H Δήμητρα Κουζή, δημιουργός του KinderDocs μιλά για τα κορίτσια που θα αλλάξουν τον κόσμο

H δημοσιογράφος, σκηνοθέτης, παραγωγός, ψυχή και εμπνεύστρια του Φεστιβάλ KinderDocs Δήμητρα Κουζή μιλά για την αλλαγή καριέρας, τη δύναμη του να κυνηγάς τα όνειρα σου και πως τα νέα παιδιά μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο.

Ξεκίνησε την καριέρα της σαν δημοσιογράφος δουλεύοντας στην τηλεόραση τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Σύντομα την αγάπη της για τις λέξεις συμπλήρωσε το πάθος της για την εικόνα σκηνοθετώντας δύο εξαιρετικά ντοκιμαντέρ στα οποία πρωταγωνιστούν παιδιά. Τις βραβευμένες Καλημέρα κ. Φώτη και την δεύτερη εκδοχή του Passage to Europe. Η πρώτη απέσπασε το βραβείο Docs in Progress και το Youth Αward στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης ενώ η δεύτερη το βραβείο καλύτερου ντοκιμαντέρ στο San Francisco Greek Film Festival. Τα παιδιά βρίσκονται συνεχώς στο επίκεντρο της δουλειάς της Δήμητρας Κουζή είτε πρόκειται για τις ταινίες της, είτε για το φεστιβάλ KinderDocs που φέτος διοργανώνει για έκτη συνεχή χρονιά, είτε για το εργαστήριο KinderDocs Animated που οργανώνει σε συνεργασία με το Μουσείο Μπενάκη Ελληνικού Πολιτισμού. Ομιλήτρια, εκπαιδεύτρια, μέλος κινηματογραφικών κριτικών επιτροπών αλλά πάνω από όλα δημιουργός, η Δήμητρα Κουζή μίλησε για την επαγγελματική της πορεία, γιατί η αλλαγή καριέρας δεν πρέπει να μας τρομάζει αλλά και την απόλαυση και την χαρά του να επικοινωνείς με παιδιά.

Τι σε έκανε να δημιουργήσεις το KinderDocs;

Τα παιδιά είναι το μέλλον. Η επαφή με τα παιδιά μάς φέρνει σε διαρκή επαφή με το δικό μας δημιουργικό εσωτερικό παιδί. Πριν από 7 χρόνια, δουλεύοντας χρόνια στην Ευρώπη ως δημοσιογράφος και ντοκιμαντερίστρια, συνειδητοποίησα ότι δεν υπάρχει φεστιβάλ ντοκιμαντέρ για παιδιά και νέους στην Ελλάδα. Επίσης, δεν υπήρχε τίποτε που να λειτουργεί ως γέφυρα με τους «μεγάλους». Υπήρχαν μόνο δράσεις όπως οι Μέρες Ντοκιμαντέρ που κάναμε με τους Μedia del’ arte ήδη το 2007. Δεν υπήρχε όμως ένα φεστιβάλ που να δημιουργεί έναν χώρο αλληλεπίδρασης, επαφής, γνωριμίας και συνύπαρξης με τα παιδιά με αφορμή το δημιουργικό ντοκιμαντέρ. Και δεν υπήρχε και συνθήκη για να δει κάποιος συστηματικά αυτές τις υπέροχες βραβευμένες ταινίες, σαν εκείνες που παλιότερα επέλεγα για το πρόγραμμα της ΕΡΤ ψηφιακής. Πόσο μάλλον το πλαίσιο για να τις βλέπουν και στο σχολείο μαζί με εκπαιδευτικά προγράμματα! Η αλληλεπίδραση με ένα κοινό δυναμικό και «δύσκολο» όπως οι νέοι, για τους οποίους δεν υπάρχει πραγματικά καλό περιεχόμενο, ήταν επιπλέον μια πολύ ενδιαφέρουσα πρόκληση. Ταυτόχρονα, το νεανικό κοινό είναι το μόνο που αφήνει περιθώριο να αλλάξουν νοοτροπίες και ο κόσμος μας.

