Μπορεί να μην φαίνεται από την θέση που βρίσκεσαι αυτή τη στιγμή αλλά οι Πανελλήνιες εξετάσεις είναι μόνο μια στροφή στις πολλές που θα πάρει η ζωή σου και η επιτυχία σου σε αυτές έχει και άλλα μυστικά εκτός από την μελέτη.
Λίγες μόνο μέρες πριν την έναρξη των φετινών Πανελληνίων Εξετάσεων θέλησα να μιλήσω με την Έφη Κυρικάκη, εκπαιδευτικό και educational coach, που έχει βοηθήσει πολλά παιδιά (και τους γονείς τους) να συνειδητοποιήσουν όλα αυτά που θα ήθελα και εγώ να ξέρω τότε πίσω στο μακρινό 1993. Η Έφη έγραψε για το Generation Woman έναν «οδηγό επιβίωσης» αποκαλύπτοντας τα μυστικά της νευροεπιστήμης για τον εγκέφαλο σε κατάσταση …συναγερμού και δίνοντας σε κάθε υποψήφιο 7 hacks σίγουρης επιτυχίας.
Το άγχος μπορεί και να είναι καλό
Απίστευτο κι όμως αληθινό! Η νευροεπιστήμη μας λέει πως υπάρχει και καλό άγχος. Είναι ο μηχανισμός που ο οργανισμός χρησιμοποιούσε από πάντα για να εξασφαλίζει την επιβίωση. Τη στιγμή που ορμούσε στον πρόγονό σου το λιοντάρι στη ζούγκλα χρειαζόταν να συγκεντρωθεί στον άμεσο κίνδυνο κι όχι να κοιτά τις πεταλούδες. Οι ορμόνες του στρες επιδιώκουν ακριβώς αυτό για σένα και σήμερα. Το καλό άγχος είναι αυτό που σου δίνει κίνητρο και ενέργεια να συγκεντρωθείς στην μελέτη και όχι να σκρολάρεις στο κινητό.
Αυτό που θέλεις να αποφύγεις με τα χίλια, είναι αυτό ακριβώς που ίσως νιώθεις τώρα, το επίμονο, εξαντλητικό άγχος. Η κορτιζόλη κι άλλες ορμόνες του στρες είναι απαραίτητες για να αντιδράσεις αστραπιαία στον κίνδυνο. Δυστυχώς, όταν το σύστημα μάχης-φυγής είναι μόνιμα ενεργοποιημένο, μπλοκάρει τη μνήμη και τη συγκέντρωση και σου κρύβει τα εργαλεία που σου χρειάζονται για να νικήσεις το λιοντάρι των Πανελληνίων! Ε, λοιπόν, είσαι ήδη όλα όσα χρειάζεσαι για να κάνεις το καλύτερό σου! Πάμε να τα ανακαλύψουμε μαζί;
Είσαι expert στις εξετάσεις
Ο Γιώργος, ένας μαθητής μου, είχε υπολογίσει πως είχε δώσει περίπου 300 φορές εξετάσεις στη μαθητική του καριέρα. Και μου είπε ότι, τις περισσότερες φορές, τελικά οι φόβοι του ήταν πολύ χειρότεροι από το αποτέλεσμα. Ξέρεις πως δεν είναι ούτε η πρώτη, ούτε η τελευταία φορά που θα δώσεις εξετάσεις. Και ξέρεις πώς να διαβάσεις προσεκτικά την εκφώνηση, πώς να σκεφτείς την απάντηση, πώς να πιάσεις το στυλό για να γράψεις, έτσι δεν είναι; Ε, τότε έχεις όλα όσα χρειάζεσαι για να τα καταφέρεις και αυτή τη φορά.
