Το δικαίωμα στο διάλειμμα

Aυτό το άρθρο είναι αφιερωμένο σε όσους μπήκαν οικειοθελώς ή αναγκαστικά σε παύση και σε όσους χρειάζονται μια παύση και δεν τολμούν να την χαρίσουν στον εαυτό τους.

Έχετε νιώσει ποτέ την ανάγκη για μια μεγάλη παύση; Έχετε ευχηθεί η ζωή να είχε ένα pause button που να πάγωνε την πραγματικότητα για να είχατε τον χρόνο να ξεκουραστείτε, να ανασυνταχθείτε, να επαναπροσανατολιστείτε και να συνέλθετε από όποια απογοήτευση, ατυχία ή καταστροφή μπορεί να βρέθηκε στον δρόμο σας.

Οι Αγγλοσάξωνες έχουν όνομα για αυτό. Το λένε hiatus και περιγράφει αυτή την διάθεση αλλά και κατάσταση απόλυτης παύσης, διαλείμματος που μπορεί να περιλαμβάνει από ένα long weekend μέχρι ένα ετήσιο sabbatical ή και ακόμη και μια μακρά παύση χωρίς συγκεκριμένη ημερομηνία λήξης.

Σε έναν κόσμο που μοιάζει να λειτουργεί -και να απαιτεί και από τους υπόλοιπους να λειτουργούν- 24/7, η έννοια του hiatus μπορεί να μοιάζει σαν λάθος στο σύστημα. Σαν αυτοτρικλοποδιά σε έναν ανταγωνιστικό corporate κόσμο. Σαν "αυτοκτονία" σε μια πάντοτε up scaling entrepreneurial λογική. Σαν σίγουρη ήττα σε μια κούρσα που βρίσκεται σε εξέλιξη.

Πολλές φορές όμως μια παύση είναι απαραίτητη για ανασύνταξη. Για να αποκτήσει κανείς μια καλύτερη οπτική της πορείας του. Πιθανόν για να την διορθώσει. Να καταλάβει προς τα πού πηγαίνει και γιατί.

Κάποιες άλλες φορές γιατί απλά χρειάζεται μια παύση. Χωρίς απώτερο στόχο και σκοπό, χωρίς σχεδίο. Γιατί απλώς δεν μπορεί να κάνει αλλιώς.

Αυτή η παύση είναι απαραίτητη για να μας εξασφαλίσει την ησυχία που χρειαζόμαστε για να μπορέσουμε να ακούσουμε την εσωτερική φωνή μας, απομονώνοντας τον θόρυβο ενός συστήματος που μας αποπροσανατολίζει. Το απέδειξε η όχι πια και τόσο πρόσφατη πανδημία που έκανε πολλούς να αναθεωρήσουν τις προτεραιότητες της ζωής οδηγώντας στο φαινόμενο της Μεγάλης Παραίτησης.

Είναι αυτή η παύση που θα μας κάνει να μπορέσουμε να αποδεχτούμε ότι ο χάρτης της ζωής μας είναι μια σειρά από ups and downs και να είμαστε εντάξει με αυτό.

Είναι τότε που θα μπορέσουμε να απελευθερωθούμε από την δικτατορία των resolutions, -τόσο επίκαιρες πάντα κάθε αρχή χρονιάς- και να αφεθούμε στην ελευθερία του να πηγαίνουμε με την ροή των πραγμάτων.

Και είναι τότε που θα καταφέρουμε να κατακτήσουμε αυτή την ανθεκτικότητα που δεν τρέφεται μόνο από τον ενθουσιασμό και τα πυροτεχνήματα κάθε νέας αρχής αλλά από την ήρεμη δύναμη της κανονικότητας, του αρκετά καλού και της επαναλαμβανόμενης ρουτίνας του να είσαι εκεί.

Αυτή τη χρονιά πατήστε όσες φορές έχετε ανάγκη το pause και άλλες τόσες το play της ζωής σας.