Ήταν μια επαναστατική και καλλιτεχνική απόφαση για την οποία με εμπιστεύτηκε το Μουσείο Μπενάκη και με βοήθησαν και με βοηθάνε δύο από τα σημαντικότερα φεστιβάλ ντοκιμαντέρ στον κόσμο (IDFA στο Άμστερνταμ και doxs! για παιδιά και νέους στη Γερμανία). Mετά από εξίμισι χρόνια δουλειάς με μια καλή ομάδα, καρποφορεί και μεγαλώνει. Μέχρι σήμερα, πάνω από 40.000 παιδιά, νέοι και ενήλικοι έχουν δει τις ταινίες του KinderDocs και έχουν παρακολουθήσει τα εκπαιδευτικά προγράμματα και τις δράσεις μας.

Πώς επιλέγεις το θέμα για κάθε KinderDocs και γιατί φέτος πρωταγωνιστούν τα κορίτσια;

Το θέμα πάντα αντανακλά ό,τι συμβαίνει γύρω μας. Άλλωστε, για αυτό οι ταινίες που επιλέγουμε είναι δημιουργικά ντοκιμαντέρ. Νομίζω ότι είναι μια κατάλληλη στιγμή για να εστιάσουμε τους προβολείς στα κορίτσια και να γνωρίσουμε τον κόσμο τους, τη ματιά, τις αγωνίες, τα όνειρά τους, τους φόβους αλλά και τη φρεσκάδα τους. Φυσικά είναι και μια πρόσκληση προς τα αγόρια, γιατί και εκείνα πρέπει να αλλάξουν τον κόσμο ώστε να είναι ισότιμος για όλους. Γιατί ένα κορίτσι 10 χρονών να θεωρεί αδύνατο να γίνει πρωθυπουργός, μόνο και μόνο επειδή είναι κορίτσι, όπως μου είπε η δεκάχρονη Εύα σε μια συνέντευξη;

Οι πρωταγωνίστριες την ταινίας A Field Guide to Being a 12 Year Old Girl που θα προβληθεί στο KinderDocs

Έχεις δουλέψει ως δημοσιογράφος σε περιοδικά αλλά και στην τηλεόραση, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Πως αποφάσισες να περάσεις στην παραγωγή και τη σκηνοθεσία;

Όλα με βοήθησαν και με βοηθάνε ως εμπειρία και εργαλεία. Αλλά ήθελα να δουλέψω πιο πολύ σε βάθος, να συσχετιστώ για μεγάλο διάστημα και να πάψω να ζω και να εργάζομαι με την εφήμερη αντιμετώπιση των ειδήσεων. Χρειαζόμουν περισσότερα εκφραστικά μέσα, την ελευθερία να είμαι υποκειμενική, να φτιάξω ιστορίες, να δείξω αυτά που έβλεπα και βλέπω. Μετά το πρώτο «πέρασμα», είμαι σίγουρη ότι θα ακολουθήσουν και άλλα.

Η αλλαγή καριέρας απασχολεί πολλές γυναίκες και συχνά διστάζουν να κάνουν το βήμα. Τι θα τους έλεγες;

Ονειρέψου το, αποφάσισέ το, σχεδίασέ το και κάνε το. Ξεκίνα τώρα, με έξι πράγματα που θα κάνεις ήδη σήμερα για να πλησιάσεις στον στόχο σου. Φτιάξε δίπλα σου ένα υποστηρικτικό δίκτυο, βρες κάποιους αρχικούς συνεργάτες και μη ρωτάς ανθρώπους που δεν έχουν κάνει το ίδιο, ή κάτι αντίστοιχο, να σου πουν τη γνώμη τους και να απαντήσουν εκείνοι για σένα στην ερώτηση «να το τολμήσω ή όχι». Ήθελα πολύ να δουλέψω με νέους ανθρώπους που φοβούνται να κάνουν ό,τι πραγματικά ονειρεύονται, και με έναν τρόπο μέσω του KinderDocs το κάνω.