Μπορείς να γίνεις ο προφήτης της επιτυχίας σου
Οι λέξεις σου έχουν δύναμη. Πρόσεχε λοιπόν τι λες γιατί ακούς. Η Σοφία, μια καταπληκτική δασκάλα και διευθύντρια ιδιωτικού σχολείου μου έλεγε πως την πρώτη φορά που ετοιμαζόταν για τις Πανελλήνιες, έπαιζε μέσα της σα χαλασμένο CD, «δε θα τα καταφέρεις», «δεν μπορείς», «αν δεν περάσεις με την πρώτη δεν αξίζεις τίποτα», και περιττό να σου πω πώς δεν τα κατάφερε.
Άσε λοιπόν στην άκρη φράσεις όπως «δεν θα θυμάμαι τίποτε» ή «είναι πολύ δύσκολες οι Πανελλήνιες» και αντικατέστησε τες με φράσεις όπως «θα τα καταφέρω» «το μπορώ» «είμαι καλά προετοιμασμένος». Γράψε τις δικές σου απογειωτικές φράσεις και επαναλάμβανέ τες στον εαυτό σου συνεχώς. Εξάλλου, το μέλλον έτσι κι αλλιώς εσύ το προφητεύεις. Αστείο δεν είναι να χρησιμοποιείς τη φαντασία σου για να σε ρίξεις; Γίνε ο προφήτης της επιτυχίας σου!
Γίνε ο προπονητής του εαυτού σου
Θέλεις να μάθεις το πιο cool μυστικό επιτυχίας χρυσών Ολυμπιονικών όπως ο κολυμβητής Michael Phelps αλλά και μεγάλων ποδοσφαιρικών ομάδων όπως η Arsenal; Είναι ένα από τα πιο δυνατά όπλα που δίνω στους coachee μου: η Νοητική Προπόνηση. Πώς γίνεται; Ζωντάνεψε με την φαντασία σου σκηνές επιτυχίας. Δες τον εαυτό σου να μπαίνει χαλαρά, σίγουρα και χαμογελαστά στην αίθουσα, να γράφει με άνεση και ηρεμία, να βγαίνει από την αίθουσα χαμογελαστή. Κάνε το όσο πιο ζωντανό και ρεαλιστικό μπορείς. Και κάνε το πολλές φορές για κάθε μάθημα.
Στάσου όπως ένας νικητής
Έχεις σκεφτεί ποτέ την στάση του σώματός σου όταν νιώθεις δυνατός, έχεις κερδίσει ένα παιχνίδι, ή είχες μια επιτυχία; Ασυνείδητα, ίσως στέκεις με τα πόδια ανοιχτά, βάζεις τα χέρια στην μέση ή σηκώνεις τα μπράτσα ψηλά σε σχήμα V, έτσι δεν είναι; Πολλαπλές έρευνες έχουν υποστηρίξει την θεωρία της κοινωνικής ψυχολόγου Amy Cuddy: οι ανοιχτές κινήσεις του σώματος μας κάνουν να νιώθουμε πιο δυνατοί και να αποδίδουμε καλύτερα! Πριν ξεκινήσεις για την κρίσιμη εξέταση λοιπόν, στάσου όρθιος, με ανοιχτά πόδια και τα μπράτσα ψηλά για λίγα λεπτά. Μπορεί στην αρχή να νιώσεις αμήχανα, αλλά σύντομα το συναίσθημα της δύναμης θα ακολουθήσει το σώμα σου.
Κοιμήσου
Η Στέφη κοιμόταν 4 με 5 ώρες για μήνες. Έλεγε ότι έχει πολύ διάβασμα και πως το άγχος δεν την άφηνε να κοιμηθεί, ενώ παραπονιόταν για την αδύναμη μνήμη της. Σου έχει συμβεί να διαβάσεις κάτι στις 2 το πρωί και να το έχεις ξεχάσει την άλλη μέρα; Είναι θέμα ύπνου. Όσο κι αν σου σπάει τα νεύρα που το ακούς, ναι, σου χρειάζονται τουλάχιστον 7 ώρες ύπνου καθημερινά. Ο λόγος είναι απλός: Κατά τη διάρκεια του ύπνου τα μέρη του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνα για την μακρόχρονη μνήμη επεξεργάζονται τις πληροφορίες που έχεις μάθει και τις αποθηκεύουν. Αν χάνεις συστηματικά ύπνο, το υστέρημα που δημιουργείται επηρεάζει την μνήμη και την απόδοσή σου. Κοιμήσου νωρίς πριν τις εξετάσεις λοιπόν. Έτσι κι αλλιώς, δεν έχει κανένα νόημα να κάνεις επανάληψη για 125η φορά.