Οι γυναίκες που ξεχώρισαν το 2023

Μόνο λίγες μέρες μετά την έλευση του 2024 σημειώνουμε νίκες και πρωτιές που σημείωσαν οι γυναίκες το 2023. Αυτές ήταν οι γυναίκες που πρωταγωνίστησαν.

Οι γυναίκες της Παλαιστίνης και του Ισραήλ που λίγες μέρες πριν την επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ και τους βομβαρδισμούς της Λωρίδας της Γάζας που ακολούθησαν οργάνωσαν πορεία ειρήνης στην Ιερουσαλήμ. Την πορεία οργάνωσε η Συμμαχία για την Ειρήνη στην Μέση Ανατολή που αποτελούνταν από δύο γυναικείες οργανώσεις, μια ισραηλινή, την Women Wage Peace και μία Παλαιστινιακή, την Women of The Sun. H γυναικεία αυτή συμμαχία καλούσε τους πολιτικούς ηγέτες και των δύο πλευρών να επιστρέψουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για να λήξει η αιματοχυσία και να λυθεί η διένεξη μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων. Τραγική ειρωνεία, τρεις μέρες αργότερα η Χαμάς επιτέθηκε σε κοινότητες Ισραηλινών κατά μήκος των συνόρων της Γάζας προκαλώντας ένα ντόμινο εξελίξεων, αιματοχυσίας και βιαιοπραγιών που συνεχίζεται μέχρι σήμερα.

Η ηθοποιός Fran Drescher που σαν πρόεδρος του σωματείου Screen Actors Guild – American Federation of Television and Radio Artists (SAG-AFTRA) ηγήθηκε της πολύμηνης απεργίας των ηθοποιών και των σεναριογράφων του Χόλιγουντ η οποία έληξε νικηφόρα εξασφαλίζοντας τους αύξηση στις αμοιβές τους αλλά και προστασία από την απειλή αντικατάστασης τους από το ΑΙ που ήταν και τα κύρια αιτήματα τους.

Η Μαρία Κάλλας της οποίας το ταλέντο αλλά κυρίως η δύναμη και η ανθεκτικότητα έγιναν αντικείμενο εκθέσεων, ταινιών και παραστάσεων σε όλη την διάρκεια του 2023 με αφορμή την επέτειο των 100 χρόνων από την γέννηση της. Μια από αυτές είναι η έκθεση Unboxing Callas: Μια αρχειακή εξερεύνηση στη συλλογή Πυρομάλλη και το αρχείο της ΕΛΣ, σε επιμέλεια Βασίλη Ζηδιανάκη η οποία παρουσιάζεται στον 2ο όροφο της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος και στο Φουαγέ της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος και θα διαρκέσει μέχρι τις 10 Ιανουαρίου 2024.

Οι γυναίκες που ανέλαβαν τη θέση της προέδρου σε πανεπιστήμια των ΗΠΑ σπάζοντας την ανδροκρατία εκατοντάδων χρόνων. Μερικές από αυτές είναι οι Dr. Sian Leah Beilock στο Πανεπιστήμιο του Dartmouth, η Dr. Minouche Shafik στο Columbia University, η Dr Linda Mills στο New York University, η Dr. Safa Zaki στο Bowdoin και η Dr. Ellen Granberg στο George Washington University.

H Claudia Goldin, έγινε η πρώτη γυναίκα που πήρε το Νόμπελ Οικονομίας. Το θέμα της μελέτης της ήταν τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες στην διεκδίκηση ίσων αμοιβών.

Η Christina Koch έγινε η πρώτη γυναίκα αστροναύτης που συμμετείχε σε αποστολή στο φεγγάρι. Τον Απρίλιο η NASA ανακοίνωσε τα ονόματα των τεσσάρων αστροναυτών που θα πάνε στο φεγγάρι μετά από την 50ετή παύση των αποστολών.