Τι σημαίνει για σένα η βράβευση του ντοκιμαντέρ σου Passage to Europe;

Χρηματοδότηση για να κλείσω την παραγωγή, κουράγιο και ευκαιρίες για να συνεχίσω. Τίποτα βέβαια δεν γίνεται χωρίς πλαίσιο και συνεργάτες. Μαζί με αυτό, το βασικότερο ήταν ότι έκανα μια δουλειά δική μου, προσωπική (σε άλλο επίπεδο από τα ντοκιμαντέρ ή τις εκπομπές που είχα κάνει στο παρελθόν ή για την τηλεόραση). Αυτό, ναι, με απογείωσε. Έβαλε όλη μου τη δουλειά σε άλλη διάσταση.

Τα παιδιά βρίσκονται στο κέντρο των ντοκιμαντέρ σου αλλά και όλων όσα κάνεις. Πως προέκυψε αυτό;

Θα έλεγα ότι το ντοκιμαντέρ είναι στο επίκεντρο όλων όσα κάνω. Τα παιδιά προέκυψαν όταν γνώρισα τον δάσκαλο Φώτη Ψυχάρη μέσω του KinderDocs και έκανα τη σκηνοθεσία και παραγωγή της ταινίας Καλημέρα κύριε Φώτη και στη συνέχεια τη δεύτερη εκδοχή του, με τίτλο Passage to Europe (48ʹ, 2021). Αγαπώ τα ντοκιμαντέρ γιατί σου δίνουν όλα τα εργαλεία του σινεμά για να εκφραστείς. Ειδικά όταν μιλάμε για δημιουργικά ντοκιμαντέρ, λένε πάντα μια ιστορία, έχουν πρωταγωνιστές, σενάριο, μουσική, ακόμα και animation ή ό,τι άλλο χρειαστεί για να διευκολυνθεί η αφήγηση. Τα καλά ντοκιμαντέρ έχουν πάντα πολλές αλήθειες, αυθεντικότητα· μας δείχνουν τη συναρπαστική διάσταση της ίδιας της ζωής.

Έρχεσαι σε επαφή με τα παιδιά και μέσα από τα εργαστήρια του KinderDocs. Ποια είναι η αίσθηση που έχεις από αυτή τη γενιά, τις σκέψεις και τις ανησυχίες τους;

Τα παιδιά ζουν και μεγαλώνουν στο ίδιο πλαίσιο με τους μεγάλους. Καμιά φορά σκέφτομαι ότι δεν μας απειλεί το AI, αφού η συμπεριφορά μας είναι ήδη, αυτόβουλα, συμπεριφορά ρομπότ. Πολλά παιδιά δεν μπορούν εύκολα να συγκεντρωθούν (όπως και εμείς οι μεγάλοι, άλλωστε) και είναι πολύ πιεσμένα, ακόμα και στο δημοτικό. Συχνά διστάζουν να ρισκάρουν να δοκιμάσουν κάτι καινούργιο, από φόβο μην αποτύχουν (ή μην πετύχουν!). Η γνώση και η συλλογή εμπειριών δεν δημιουργούν νοητικό απόθεμα, ούτε δεξιότητες ώστε να μπορείς να δημιουργήσεις σχέσεις, να αντιμετωπίζεις κρίσιμες καταστάσεις, δηλαδή να σκέφτεσαι «έξω από το κουτί», να κάνεις κάτι μοναδικό, που μόνο εσύ μπορείς να κάνεις. Aλλά τι να κάνουν και τα παιδιά, αφού απλά θέλουν να είναι αποδεκτά από τους μεγάλους; Η κρίση στην Ελλάδα έκανε και καλό, γιατί απελευθέρωσε από πεποιθήσεις εξασφάλισης και βολέματος, αλλά μετά ήρθε ο κορονοϊός. Ονειρεύομαι ένα άλλο σχολείο. Το σημερινό μοντέλο οδηγεί πολλά παιδιά (και καθηγητές) σε αδιέξοδο. Χαίρομαι που οι δράσεις του KinderDocs τους δίνουν αυτή την ελευθερία να ονειρευτούν, να πιστέψουν στον εαυτό τους και να αναπτύξουν και άλλες πλευρές τους. Υπάρχουν φορές που μου λένε: «Θα ήθελα να είστε η μαμά μου». Ευτυχώς που δεν είμαι και έτσι μπορώ να τα προσεγγίσω με τον δικό μου τρόπο! Χαίρομαι πάρα πολύ να δουλεύω με παιδιά.

