέμε: «Εγώ θα σ’ αγαπώ ό,τι κι αν γίνει, ό,τι κι αν γίνεις, ό, τι κι αν επιλέξεις». Αποδοχή. Έτσι αλλάζει το πράγμα, με την αποδοχή του διαφορετικού.

Είναι και θέμα ελλιπούς σεξουαλικής αγωγής στα σχολεία και στο σπίτι;

Μόλις πέτυχες ένα από τα βασικά μου «πιστεύω». Όσο στην Ελλάδα δεν υπάρχει ένα υποχρεωτικό μάθημα σεξουαλικής αγωγής που να διδάσκει τη σημασία των ορίων του σώματός μας και την αξία της συναίνεσης και του «όχι» που πρέπει να σημαίνει «όχι», τόσο πιο άπιαστο όνειρο θα είναι η μείωση σεξουαλικών παρενοχλήσεων, βιασμών και γυναικοκτονιών. Τόσο πιο δύσκολο θα είναι να διώξουμε απ’ τα σπίτια μας την κουλτούρα του βιασμού. Νομίζω είναι θέμα πολιτικής βούλησης. Εξάλλου σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες η σεξουαλική αγωγή υπάρχει ως υποχρεωτικό μάθημα εδώ και δεκαετίες από την (αντίστοιχη) Α’ Δημοτικού μέχρι και την (αντίστοιχη) Γ’ Λυκείου.

Ποιο είναι το επόμενο βήμα;

Να συνεχίσω να σκαρφίζομαι τρόπους ώστε να δημιουργούνται ρωγμές στην πατριαρχία.

Είτε μέσα από την εκπαίδευση, είτε μέσα από τη μουσική μου, είτε μέσα από την όποια επιρροή μπορεί να ασκήσει ο δημόσιος λόγος μου. Οτιδήποτε δείτε από μένα στο άμεσο μέλλον, νομίζω ότι θα υπάγεται σε μια τέτοια «αντισεξιστική φόρμουλα».

Οι Υπέροχες Γυναίκες της Μαρίας Νεφέλης Χατζηιωαννίδου

Μια μεγάλη κοινότητα Υπέροχων Γυναικών πολεμά τα στερεότυπα και τις προκαταλήψεις, δυναμώνει τις γυναίκες και τις κάνει να νιώθουν πιο ασφαλείς και σίγουρες για τον εαυτό τους.

Οι αναρτήσεις τους στα social media γεμίζουν το feed μας με επίκαιρα καίρια θέματα που αφορούν τις γυναίκες. Η ισότητα, τα υγιή γυναικεία πρότυπα, η διαφορετικότητα, η αυτοπεποίθηση, η κακοποίηση και τόσα άλλα βρίσκονται στο κέντρο όσων απασχολούν τις Υπέροχες Γυναίκες. Όλα ξεκίνησαν όταν η ιδρύτρια της οργάνωσης Μαρία Νεφέλη Χατζηιωαννίδου θέλησε να φτιάξει μια πλατφόρμα στην οποία γυναίκες θα μοιράζονταν ιστορίες άλλων υπέροχων γυναικών. Δεν έμεινε όμως μόνο εκεί. Δύο χρόνια μετά της ίδρυσης της, η οργάνωση Υπέροχες Γυναίκες έχει δημιουργήσει μια πολύ μεγάλη κοινότητα στα social media ενώ ταυτόχρονα με τις δράσεις της παρεμβαίνει σε καίρια κοινωνικά θέματα και ενισχύει ευπαθείς ομάδες όπως οι πρόσφυγες ή γυναίκες θύματα κακοποίησης.