Η Simon Biles μετά από δύο χρόνια απουσίας επέστρεψε δυναμικά κερδίζοντας τέσσερα χρυσά και ένα ασημένιο μετάλλιο στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ενόργανης Γυμναστικής στην Αμβέρσα. Για την Biles όμως η μεγαλύτερη νίκη ήταν ότι κατάφερε να ξανααπολαύσει το άθλημα της και τους αγώνες όπως δήλωσε στην συνέντευξη Τύπου που έδωσε στην διάρκεια της διοργάνωσης. «Έπρεπε να αποδείξω στον εαυτό μου ότι μπορούσα να βγω εκεί έξω και να το κάνω. Μπόρεσα να διαψεύσω όλους τους επικριτές μου. Δεν είμαι από αυτές που τα παρατάνε. Όσο είμαι εκεί έξω και κάνω το πρόγραμμα μου και βρίσκω την χαρά και πάλι στην ενόργανη δεν με νοιάζει τίποτα άλλο»

Η Biles δύο χρόνια πριν πήρε την απόφαση να σταματήσει να αγωνίζεται όταν άρχισε να αντιμετωπίζει προβλήματα με την ψυχική της υγεία, απόφαση για την οποία τότε δέχτηκε σφοδρή κριτική. Η θεαματική επιστροφή της Biles υπενθυμίζει την σημασία του να μπορείς να λες όχι και το δικαίωμα του να

Η σκηνοθέτης Greta Gerwig έσπασε ρεκόρ όταν η ταινία της Barbie έγινε η πιο προσοδοφόρα ταινία που σκηνοθέτησε γυναίκα με κέρδη 162 εκατομμύρια δολάρια στις ΗΠΑ.

Η Taylor Swift έσπασε το ρεκόρ που κατείχε ο Elvis για το άλμπουμ με τις περισσότερες εβδομάδες στην Νο1 θέση των αμερικανικών charts, με το άλμπουμ της 1989 να είναι Νο 1 για 68 εβδομάδες.

Η Missy Elliott έγινε η πρώτη καλλιτέχνιδα του hip hop που που μπήκε στο   Rock and Roll Hall of Fame.

Διάνα Βουτυράκου: Ένα Μοναδικό Μυαλό

Συνιδρύτρια της μη κερδοσκοπικής οργάνωσης Unique Minds και με πολλές διακρίσεις στον τομέα της ρομποτικής η Διάνα Βουτυράκου δείχνει τον τρόπο με τον οποίο οι γυναίκες κερδίζουν τον χώρο που τους αναλογεί στην τεχνολογία. Από τις Κέλλυ Πάντου, Μαριάνθη Παραβάντη, Γεωργία Τσεκούρα.

Η πορεία της Διάνας Βουτυράκου επιβεβαιώνει την μεγάλη απόσταση που έχουν διανύσει οι γυναίκες στην τεχνολογία, καταρρίπτει τα στερεότυπα που τις ακολουθούν και παραμερίζει τα εμπόδια που τους κλείνουν το δρόμο. Ηλεκτρολόγος Μηχανικός και Μηχανικός Ηλεκτρονικών Υπολογιστών (MEng & BSc) από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο με εξειδίκευση στα «Υπολογιστικά Συστήματα» και τη «Βιοϊατρική Μηχανική», συνιδρύτρια και γενική διευθύντρια της Unique Minds (UM), του μη κερδοσκοπικού οργανισμού που έχει βοηθήσει περισσότερους από 20.000 μαθητές να προσδιορίσουν την ιδανική ακαδημαϊκή τους διαδρομή αλλά και εκπαιδεύτρια Ρομποτικής σε σχολικές ομάδες, προετοιμάζει μαθητές για εθνικούς και διεθνείς διαγωνισμούς ρομποτικής ενώ έχει γράψει και ένα βιβλίο με σενάρια εκπαιδευτικής ρομποτικής για Έλληνες μαθητές. Η αγάπη της για την ρομποτική αλλά και η αρχή της να μην μένει ποτέ στάσιμη της εξασφάλισαν τον τίτλο της Νέας Ελληνίδας της Χρονιάς στα Greek International Women Awards, το Education Leaders Award ενώ το Forbes την έχει συμπεριλάβει στη λίστα Forbes 30U30 GR το 2019. Το Generation Woman μίλησε μαζί της για την πορεία της, τα εμπόδια αλλά και την θέση των γυναικών στην τεχνολογία.