Τι θα ήθελες να πεις στα έφηβα κορίτσια σήμερα; Τι πιστεύεις ότι θα τις βοηθούσε να βρουν τον δικό τους δρόμο και να αναπτυχθούν;

Θα προτιμούσα να τα ακούσω εκείνα να μου πουν. Και μετά θα τους έδινα και δύο τρία εργαλεία που βοήθησαν εμένα (και με βοηθάνε).

Αν γυρνούσες πίσω τον χρόνο, τι θα ήθελες να πεις στον έφηβο εαυτό σου; Με έμπνευση τον τίτλο του φεστιβάλ, πώς τα κορίτσια μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο σήμερα;

Άκου το ένστικτό σου, βγες από την comfort zone, ρίσκαρε, μην είσαι τελειομανής. Δούλεψε με συνέχειες. Άσε την καλλιτέχνη μέσα σου να ανθίσει, είναι ok. Ζήτα βοήθεια και υποστήριξη. Είναι ok.

Τι περιμένεις φέτος από το Φεστιβάλ και τι θα το κάνει για σένα επιτυχημένο;

Στόχος είναι να ανοίξει μια συζήτηση. Να θέσουμε τις ερωτήσεις.

To φετινό Kinder Docs γίνεται τη στιγμή που στην επικαιρότητα κυριαρχεί ο πόλεμος στην Ουκρανία. Ποιες είναι οι σκέψεις σου για αυτό;

Ο πόλεμος δεν γίνεται στην Ουκρανία. Γίνεται παντού, απλά την πληρώνει η Ουκρανία και αυτό με θλίβει. «Ο πόλεμος δεν έχει πρόσωπο γυναίκας», δανείζομαι τον τίτλο ενός βιβλίου της δημοσιογράφου, ιστορικού και συγγραφέα Σβετλάνα Αλεξίεβιτς. Για μένα ο πόλεμος έχει πρόσωπα. Σκέφτομαι όμως τους ηλικιωμένους, τους νέους στρατιώτες, τις μανάδες με τα παιδιά αλλά και τα 170.000 παιδιά από Ουκρανικά ιδρύματα που μένουν δεύτερη φορά ορφανά. Σκέφτομαι ότι η τέχνη του δημιουργικού ντοκιμαντέρ, εκτός από παρηγοριά και ανακούφιση, προσφέρει και μία ή περισσότερες αλήθειες για αναστοχασμό, θα πάρει μερικά χρόνια όμως.

Ποια είναι τα επόμενα επαγγελματικά σχέδιά σου;

Έχουμε μία ακόμη δράση: την πρεμιέρα στην Ελλάδα του ντοκιμαντέρ Shadow Game την Κυριακή 10 Απριλίου, πάλι στο Μουσείο Μπενάκη, μαζί με masterclass από τη σκηνοθέτη και δημοσιογράφο Els Van Driel, που θα έρθει ειδικά για αυτό από την Ολλανδία. Η ταινία έχει θέμα πολύ επίκαιρο (δυστυχώς), τα ασυνόδευτα παιδιά μετανάστες στο ταξίδι τους για ένα καλύτερο μέλλον στην Ευρώπη, μέσα από τις δικές τους ιστορίες και ακολουθώντας τα στο πραγματικό ταξίδι. Στη συνέχεια, ξεκινάμε φουλ με το πρόγραμμα KinderDocs 2022/2023 και τα εκπαιδευτικά του, καθώς και μερικές ακόμα νέες δράσεις έκπληξη. Αναπτύσσω μια νέα δική μου ταινία ντοκιμαντέρ. Έχω σκοπό να συνεχίσω να μαθαίνω και να ενθουσιάζομαι και να νιώθω ευγνωμοσύνη για τη ζωή και όλα αυτά που φέρνει.

