To viral video της Αφροδίτης Λατινοπούλου μας υπενθύμισε γιατί οι γυναίκες θέλουν και μπορούν πια να επιλέγουν. Από τη Λουκία Λυκίδη
Θυμάμαι ακόμη την έκπληξη μου όταν κάπου γύρω στα τέλη των 80’s είδα το εξώφυλλο του δίσκου της Patty Smith Easter στο οποίο πόζαρε με τα χέρια ψηλά και τις μασχάλες της αξύριστες. Ήμουν στην αρχή της εφηβείας μου και γνώριζα ήδη πως το cool (βλέπε ροκ, εξώφυλλο δίσκου, Patty Smith) και οι αξύριστες μασχάλες δεν πήγαιναν μαζί. Για να είσαι cool τότε έπρεπε να απαλλαγείς πάση θυσία από την τριχοφυία σου ( στο μουστάκι, στις μασχάλες, στις γάμπες) ή αν οι γονείς σου δεν σου το επέτρεπαν τουλάχιστον να την κρατάς κρυφή. Για να το γνωρίζω αυτό εγώ ένα δεκατετράχρονο κορίτσι σε ένα απομονωμένο προάστιο, ήταν από μόνο του απόδειξη ότι η βιομηχανία της ομορφιάς και τα «τέλεια» «αψεγάδιαστα» πρότυπα της είχαν κάνει καλή δουλειά. Είχαν περάσει 75 χρόνια από τότε που για πρώτη φόρα μια γυναίκα φωτογραφήθηκε με τα χέρια της ψηλά να αποκαλύπτουν της ξυρισμένες της μασχάλες. Από τότε πουλήθηκαν δισεκατομμύρια ξυραφάκια, αποτριχωτικές ταινίες, κρέμες, κεριά και τεχνολογίες laser αφού πρώτα γράφτηκαν δισεκατομμύρια άρθρα για το πόσο αποκρουστική είναι η γυναικεία τριχοφυία και το πως οι γυναίκες πρέπει να δείχνουν.
Το shaming της αξύριστης μασχάλης και της αξύριστης γάμπας παραμόνευε παντού από τα εφηβικά πάρτι, μέχρι τα απαξιωτικά πολιτικά σχόλια της εποχής, το χειρότερο όμως ήταν η ντροπή που είχε τρυπώσει στο κεφάλι σου και την οποία είχες απόλυτα εσωτερικεύσει κάθε φορά που κοιτούσες το μουστάκι, τις μασχάλες ή τις γάμπες σου.
H συντηρητική, αναχρονιστική, ξεπερασμένη, απόλυτα uncool δήλωση της βουλευτή της ΝΔ Αφροδίτης Λατινοπούλου ήταν μια πολύ ευχάριστη υπενθύμιση της αλλαγής που επιτέλους έχει συντελεστεί. Μια απλή αναζήτηση στο google με τις λέξεις αξύριστες μασχάλες επιβεβαιώνει πως από το 2007 ακόμη μια αυθόρμητη εκστρατεία είχε ξεκινήσει από διαφορετικές πλευρές, κατευθύνσεις και πρωτοβουλίες για να ανατρέψει την δικτατορία των προτύπων της ομορφιάς, της τελειότητας, της λείας, αποτριχωμένης, αψεγάδιαστης επιδερμίδας.
Στην αρχή ήταν το project Natural Beauty του φωτογράφου Ben Hopper ο οποίος το 2007 φωτογράφισε νέες γυναίκες με τα χέρια τους ψηλά και τις μασχάλες σε πλήρη τριχοφυία. Η πρόθεση του ήταν σαφής. «Το project “Natural Beauty” θέλει να δημιουργήσει μια αντίθεση μεταξύ των προτύπων της γυναικείας ομορφιάς και της αντισυμβατικής, ακατέργαστης εικόνας της τριχοφυίας της μασχάλης για να προκαλέσει νέες σκέψεις σχετικά με την θηλυκότητα αλλά και την αγάπη και την αποδοχή του εαυτού μας» έγραφε στο site του.
To Natural Beauty Project του φωτογράφου Ben Hopper
To 2014 μια νέα μόδα κατέκτησε το Instagram με το hashtag #glitterpits στην οποία γυναίκες φωτογραφίζονταν με τρίχες στην μασχάλη τις οποίες είχαν βάψει και τις είχαν στολίσει με γκλίτερ. Ακολούθησε το hashtag #pithairdontcare ενώ το 2015 η 26χρονη κινέζα ακτιβίστρια για τα γυναικεία δικαιώματα και την ισότητα των δύο φύλων Xiao Meili ξεκίνησε έναν διαγωνισμό στον οποίο καλούσε τις κινέζες να φωτογραφίσουν τις αξύριστες μασχάλες τους και να τις ποστάρουν στο weibo, το κινεζικό αντίστοιχο του twitter. «Θέλω με αυτόν τον διαγωνισμό να προκαλέσω μία συζήτηση για τα στερεότυπα της γυναίκειας ομορφιάς. Το γυναικείο σώμα ανήκει στην ίδια την γυναίκα και θα πρέπει η ίδια να αποφασίζει για το πώς θα είναι» είχε δηλώσει χαρακτηριστικά στην εφημερίδα Guardian.