Συνέβαλλε η οικογένειά σου στην επιλογή της επαγγελματικής σου πορείας;

Σαν παιδί γιατρών έβλεπα πόσο απαιτητικό και δύσκολο είναι να είσαι συνέχεια σε επαφή με τον ασθενή οπότε είχα αποφασίσει ότι αυτό δεν θα το κάνω όσο και αν τους στεναχώρησα όταν τους είπα ότι θα γίνω μηχανικός και όχι γιατρός. Όλα ξεκίνησαν στο γυμνάσιο όταν γνώρισα την ρομποτική. Είναι η ιστορία που αγαπάω να λέω. Όταν τελείωνα την πρώτη γυμνασίου ξεκίνησα τον πρωταθλητισμό στην ρομποτική σε έναν πανελλήνιο διαγωνισμό με το σχολείο μου και στη 2η Γυμνασίου ταξίδεψα στην Κορέα στην Παγκόσμια Ολυμπιάδα Ρομποτικής. Όταν ένα παιδί εκτεθεί σε όλον αυτό το μαγικό κόσμο, πάει στο εξωτερικό και δει τεχνολογία που είναι 20 και 30 χρόνια μπροστά δεν θέλει τίποτε παραπάνω για να διαμορφώσει τις επιλογές του.

Είχες την υποστήριξη της οικογένειας σου;

Για μένα οι γονείς είναι το στήριγμα μου και αν και νομίζω δεν καταλάβαιναν την απόφαση μου την υποστήριξαν. Αν τους είχα απέναντι μου δεν ξέρω πόσο εύκολο θα ήταν να το κάνω όλο αυτό.

Υπήρξαν κάποιοι άνθρωποι στη ζωή σου που σε ενέπνευσαν να ακολουθήσεις τη μηχανική;

Οι καθηγητές μου στο σχολείο, οι οποίοι ήταν δίπλα μου όταν ξεκινήσαμε όλη αυτή την προσπάθεια. Όλο αυτό ξεκίνησε μετά ένα σχόλιο μου στον καθηγητή της τεχνολογίας. Του είπα “στο μάθημα της τεχνολογίας δεν πρέπει να μάθουμε κάτι πιο πρακτικό;” και εκείνος αντί να το πάρει προσωπικά μου λέει “ωραία ας κάνουμε μια ομάδα Ρομποτικής”πράγμα που δεν ήταν συνηθισμένο σε δημόσιο σχολείο. Νιώθω ότι όλη αυτή την επιθυμία που έχω να βοηθάω παιδιά να γνωρίσουν την ρομποτική μου την μετέδωσαν αυτοί οι καθηγητές. Στην συνέχεια όταν ταξίδεψα για την Ολυμπιάδα ήταν σοκ να βλέπω μικρά παιδιά να ξέρουν 10 φορές καλύτερη ρομποτική από μένα αφού στην Κίνα, στην Κορέα και στην Ιαπωνία τα παιδιά μαθαίνουν ρομποτική από πολύ μικρά. Το άλλο σοκ είναι ότι μπήκα σε ένα χώρο και είδα ρομπότ να μου μιλάνε, είδα ρομποτικές εφαρμογές που τώρα είναι γνωστές άλλα τότε ούτε φανταζόμασταν ότι υπήρχαν και σκέφτηκα ότι δεν γίνεται όλα αυτά να συμβαίνουν γύρω μας και εγώ να μην συμμετέχω με κανέναν τρόπο σε όλο αυτό.

Στην πορεία σου έως τώρα τι δυσκολίες αντιμετώπισες;

Η πρώτη ήταν να εξοικειωθώ με την έννοια της αποτυχίας, η οποία, ειδικά στο χώρο της ρομποτικής είναι συνεχώς παρούσα. Αν δεν καταφέρει να αποδεχτείς την αποτυχία αμφισβητείς συνέχεια τον εαυτό σου, τις ικανότητές σου και την επιλογή σου να ακολουθήσεις αυτό το δρόμο. Επίσης είχα πολύ περιορισμένο ελεύθερο χρόνο γιατί έκανα πρωταθλητισμό στη ρομποτική. Παρ ’όλα αυτά, δε μου αρέσει να το αντιμετωπίζω θυσία, γιατί σίγουρα κέρδισα πάρα πολλά. Προφανώς, δυσκολίες συνάντησα και λόγω του φύλου μου. Χαρακτηριστική ήταν η περίπτωση του πρώτου εργοδότη που είχα, ο οποίος δε μου ανέθετε απαιτητικά projects ακριβώς γιατί ήμουν γυναίκα.