Όλο το πρόγραμμα του φεστιβάλ θα είναι διαθέσιμο για τα σχολεία και βιβλιοθήκες σε όλη την Ελλάδα μαζί με το εκπαιδευτικό υλικό που το συνοδεύει.

(πληροφορίες 210-7219909)

Στο Φεστιβάλ KinderDocs τα κορίτσια αλλάζουν τον κόσμο

Την επόμενη Κυριακή 20 Μαρτίου μην χάσετε το ολοήμερο φεστιβάλ KinderDocs για όλη την οικογένεια με τίτλο «Τα κορίτσια αλλάζουν τον κόσμο». Ένα φεστιβάλ που μέσα από ντοκιμαντέρ, συζητήσεις και workshop αναδεικνύει τα κορίτσια στις απόλυτες πρωταγωνίστριες και αυτές που πραγματικά μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο.

Ναι, τα κορίτσια μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο. Αυτός είναι ο τίτλος αλλά και το θέμα του ολοήμερου φεστιβάλ για όλη την οικογένεια KinderDocs που θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή 20 Μαρτίου στο Μουσείο Μπενάκη. Ένα φεστιβάλ και μια ημέρα γεμάτη ταινίες, συζητήσεις, δραστηριότητες και εργαστήρια για παιδιά, εφήβους, γονείς και εκπαιδευτικούς.

Το φετινό φεστιβάλ στρέφει τους προβολείς στα κορίτσια, είτε πρόκειται για τις πρωταγωνίστριες των ταινιών που έχουν επιλεγεί είτε για τις γυναίκες σκηνοθέτες και δημιουργούς τους. Στόχος του φεστιβάλ είναι να κάνει το κοινό που θα το παρακολουθήσει να δει τον κόσμο διαφορετικά, να ακούσει νέες φωνές και να ανακαλύψει ιστορίες για τα αληθινά κορίτσια που ζουν γύρω μας, μαζί μας, ανάμεσά μας. Να γίνει μια ευκαιρία για έμπνευση, αλλά και για να καταπολεμήσει στερεότυπα και προκαταλήψεις. Να μιλήσει για μια κοινωνία όπου τα κορίτσια με τη στήριξη της οικογένειας, των φίλων, του σχολείου, θα καλλιεργήσουν ελεύθερα τις ικανότητές τους, θα αξιοποιήσουν τα ταλέντα τους, θα εκφράσουν τις ευαισθησίες τους και θα κυνηγήσουν τα όνειρά τους, σε έναν κόσμο που θα χωράει όλους ισότιμα.

Το φεστιβάλ περιλαμβάνει τέσσερις ζώνες με εννέα ταινίες που βάζουν τον θεατή στον κόσμο των κοριτσιών σήμερα αλλά και θέτουν ερωτήματα όπως πώς μεγαλώνουμε τα κορίτσια, Πώς ζουν τα κορίτσια σήμερα; Ποια στερεότυπα αναπαράγουμε, ακόμα και άθελά μας; Δώδεκα δωδεκάχρονες ορίζουν το είναι κορίτσι και συστήνουν στο κοινό τον κόσμο μέσα από τα δικά τους μάτια, στο «A Field Guide to Being a 12-Year-Old-Girl». Η ταινία «Ninnoc» δείχνει ότι το bullying μπορεί να στοχοποιήσει ακόμη και τα ταλαντούχα παιδιά, οι δίδυμες Μόλυ και Σμίλα στο «Fantasy Fantasy» μοιράζονται με τους θεατές τρία χρόνια από τη ζωή τους, από τότε που ανακάλυψαν ότι είναι διαφορετικές. Στο «Girlhood» τρία κορίτσια στην εφηβεία βρίσκουν καταφύγιο στην φιλία, ενώ δυσκολεύονται με το κόλλημα στα social media και τις διατροφικές διαταραχές που συχνά προκαλούν τα τα στενά πλαίσια που ορίζουν για τις γυναίκες τα πρότυπα ομορφιάς. Στο «Foreplay», παιδιά από 12 ετών εκφράζουν τις σκέψεις τους για την πρώτη φορά, το sexting, το body shaming και τις σχέσεις την εποχή των social media. Στο «Little Girl», παρακολουθούμε την προσπάθεια μιας οικογένειας να υποστηρίξει το θέμα της ταυτότητας και του φύλου του επτάχρονου παιδιού τους, ενώ στο «Raise the Bar» βλέπουμε μια άλλη προσέγγιση τρόπων με τους οποίους θα μπορούσαμε να μεγαλώνουμε τα κορίτσια μέσα από τα μαθήματα ζωής που παραδίδει στο παρκέ ο προπονητής μιας ομάδας μπάσκετ κοριτσιών.

