Η Μαρίλη Νίκα, ΑI Product Lead σε μεγάλες εταιρείες όπως η Google και η Meta εξηγεί πως είναι να είσαι γυναίκα εργαζόμενη στην Μέκκα της Τεχνολογίας.
Η Μαρίλη Νίκα είναι η ζωντανή απόδειξη που καταρρίπτει κάθε στερεότυπο που αφορά τις γυναίκες και την τεχνολογία. Το πρότυπο αλλά και η μέντορας που χρειάζεται κάθε γυναίκα που φαντάζεται τον εαυτό της μια μέρα να δουλεύει στη Silicon Valley. Συνιδρύτρια της πρωτοβουλίας Greek Women Do Tech που ενδυναμώνει Ελληνίδες σε όλο τον κόσμο που δουλεύουν στους τομείς της τεχνολογίας, η Μαρίλη Νίκα κάποτε ήταν ένα μικρό κορίτσι στο οποίο άρεσε να ασχολείται με τους υπολογιστές και που μετά από μια μεγάλη πορεία κατάφερε να εργάζεται σε δύο από τις μεγαλύτερες εταιρείες τεχνολογίας ενώ πριν από λίγα χρόνια ανακηρύχθηκε "Γυναίκα της Χρονιάς" σε παγκόσμιο διαγωνισμό τεχνολογίας. Το Generation Woman μίλησε μαζί της για να καταλάβει πως είναι να δουλεύεις σε δύο από τις μεγαλύτερες εταιρείες τεχνολογίας, πως μπορεί ένα κορίτσι να φτάσει μέχρι εκεί και πως η ίδια μπορεί να εμπνεύσει και να βοηθήσει τις υπόλοιπες γυναίκες που ονειρεύονται μια θέση στον χώρο της τεχνολογίας.
Πότε και πως αποφάσισες να ασχοληθείς με την τεχνολογία;
Με ενθουσίαζε η πληροφορική από μικρή ηλικία. Την ανακάλυψα μέσα από μια συνδρομή περιοδικών τεχνολογίας αλλά και μέσω του αδερφού μου που κάθε απόγευμα ασχολούνταν με τον προγραμματισμό. Μου φαινόταν μαγική η αλληλεπίδραση του με τον υπολογιστή και ήθελα να μάθω κι εγώ πώς να δημιουργώ απλές εφαρμογές. Πράγματι, ήδη από την εφηβεία πειραματιζόμουν με τον προγραμματισμό και στα πρώτα έτη του πανεπιστημίου έφτιαχνα απλά προγράμματα για διάφορες εταιρείες.
Υπήρξε κάποιο πρότυπο για σένα που σε έκανε να ακολουθήσεις αυτόν τον δρόμο;
Το πρότυπο που είχα από μικρή ηλικία και με έσπρωξε να ακολουθήσω τα όνειρα μου, δίχως να αμφισβητώ τις δυνατότητές μου, είναι η μητέρα μου. Όχι μόνο κυνήγησε αλλά και πραγματοποίησε τα όνειρά της. Έχοντάς την ως πρότυπο μου έδινε και μου δίνει το απαραίτητο θάρρος να πιστεύω πως μπορώ να καταφέρω ό,τι βάλω στο μυαλό μου.
Πως ήσουν σαν μαθήτρια;
Μεγάλωσα σε προάστιο της Αθήνας και πήγαινα στη Λεόντειο της Νέας Σμύρνης. Θεωρώ ότι ήμουν τυχερή γιατί ήταν ένα σχολείο που είχε ως στόχο τη σφαιρική εξέλιξη του κάθε μαθητή, δεν περιοριζόταν δηλαδή αυστηρά σε συγκεκριμένη ύλη. Είχαμε μαθήματα γερμανικών, διαβάζαμε γαλλική λογοτεχνία και είχαμε έντονη επαφή με τη μουσική και τις τέχνες με ετήσιες συναυλίες και θεατρικές παραστάσεις. Όλα αυτά σε βοηθούν να αναπτύξεις το πνεύμα σου και να μην κάνεις απλά διαδικαστικά την οποιαδήποτε εργασία σου. Ως μαθήτρια μου άρεσαν πολύ οι θετικές επιστήμες, αλλά παράλληλα είχα ιδιαίτερη αγάπη για τη ζωγραφική και τη μουσική. Έπαιζα για πολλά χρόνια πιάνο και ήμουν στη χορωδία του σχολείου. Ήμουν επίσης μέλος της λέσχης πληροφορικής.