Eδώ και έναν χρόνο οι Υπέροχες Γυναίκες συνεργάζονται με το Prince Trust Foundation International για το πρόγραμμα επιχειρηματικότητας “Be Your Own Boss” παρέχοντας υπηρεσίες mentoring σε νέες γυναίκες που θέλουν να ξεκινήσουν τη δική τους επιχείρηση. Ενώ τον Μάιο μέλη των Υπέροχων Γυναικών είχαν την ευκαιρία να συμμετέχουν στις υποτροφίες που δόθηκαν από τον οργανισμό MExoxo για το πρόγραμμα «Inco Academy-Work in Tech” της Google.org και της Coursera. Το Σεπτέμβριο θα ανακοινωθούν οι νέες τους δράσεις, στις οποίες θα μπορούν να συμμετέχουν γυναίκες όλων των ηλικιών μέσα από το www.yperoxesgynaikes.com , το Instagram και Facebook @yperoxes.gynaikes

Πως προέκυψε η ιδέα για τις Υπέροχες Γυναίκες;

Ασχολούμαι χρόνια με την κοινωνική επιχειρηματικότητα και έχω δουλέψει αρκετά με γυναίκες και την εκπροσώπηση τους. Η συγκεκριμένη ιδέα όμως ήταν ένα αποτέλεσμα παρατήρησης των γυναικών τριγύρω μου, στην οικογένειά μου, στη δουλειά, στην κοινωνία και το πόσο αξιοθαύμαστη είναι η ζωή της κάθε μίας. Δυστυχώς ζώντας σε μία «γρήγορη» εποχή, πολύ σπάνια βρίσκουμε τον χρόνο να σταματήσουμε για λίγο και να θαυμάσουμε τους ανθρώπους που έχουμε γύρω μας, πόσο μάλλον να το μοιραστούμε μαζί τους. Έτσι, λοιπόν, αποφάσισα να δημιουργήσω μία πλατφόρμα όπου κάθε μία γυναίκα θα μπορούσε να μοιραστεί το θαυμασμό της για κάποια γυναίκα που θαυμάζει, χωρίς να έχει σημασία το πόσο γνωστή ή όχι είναι αυτή η γυναίκα στον υπόλοιπο κόσμο.

Θυμάστε μια ξεχωριστή ιστορία ενδυνάμωσης;

Υπάρχουν ιστορίες γυναικών που βρήκαν δουλειά, έφτιαξαν το δικό τους επιχειρηματικό πλάνο, μπήκαν σε προγράμματα τεχνολογικής επιμόρφωσης που τους έδωσαν ένα «εισιτήριο» στην αγορά εργασίας, γυναίκες πρόσφυγες που έφτιαξαν τα δικά τους σωματεία, καμπάνιες για την χρηματοδότηση κοινωνικών πρότζεκτ και φυσικά οι 100 ιστορίες κακοποιημένων γυναικών που βρήκαν φωνή και δημοσιεύθηκαν μέσα από τις Υπέροχες Γυναίκες και την Καθημερινή.

Γιατί επιλέξατε να ασχοληθείτε με την κοινωνική επιχειρηματικότητα;

Όταν αποφάσισα να ασχοληθώ με την κοινωνική επιχειρηματικότητα πριν 8 χρόνια, είχα μία αφέλεια και δεν ήξερα ακριβώς τι σημαίνει. Παρ' όλα αυτά έβλεπα ένα πρόβλημα, το χάσμα της εκπροσώπησης των γυναικών στους τεχνολογικούς κλάδους και προσπαθούσα να βρω λύσεις. Η κοινωνική επιχειρηματικότητα ήταν η απάντηση στη λύση που ζητούσα τότε και για αυτό ασχολήθηκα περισσότερο με αυτόν τον κλάδο. Το 2013 δεν υπήρχαν οι δομές στήριξης που υπάρχουν σήμερα για να στηρίξουν ένα κοινωνικό εγχείρημα. Πλέον η κοινωνική επιχειρηματικότητα αποτελεί τη μοναδική λύση σε χιλιάδες προβλήματα που αντιμετωπίζουμε σαν κοινωνία και παρόλο που γίνονται μικρά ακόμα βήματα προς την εξέλιξη του κλάδου, το μέλλον φαντάζει αισιόδοξο για αυτόν τον τομέα.