Οι πρωταγωνίστριες του ντοκιμαντέρ Raise The Bar

Ακόμη την Κυριακή 20/3 κάνουν πρεμιέρα οι δύο ταινίες doc animation που δημιούργησαν τα ίδια τα παιδιά στο εργαστήριο KinderDocs Animated στο Μουσείο Μπενάκη Ελληνικού Πολιτισμού.

* Για τη συμμετοχή στα εργαστήρια είναι απαραίτητο να έχετε προηγουμένως παρακολουθήσει μια τουλάχιστον ταινία.

Όλες οι ταινίες προβάλλονται με ελληνικούς υπότιτλους ενώ για τις συζητήσεις θα υπάρχει παράλληλη διερμηνεία στην ελληνική νοηματική γλώσσα.

Aγοράστε το εισιτήριό σας στο tickets.benaki.org

16 απαντήσεις για τον Eπαγγελματικό Προσανατολισμό

Η Σύμβουλος Επαγγελματικού Προσανατολισμού και διευθύντρια της Ariston Psychometrics Εύα Φουντουλάκη απαντά για όλα όσα θα πρέπει να γνωρίζουμε για τον Επαγγελματικό Προσανατολισμό.

Από πότε πρέπει να ξεκινάει ο επαγγελματικός προσανατολισμός;

Το τεστ επαγγελματικού προσανατολισμού προσφέρεται για μαθητές Γυμνασίου-Λυκείου, δηλαδή από την ηλικία των 13 ετών και άνω.

Ποια είναι η δική σας προσέγγιση στον επαγγελματικό προσανατολισμό;

Ακολουθώ μία ολιστική προσέγγιση, με στόχο την διερεύνηση, όχι μόνο των ενδιαφερόντων του ατόμου (που είναι δυνατόν να μεταβάλλονται με βάσει την ηλικία και τα ερεθίσματα που λαμβάνει), αλλά και των κλίσεων, των ικανοτήτων-δεξιοτήτων, της δομής της εργασιακής του προσωπικότητας και της αυτοεκτίμησης.

Υπάρχουν παιδιά που δεν τον χρειάζονται;

Σε μία τόσο απαιτητική εποχή, οι νέοι καλούνται να λάβουν από πολύ μικρή ηλικία και χωρίς καμία εμπειρία μια σειρά από καθοριστικές αποφάσεις για το μέλλον τους. Σε ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο εργασιακό τοπίο λοιπόν, ο σωστός και έγκυρος επαγγελματικός προσανατολισμός είναι απαραίτητος για όλους τους μαθητές.

Συχνά αναρωτιόμαστε πως γίνεται να καλείται ένας έφηβος να πάρει μια τόσο σημαντική απόφαση όσο η επιλογή επαγγέλματος;

Η επιλογή του σωστού επαγγέλματος στην εφηβεία είναι συνυφασμένη με μία σειρά αντικειμενικών δυσκολιών, όπως η μικρή ηλικία των μαθητών, η περιορισμένη γνώση που παρέχεται από το σχολείο αναφορικά με την εργασιακή πραγματικότητα και η έλλειψη εργασιακών εμπειριών. Ωστόσο η επιστήμη της Ψυχομετρίας είναι σύμμαχός μας ώστε οι μαθητές να είναι σε θέση να ανακαλύψουν τις εγγενείς δεξιότητες που μπορεί να έχουν μέσα τους σε λανθάνουσα μορφή και επειδή δεν τους έχει δοθεί η εμπειρία ή το ερέθισμα να μην έχουν βγει στην επιφάνεια.