Έχεις αντιμετωπίσει ανταγωνισμό από άνδρες συναδέλφους σου;

Δυστυχώς τα πιο πολλά περιστατικά που θυμάμαι έχουν προκύψει από γυναίκες, οι οποίες, λόγω των υψηλόβαθμων θέσεων που κατείχαν, δεν έβλεπαν με θετική ματιά την ιδέα να τα καταφέρει μία νέα γυναίκα. Όπως και να΄ χει, στη ρομποτική είμαστε τόσο λίγοι που είναι φυσικό να αναπτύσσονται έντονα ανταγωνιστικές συμπεριφορές.

Χρειάστηκε ποτέ στην καριέρα σου να αποδείξεις πως ό,τι έχεις πετύχει το κέρδισες με την αξία σου;

Κάθε μέρα! Η αντίληψη πως εάν είσαι νέα γυναίκα και τα καταφέρνεις, είναι σίγουρο πως έχεις κάποιο “βύσμα” ή πολλές γνωριμίες, είναι εντελώς λανθασμένη και με έχει οδηγήσει στο να προσπαθώ κάθε μέρα να αποδείξω ότι αξίζω αυτά που έχω πετύχει μέχρι τώρα. Θεωρώ πως καθοριστικό ρόλο στην διαμόρφωση αυτής της ιδέας έχει παίξει το εκπαιδευτικό μας σύστημα, το οποίο από μικρή ηλικία μας εξοικειώνει με την ατομική αριστεία και όχι με την επίτευξη ομαδικών στόχων.

Πώς προέκυψε η ιδέα της ίδρυσης της Unique Minds;

Eπειδή ήμουν από τα τυχερά παιδιά που ήξεραν τι ήθελαν να σπουδάσουν, αισθάνθηκα την ανάγκη να βοηθήσω και άλλους νέους να βρουν τι θέλουν να ακολουθήσουν. Τη Unique Minds την ιδρύσαμε μαζί με τον Παύλο Σύμεντη, απόφοιτο της ΑΣΟΕΕ, που σε αντίθεση με εμένα, δε γνώριζε με τι ήθελε να ασχοληθεί. Έτσι το 2016 που διασταυρώθηκαν οι πορείες μας, προέκυψε και η απόφαση για την ίδρυση αυτού του οργανισμού. Η ιδέα ήταν πολύ απλή: οι μαθητές να περάσουν μία μέρα στα ελληνικά πανεπιστήμια, για να αντιληφθούν τι σημαίνει να είσαι φοιτητής σε μια συγκεκριμένη σχολή απαλλαγμένοι από το στερεότυπο πως μόνο τα τμήματα που απαιτούν υψηλές βαθμολογίες αξίζουν την προσοχή τους.

Με ποιες δυσκολίες ήρθατε αντιμέτωποι στην Unique Minds;

Η βασικότερη ήταν ο χρόνος που απαιτούνταν. Ταυτόχρονα, πολλές ήταν και οι νομικές ευθύνες, καθώς μπορεί να πρόκειται για μία Μη Κερδοσκοπική Οργάνωση, όμως, στο τέλος της μέρας, είναι μία εταιρεία. Να σημειωθεί πως όταν ξεκινήσαμε ήμουν 19 χρονών, οπότε φυσικά και όλα αυτά δεν τα είχα κατά νου. Αρκετά και τα εμπόδια στο οικονομικό κομμάτι, γιατί, ειδικά στις αρχές, είχαμε «ανοιχτεί» πολύ και δε λάβαμε την υποστήριξη που κάποιοι χορηγοί μάς είχαν υποσχεθεί. Επίσης καθώς περνούσε ο καιρός χάναμε την εμπιστοσύνη μας σε κάποιους ανθρώπους αφού υπήρξαν και αυτοί που αποδείχθηκε ότι δεν αγάπησαν τη UniqueMinds και δεν τους ενέπνευσε το όραμά μας.