Από τα ναυτιλιακά πως κατάφερες να μεταπηδήσεις στην Τεχνητή Νοημοσύνη; Πέρασα Ναυτιλιακά στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς με το σύστημα των πανελληνίων, όπως όλοι, και παρότι βρήκα εξαιρετικά ενδιαφέρουσες και χρήσιμες τις σπουδές μου, δεν ήταν αυτό που ονειρευόμουν να κάνω. Δεν μπορούσα να με φανταστώ να μην ακολουθώ αυτό που είχα σαν όνειρο από τόσο μικρή ηλικία, χωρίς να κάνω έστω μια προσπάθεια να μπω στον χώρο της τεχνολογίας. Έτσι, ήδη πριν τελειώσω το προπτυχιακό είχα κάνει αίτηση για το Μεταπτυχιακό στο Imperial College και έλαβα θετική απάντηση πριν ολοκληρώσω την τελευταία εξεταστική μου στην Ελλάδα. Το Μεταπτυχιακό πρόγραμμα που διάλεξα ήταν αρκετά ιδιαίτερο καθώς ήταν στον κλάδο της Πληροφορικής και ήταν διαμορφωμένο για άτομα που είχαν γνώσεις και πάθος για τον προγραμματισμού αλλά είχαν ολοκληρώσει προπτυχιακό σε διαφορετικό αντικείμενο.
Νομίζω ότι το φαινόμενο τέτοιας αλλαγής 180 μοιρών είναι ναι μεν δύσκολο αλλά πλέον συχνό γιατί όλο και περισσότεροι νέοι διεκδικούν να έχουν τη ζωή και την καριέρα που θέλουν και βρίσκουν τρόπους να ακολουθήσουν τα όνειρά τους. Όλοι είδαμε μάλιστα πόσο πιο έντονο έγινε αυτό το φαινόμενο μέσα στην πανδημία. Ήταν πολλοί αυτοί που αναθεώρησαν όλη τους τη ζωή μέσα στο lockdown και επαναπροσδιόρισαν ποιες είναι οι προτεραιότητές τους και πως θέλουν να ζήσουν.
Ποια ήταν τα βήματα σου μέχρι την Google στο San Francisco.
Υπήρξαν αρκετά βήματα. Ο κόσμος συνήθως επικεντρώνεται στο αποτέλεσμα και δεν βλέπει την πορεία κάποιου, οπότε χαίρομαι πολύ με αυτή την ερώτηση. Έχω έχω έξι χρόνια σπουδών σε ανώτατα ιδρύματα στην Ελλάδα και στην Αγγλία, συν το διδακτορικό μου που ήταν άλλα 3. Επιπλέον είχα κάνει αίτηση για μια υποτροφία της Google για γυναίκες που σπουδάζουν πληροφορική, και ήμουν η πρώτη Ελληνίδα που την έλαβε. Παράλληλα όμως με τις σπουδές, πάντα είτε δημιουργούσα είτε ήμουν ενεργή σε πρωτοβουλίες που με ενδιέφεραν, όπως για παράδειγμα η δημιουργία κοινοτήτων που ενώνουν τις γυναίκες που εργάζονται σε τεχνικούς κλάδους. Αργότερα έμαθα πως εταιρείες σαν την Google εκτιμούν τέτοιου είδους δραστηριότητες που επιδεικνύουν ηγετικές ικανότητες και πάντα ενθαρρύνω νέες και νέους να συμμετέχουν σε τέτοιες δράσεις.
Κατά τη διάρκεια του διδακτορικού μου, πριν από 10 χρόνια περίπου, έκανα πρακτική άσκηση στην Meta (Facebook) σαν Data Scientist για έξι μήνες. Ύστερα από την πρακτική άσκηση επέστρεψα στο Πανεπιστήμιο και καθώς ολοκλήρωνα το διδακτορικό έκανα συνεντεύξεις σε διάφορες εταιρείες για μόνιμη δουλειά. Εμφανίστηκε μια πολύ ενδιαφέρουσα ευκαιρία στη Google του Λονδίνο, σε ένα από τα τμήματα Τεχνητής Νοημοσύνης, η οποία απαιτούσε γνώσεις πληροφορικής αλλά και πολλών διαφορετικών ξένων γλωσσών.
Μοιάζει να βρίσκεσαι στο κέντρο του κόσμου, στο σημείο όπου συμβαίνουν όλα, όσον αφορά την τεχνολογία. Είναι έτσι;
Θα έλεγα πως ναι. Η Silicon Valley είναι σίγουρα ένα από τα μεγαλύτερα κέντρα καινοτομίας χάρη στις υποδομές της περιοχής, των πανεπιστημίων με εξαιρετικά τμήματα πληροφορικής και των εταιρειών που έχουν τα κεντρικά τους γραφεία εδώ. Ζω καθημερινά την καινοτομία - υπάρχουν δεκάδες start-ups που προσφέρουν νέες υπηρεσίες που κάνουν την καθημερινότητα πιο εύκολη, όπως για παράδειγμα υπηρεσία που σου βρίσκει άτομα να πάνε βόλτα τον σκύλο σου, υπηρεσίες ‘έξυπνης’ διατροφής που σου φέρνουν στο σπίτι γεύματα σύμφωνα με τις δικές σου προτιμήσεις, είτε ακόμη startups που σε βοηθάνε να φτιάξεις τη δική σου startup.