Πρέπει να ακολουθώ αυτό στο οποίο είμαι καλός;

Το άτομο χρειάζεται να μάθει αρχικά ποιος είναι. Αυτό απαντάει και σε μία σειρά άλλων ερωτημάτων, όπως τι θέλω να κάνω, τι μπορώ να κάνω και με ποιον τρόπο θα το επιτύχω. Αυτό διότι συχνά συγχέεται η σχολική επιτυχία (η στείρα γνώση), με μία εξασφαλισμένη επαγγελματική επιτυχία στο μέλλον (που αποτελεί όμως συνάρτηση πολλών άλλων παραγόντων).

Τι έχει αλλάξει στον επαγγελματικό προσανατολισμό τα τελευταία χρόνια;

Η αναγνώριση πως ο σωστός επαγγελματικός προσανατολισμός δεν βασίζεται μόνο στα ενδιαφέροντα και τις γνώσεις του ατόμου, αλλά σε μία σε βάθος χαρτογράφηση της προσωπικότητας και του πηγαίου δυναμικού του και συνεπώς στην αντιστοίχιση του με τα επαγγέλματα που του ταιριάζουν.

Ποια βήματα ακολουθείτε στην καθοδήγηση σας;

Η καθοδήγηση ακολουθεί δύο φάσεις. Το στάδιο της χορήγησης των ψυχομετρικών εργαλείων Άριστον, όπου με βάση τις αντικειμενικές και αξιόπιστες μετρήσεις της συστοιχίας μελετούμε το επαγγελματικό προφίλ του ενδιαφερόμενου και το στάδιο της πληροφόρησης, όπου γίνεται η παρουσίαση των ευρημάτων των τεστ και η συμβουλευτική στους μαθητές και στους γονείς τους.

Πως κανείς χτίζει την επαγγελματική του προσωπικότητα;

Η προσωπικότητα είναι τα μοναδικά σταθερά χαρακτηριστικά που διαμορφώνουν την ατομικότητα του καθενός. Διαμορφώνεται περί τα 7 πρώτα έτη της ζωής και παραμένει σχετικά σταθερή σε όλη τη διάρκεια. Μπορεί να υπάρξουν ήπιες αλλαγές, ωστόσο καθολικές αλλαγές δεν μπορούν να υπάρξουν.

Ποιοι είναι οι παράγοντες που αποπροσανατολίζουν τους εφήβους και σε τι μπορεί να βοηθήσει ο επαγγελματικός προσανατολισμός;

Η αρνητική στάση πολλών μαθητών απέναντι σε συγκεκριμένα σχολικά μαθήματα, μπορεί να τους αποτρέψει από την προσπάθεια να ανακαλύψουν το πραγματικό νοητικό δυναμικό τους. Το οικογενειακό περιβάλλον, επίσης, πολλές φορές καθοδηγεί τους νέους σε μία προκαθορισμένη επαγγελματική καριέρα. Ακόμη και το ίδιο το σχολείο, που παρέχει ελάχιστη και αποσπασματική πληροφόρηση. Όμως, και το ίδιο το άτομο, συχνά αποτελεί τροχοπέδη για τον ίδιο του τον εαυτό, μη θέτοντας στόχους και αποφεύγοντας την ανάληψη δράσης υπό τον φόβο της αποτυχίας.

Είναι υγιές να "πιέσουμε” έναν έφηβο να έχει στόχους;

Η στοχοθεσία αποτελεί σημαντική κινητήριο δύναμη για τους νέους καθώς συνδέεται με τις έννοιες της διεκδικητικότητας, την αποτελεσματική αυτό-διαχείριση και τελικά οδηγεί σε μία συνολική θετική αυτό-εικόνα.

Αναφέρεστε συχνά στην ανάγκη για αυτοεκτίμηση και εσωτερικό έλεγχο. Που σταματά η ψυχολογία και ξεκινά ο επαγγελματικός προσανατολισμός;

Ο ολοκληρωμένος επαγγελματικός προσανατολισμός διερευνά και τους ψυχοσυναισθηματικούς εκείνους παράγοντες που ενδέχεται να αποπροσανατολίζουν το άτομο και να το απομακρύνουν από μία σταθερή πορεία προς την επαγγελματική επιτυχία. Ένα υψηλό αίσθημα εσωτερικού ελέγχου αποτελεί την βάση μίας θετικής αυτοαντίληψης και συνεπώς δίνει περισσότερες πιθανότητες στο άτομο να θέσει επαγγελματικούς στόχους.