Έχεις κάποιο ιδιαίτερο project πάνω στο οποίο δουλεύεις αυτόν τον καιρό;

Η συγγραφή ενός βιβλίου για ένα σχολείο στην Τανζανία ώστε να γνωρίσουν τα παιδιά εκεί την ρομποτική. Τα βοηθάμε να αποκτήσουν ένα όνειρο. Πως κάποια παιδιά είπανε κάποτε “θέλω να γίνω ποδοσφαιριστής” ή μπασκετμπολίστας επειδή το είχαν οικείο σαν εικόνα; Ίσως αν γνωρίσουν την ρομποτική να τους δώσει έναν στόχο για την ζωή τους με παρόμοιο τρόπο.

Η Διάνα Βουτυράκου με την ομάδα που δημιούργησε το "Buddy The Cane", ένα 'έξυπνο'' μπαστούνι για άτομα με προβλήματα όρασης

Ti θα έλεγες σε ένα κορίτσι που ονειρεύεται να ακολουθήσει μία πορεία αντίστοιχη με τη δική σου;

Θα της έλεγα να βρει κόσμο να την βοηθήσει. Να μην διστάσει να ζητήσει συμβουλές, να προσεγγίσει άτομα που θεωρεί ότι έχουν καταφέρει αυτό που ονειρεύεται εκείνη και να τους μιλήσει. Η διαδικασία αυτή θα τη βοηθήσει να αναγνωρίσει πως και εκείνοι πριν τα καταφέρουν πέρασαν από δυσκολίες και αυτό θα την βοηθήσει να βρει την αυτοπεποίθησή της. Θέλει να χτυπήσεις πόρτες, να βγεις μπροστά και πάνω από όλα χρειάζεται γερό στομάχι. Θέλει δηλαδή το βράδυ που θα γυρίσεις σπίτι σου έτοιμη να τα παρατήσεις, να βρεις τον τρόπο -τους φίλους σου, την οικογένειά σου, κάτι μέσα σου- που θα σε κάνει το επόμενο πρωί να ξυπνήσεις και να πεις “δεν πειράζει, πάμε να προσπαθήσουμε ξανά”.

Εάν γυρνούσες το χρόνο πίσω, τι θα συμβούλευες τη νεαρή Διάνα στο ξεκίνημά της;

Άργησα να καταλάβω πως δεν αρκεί να είσαι απλά πολύ καλός σε αυτό που κάνεις, αλλά και αυτό να έχει έναν θετικό κοινωνικό αντίκτυπο. Θα έλεγα στον νεότερο εαυτό μου να προσπαθεί να καταλαβαίνει τι συμβαίνει στη χώρα του, στην κοινωνία του και πως μπορεί να βοηθήσει. Με λίγα λόγια να μην σκέφτεται μόνο τι του αρέσει να κάνει αλλά και πως αυτό μπορεί να αλλάξει τη ζωή άλλων ανθρώπων προς το καλύτερο.

Υπάρχει μυστικό για την επιτυχία;

Δεν μου αρέσει η έννοια της επιτυχίας, Πάντοτε λέω πως για μένα το αντώνυμό της δεν είναι η αποτυχία αλλά η στασιμότητα. Το να μην κάνεις τίποτα, το να μένεις στο ίδιο σημείο. Δεν θεωρώ πως υπάρχει χειρότερο από αυτό. Η επιτυχία είναι και λίγο σχετική. Έχω δει πολλούς ανθρώπους που θεωρούνται επιτυχημένοι να είναι πολύ δυστυχισμένοι μέσα τους. Ας σταθούμε απλά στην αγάπη για αυτό που κάνουμε, στην προσήλωση στον στόχο μας και αν είμαστε τυχεροί, στο να δούμε τα αποτελέσματα των προσπαθειών μας.