Ποια είναι τα σημαντικότερα θέματα που απασχολούν τις γυναίκες σήμερα;

Η μεγαλύτερη πρόκληση για τις γυναίκες φαίνεται να παραμένει η εναρμόνιση της προσωπικής και επαγγελματικής ζωής, οι οικογενειακές υποχρεώσεις και η αβεβαιότητα που αφορά το μέλλον τους. Η εμφάνιση και η ταχύτατη εξάπλωση του COVID-19 παρ'όλο που επέφερε ριζικές αλλαγές στον τρόπο ζωής όλων των ανθρώπων, ευρήματα ερευνών επιβεβαιώνουν δυστυχώς, ότι οι γυναίκες πλήττονται δυσανάλογα από τις οικονομικές και επαγγελματικές επιπτώσεις της πανδημίας το οποίο δυσχεραίνει ακόμα περισσότερο τη θέση της γυναίκας και φαίνεται να έχει γίνει ήδη αντιληπτό από τις γυναίκες.

Ποια είναι τα σημεία κλειδιά για την γυναικεία ενδυνάμωση;

Η γυναικεία ενδυνάμωση είναι μία δια βίου διαδικασία προσωπικής εξέλιξης. Ουσιαστικά για να επιτύχει ένα άτομο σήμερα στη ζωή- προσωπικά, επαγγελματικά και κοινωνικά-, απαιτούνται δεξιότητες, που στην πλειονότητά τους δεν καλλιεργούνται στο σχολείο, στο πανεπιστήμιο ή όταν ξεκινήσει η επαγγελματική σταδιοδρομία. Μέσα από τις δράσεις ενδυνάμωσης, μία γυναίκα (και όχι μόνο οι γυναίκες) έρχεται σε επαφή με τις διακρίσεις που μπορεί να συναντήσει, ενημερώνεται για τα δικαιώματά της, αποκτά γνώσεις πάνω στους μηχανισμούς και τις δομές στήριξης της. Ταυτόχρονα ενημερώνεται για τις ευκαιρίες επαγγελματικής σταδιοδρομίας, μαθαίνει για όλες τις πληροφορίες που αφορούν την υγεία της και ενδυναμώνεται με τέτοιο τρόπο, ώστε κάθε της βήμα να μπορεί είναι σταθερό, συνειδητό και αποτέλεσμα δικής της βούλησης και επιλογής.

Ποιες θα ήταν οι τρεις αλλαγές κλειδιά που θα βοηθούσαν την γυναικεία υπόθεση σήμερα;

Περισσότερες γυναίκες σε θέσεις λήψεως αποφάσεων, δημιουργία υποδομών για τις εργαζόμενες μητέρες και δημιουργία ίσων ευκαιριών χρηματοδότησης και στήριξης νέων γυναικών στην επιχειρηματικότητα, σωστότερος επαγγελματικός προσανατολισμός και σεξουαλική διαπαιδαγώγηση στα σχολεία από τις πολύ μικρές τάξεις έως και το λύκειο.

Ποιo είναι το σημαντικότερο πράγμα που θα θέλατε να πείτε στα νέα κορίτσια;

Ότι είναι δυνατές και ικανές να καταφέρουν τα πάντα. Χωρίς «αλλά» και χωρίς «φίλτρα».

Πως βλέπετε την άνθηση των οργανώσεων γυναικείας ενδυνάμωσης;

Μόνο θετικά. Είναι πολύ σημαντικό να υπάρχουν φορείς που στοχεύουν στη γυναικεία ενδυνάμωση και είναι υπέροχο να μπορούν να δημιουργούνται συνέργειες που θα έχουν σαν στόχο την καλυτέρευση της ζωής χιλιάδων γυναικών στην Ελλάδα.

Τι κάνει τις γυναίκες Υπέροχες;

Το σύνολο όλων των χαρακτηριστικών της – θετικών και αρνητικών – είναι αυτό που κάνει μία γυναίκα υπέροχη! Όχι τέλεια αλλά υπέροχη!