Αν το άγχος σε εμποδίζει να αποκοιμηθείς μέτρα την ανάσα σου (δες πιο κάτω). Σκέψου όμορφα πράγματα που έκανες ή τα όμορφα πράγματα που σε περιμένουν. Η Στέφη έμαθε, αντί να μετράει προβατάκια για να κοιμηθεί, να μετρά τις ευλογίες της. Και σαν από θαύμα, η μνήμη της δούλεψε ρολόι στις Πανελλήνιες.
Εστίασε σε ένα πράγμα τη φορά
Δεν βοηθά να σκέφτεσαι όλα τα μαθήματα μαζί, επειδή πελαγώνεις. Εστίασε στο μάθημα που δίνεις αύριο. Μόλις το τελειώσεις ξεκουράσου. Στην συνέχεια θα ασχοληθείς για το επόμενο. Το λέμε συχνά αλλά το ξεχνάμε. Ένα βήμα τη φορά.
To απόλυτο Success Hack- Ανάσανε
Μάθε την Ανάσα της Κοιλιάς και της Καρδιάς! Είναι περιττό να πούμε πως ανασαίνεις από την στιγμή που γεννήθηκες. Το μυστικό της απογείωσης σου όμως είναι στο πως ανασαίνεις. Η διαφραγματική αναπνοή προμηθεύει με περισσότερο οξυγόνο όλο το σώμα- και τον εγκέφαλο-, σε κρατά ήρεμο και ρυθμίζει ιδανικά την καρδιά.
Πρώτα απ’ όλα, μάθε να παίρνεις μερικές βαθιές ανάσες (όχι γρήγορες και ρηχές) όταν νιώθεις τα συμπτώματα του στρες. Κάνουν θαύματα. Σημαντικό! Ανάσανε από τη μύτη, μετρώντας μέχρι το 4 και φουσκώνοντας την κοιλιά σου (όχι το στήθος) Βγάλε αέρα από το στόμα ΑΡΓΑ, μετρώντας μέχρι το 6 και νιώσε τον αφαλό σου να μπαίνει μέσα προς τη σπονδυλική σου στήλη.
Ίσως βιάζεσαι να δοκιμάσεις τα Success Hacks τώρα κιόλας…και μην ξεχνάς να θυμάσαι: πολλοί από αυτούς που θεωρούμε επιτυχημένους σήμερα, όπως ο BillGates και ο ΜichaelJordan, κάποια στιγμή ένιωσαν και θεώρησαν τους εαυτούς τους αποτυχημένους. Η Σοφία που ανέφερα στην αρχή, χαμογελά τώρα καθώς ξαναθυμάται τις αγχωτικές εκείνες μέρες. Και με πόσο ενθουσιασμό μιλά για το δώρο που της έδωσε η πρώτη της εμπειρία στις Πανελλήνιες. Διάλεξε πολύ πιο κατάλληλη για εκείνη σχολή. Κάνει τώρα αυτό ακριβώς που αγαπά. Είναι πολύ επιτυχημένη επιχειρηματίας. Και - το κυριότερο - κατάλαβε πως η αξία της δεν εξαρτάται καθόλου από τις ακαδημαϊκές της επιδόσεις.
Όλα θα πάνε καλά! Το έχεις!
Η Έφη Κυρικάκη είναι δημιουργός της μεθόδου άνθησης εκπαιδευτικών και μαθητών NeuroLearningPower® που υποστηρίζεται από τη μεταπτυχιακή της έρευνα στην Εφαρμοσμένη Ψυχολογία.