Είναι ικανοποιητικός ο επαγγελματικός προσανατολισμός στο σχολείο;

Ο επαγγελματικός προσανατολισμός στα σχολεία σήμερα κρίνεται ελλιπής έως ανύπαρκτος, χωρίς καμία προσπάθεια εξατομικευμένης προσέγγισης και συμβουλευτικής. Έχουμε ένα εκπαιδευτικό σύστημα προσανατολισμένο περισσότερο στα τυπικά προσόντα παρά στις πραγματικές δεξιότητες. Αποτέλεσμα αυτού, αποτελεί η παρατήρηση πως πολλοί νέοι σήμερα γνωρίζουν ελάχιστα για το ποιοι είναι και τι μπορούν τελικά να επιτύχουν.

Ποιος είναι ο ρόλος του συμβούλου επαγγελματικού προσανατολισμό στα θέματα της έμφυλης ισότητας. Γίνεται πολύς λόγος για την αποθάρρυνση των κοριτσιών να ακολουθήσουν τις θετικές επιστήμες και την τεχνολογία

Ρόλος του συμβούλου είναι η ανάδειξη των δυνατών σημείων, των μοναδικών χαρακτηριστικών του κάθε ενδιαφερόμενου και, ανεξαρτήτως του φύλου, της έγκυρης συμβουλευτικής προς την επαγγελματική επιτυχία. Θέμα δεν αποτελεί η συζήτηση περί ανδροκρατούμενων και γυναικοκρατούμενων εργασιακών περιβαλλόντων, αλλά η ανάδειξη των κατάλληλων εργασιακών πλαισίων, όπου το άτομο θα «ξεδιπλώσει» στο έπακρο το δυναμικό του.

Ο κόσμος έχει αλλάξει και ήδη οι άνθρωποι αλλάζουν πολλές φορές καριέρα στην διάρκεια της επαγγελματικής τους ζωής. Πως αλλάζει αυτό τον επαγγελματικό προσανατολισμό;

Η ανάδειξη όλο και περισσότερων νέων επαγγελμάτων και εξειδικεύσεων οδηγεί πολλούς στον επαναπροσδιορισμό καριέρας. Ρόλος του επαγγελματικού προσανατολισμού είναι η έγκυρη και σύγχρονη ενημέρωση για τις αλλαγές που προκύπτουν στον εργασιακό στίβο και η ανάδειξη διεξόδων, ώστε το άτομο να ανταπεξέλθει στις νέες αυτές συνθήκες.

Ποια πρέπει να είναι η στάση των γονιών σε όλα αυτά;

Στάση αποδοχής, μη επικριτική, ανοιχτή στις νέες προοπτικές που εμφανίζονται, μη παρεμβατική και μη καθοδηγητική προς μίας επαγγελματική πορεία που θεωρούν ότι θα εξασφαλίσει το μέλλον των παιδιών τους. Ο επαγγελματικός προσανατολισμός πρέπει να αποτελεί ευκαιρία για εποικοδομητικό διάλογο μεταξύ γονέων και παιδιών.

O επαγγελματικός προσανατολισμός απευθύνεται μόνο στους εφήβους ή μπορεί να είναι μια δια βίου διαδικασία;

Ο επαγγελματικός προσανατολισμός δεν έχει ηλικιακά όρια. Προτείνεται σε οποιονδήποτε ενδιαφέρεται να γνωρίσει τον εαυτό του και στις προοπτικές που έχει είτε για να επαναπροσδιορίσει την καριέρας του, είτε για να επιζητήσει μία εξειδίκευση στον εργασιακό κλάδο που ήδη βρίσκεται.

Η Εύα Φουντουλάκη είναι

Σύμβουλος Επαγγελματικού Προσανατολισμού

και διευθύντρια της Ariston Psychometrics