Περίπου τέσσερα χρόνια μετά, τον Ιανουάριο του 2019, η βρετανίδα φοιτήτρια Laura Jackson ξεκίνησε την καμπάνια “Januhairy,” ενθαρρύνοντας τις γυναίκες να αφήσουν την τριχοφυία τους να μεγαλώσει να φωτογραφηθούν και να ποστάρουν τις φωτογραφίες τους στο Instagram. Το 2017 μια συνδρομητική υπηρεσία που πωλούσε γυναικεία ξυραφάκια, η Billie έκανε ίσως την πιο επιθετικά φεμινιστική και ασυνήθιστη (για εταιρεία που πωλούσε προιόντα ξυρίσματος καμπάνια) χρησιμοποιώντας μοντέλα που δεν είχαν αφαιρέσει την τριχοφυία τους. Για πρώτη φορά στις διαφημίσεις τους, έβλεπε κανείς γυναίκες να ξυρίζουν πόδια και μασχάλες με τριχοφυία. Οι υπόλοιπες χρησιμοποιούσαν ήδη αποτριχωμένα μοντέλα παρουσιάζοντας την σουρεαλιστική εικόνα μιας γυναίκας να ξυρίζει τις ήδη ξυρισμένες γάμπες ή μασχάλες της.
H διαφημιστική καμπάνια της Billie
Πρόσφατα μια ανάλογη διαφήμιση που έδειχνε αληθινά σώματα με αληθινή τριχοφυία προβλήθηκε για πρώτη φορά και στην Ελλάδα από την Veet. Το σλόγκαν έλεγε «Τρίχες στο σώμα. Μπορεί να σου αρέσουν σε κάποια σημεία, σε κάποια άλλα όχι. Ίσως πάλι να σου αρέσουν παντού. Ή να μην θέλεις καθόλου να τις βλέπεις. Ό,τι και να επιλέξεις είναι Οκ. Η επιλογή είναι δική σου». H Veet άλλωστε μαζί με την Dove ήταν οι εταιρείες που έσπευσαν να προβάλλουν το δικαίωμα της γυναικείας επιλογής στην τριχοφυία μετά τις δηλώσεις της βουλευτή της ΝΔ Αφροδίτης Λατινοπούλου.
Το 2019 η Nike σε ανάρτηση της στο Instagram ανέβασε την φωτογραφία της τραγουδίστριας και μοντέλου Annahstasia Enuke με αξύριστες μασχάλες και το σχόλιο big mood ενώ λίγους μήνες πριν η σειρά Adidas X Stella McKartney φωτογράφισε για την καμπάνια της την χορεύτρια Leila Davis αποκαλύπτοντας τις επίσης αξύριστες μασχάλες της
Όταν μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες υιοθετούν αυτές τις πεποιθήσεις είναι ένα από τα πιο σίγουρα σημάδια ότι οι πεποιθήσεις αυτές έχουν μπει στη σφαίρα του mainstream και ένα μεγάλο μέρος του κοινού είναι έτοιμο να τις υιοθετήσει. Δεν θα χρειάζεται μεγάλο θάρρος, αγώνα, κόπο από μια γυναίκα ή ένα κορίτσι για να αποφασίσει αν θα ξυρίσει ή όχι τις γάμπες ή τις μασχάλες τους. Η επιλογή γίνεται δικαίωμα, φυσικό όπως η αναπνοή. Σε αυτή την εκστρατεία της περήφανης τριχοφυίας ήταν πολλές και οι celebrities που βγήκαν μπροστά. Η Λούρδη (αλλά και η μαμά της η Μαντόνα), η Miley Cyrus, η Emily Ratajkowski, η Paris Jackson.
Αυτό που είναι πολύ ενδιαφέρον είναι πως όλες αυτές οι γυναίκες νέες, νεότερες ή μεγαλύτερες που επιλέγουν να μην ξυρίσουν τις μασχάλες τους ή άλλα μέρη του σώματος τους διαφέρουν πολύ από τις φεμινίστριες του δεύτερου κύματος φεμινισμού στα 70’s που αρνούνταν να φορέσουν σουτιέν ή να ξοδέψουν χρόνο και χρήμα σε οποιοδήποτε προιόν ομορφιάς. Τα κορίτσια αυτά φορούν σέξι lingerie, κραγιόν, eyeliner βάφουν τα μαλλιά τους ενώ επιλέγουν να διατηρήσουν τις τρίχες στις μασχάλες τους και στις γάμπες τους σαν ένα statement αυτοδιάθεσης και ελευθερίας.
Σε όποιο στρατόπεδο όμως και να ανήκει κανείς, αν νιώθει ευχάριστα ή δυσάρεστα με την τριχοφυία του, αν θέλει να ξυρίζετε ή όχι, το θέμα είναι ένα. Live and let live και όσον αφορά την συγκεκριμένη περίπτωση shave (not) and let shave (not). Με λίγα λόγια η παρότρυνση στις γυναίκες θα πρέπει να είναι μία. Κάντε ό,τι σας κάνει να νιώθετε καλά. Κάντε αυτό που σας κάνει να νιώθετε δυνατές. Κάντε ό,τι απαιτεί για να είστε ο εαυτός σας. Και ας μείνουν τα κηρύγματα και οι κατηχήσεις από και προς κάθε κατεύθυνση για ρηχή και σοσιαλμιντιακή κατανάλωση.