Ασχολείσαι με την τεχνητή νοημοσύνη και την αναγνώριση φωνής . Μπορείς να μας εξηγήσεις με απλά λόγια την δουλειά που κάνεις.
Πλέον εργάζομαι στον κλάδο του Metaverse αλλά επί 9 χρόνια εργάστηκα στον τομέα της φωνητικής αναγνώρισης. Ο ρόλος μου ήταν να χρησιμοποιώ μοντέλα μηχανικής μάθησης ώστε να ‘μάθω’ στους υπολογιστές πώς να ‘καταλαβαίνουν’ εντολές που προέρχονται από την φωνή ενός συγκεκριμένου χρήστη. Με αυτήν την τεχνολογία η ομάδα μου έδινε νοημοσύνη σε έξυπνες συσκευές που ενσωματώνουν ψηφιακούς βοηθούς στο σπίτι. Αυτοί οι βοηθοί μπορούν να κάνουν δεκάδες πράγματα για τους χρήστες όπως για παράδειγμα να αλλάξουν τη θερμοκρασία στο σπίτι, να παίξουν μουσική, να ανάψουν/σβήσουν τα φώτα, να στείλουν μηνύματα, να παραγγείλουν φαγητό κ.τ.λ.. Με ενθουσιάζε αυτός ο κλάδος και γι’ αυτό μάλιστα παρέμεινα 9 χρόνια εκεί. Πλέον είμαι ενθουσιασμένη με τη νέα μου θέση στο Metaverse, ένας κλάδος που είμαι σίγουρη πως έχει να μας δείξει πολλά.
Πως είναι ένα τυπικό σου 24ωρο στη Silicon Valley;
Η καθημερινότητά θα έλεγα πως θυμίζει πολύ τη ζωή σε ένα πανεπιστήμιο. Τα πρωινά υπάρχουν δεκάδες πούλμαν που μεταφέρουν τους εργαζομένους της εταιρείας στα γραφεία από σχεδόν όλες τις πόλεις της χερσονήσου. Το πούλμαν έχει WiFi μέσα οπότε ξεκινώ να εργάζομαι μέσα από εκεί. Το αντικείμενό μου απαιτεί πολλές ώρες συνεργασίας με προγραμματιστές από διαφορετικές χώρες οπότε προσπαθώ να δώσω προτεραιότητα σε emails από άτομα των οποίων η εργάσιμη ημέρα πλησιάζει προς το τέλος της. Γενικότερα είμαστε όλοι αρκετά ανεξάρτητοι και διαχειριζόμαστε το χρόνο μας όπως εμείς θέλουμε, πάντα σύμφωνα με τα deadlines - τα οποία τα σέβονται όλοι.
Η εταιρεία προσφέρει δωρεάν φαγητό και έχει εστιατόρια σχεδόν σε κάθε κτίριο. Η κουλτούρα της εταιρείας (και της περιοχής θα έλεγα) είναι πολύ ανοιχτή, δηλαδή μπορείς να στείλεις μήνυμα σε κάποιον με τον οποίο δεν έχεις συνεργαστεί ποτέ και να κανονίσεις συνάντηση. Η ώρα του φαγητού ή καφέ είναι ευκαιρία να γνωρίσω άτομα και διάφορες ομάδες και να ανταλλάξουμε ιδέες για συγκεκριμένα projects.
Είσαι μητέρα ενός μικρού παιδιού και ενός βρέφους; Πως μπόρεσες να συνδυάσεις μια τόσο απαιτητική καριέρα με την μητρότητα;
Ένα από τα πλεονεκτήματα να εργάζεται κανείς σε επιχειρήσεις όπως η Google ή το Facebook είναι ότι μπορείς να προσαρμόσεις το χρόνο σου και το χώρο από τον οποίο εργάζεσαι. Συγκεκριμένα στη δική μου περίπτωση, η πρώτη κόρη μου γεννήθηκε ακριβώς πριν μπούμε σε περίοδο lockdown οπότε όλα ήταν αρκετά διαφορετικά απ΄ό,τι έχουν αντιμετωπίσει συνάδελφοί μου στο παρελθόν. Ήμασταν και οι δύο γονείς στο σπίτι τους πρώτους μήνες και από ένα σημείο και έπειτα, όταν τελείωσε η άδεια μητρότητας και πατρότητας είχαμε βοήθεια στο σπίτι οπότε μπορούσαμε να εξασφαλίσουμε χρόνο για να κάνουμε τη δουλειά μας, χωρίς να πανικοβάλλομαι για τη μικρή μου. Δε θεωρώ λοιπόν ότι με κράτησε πίσω η μητρότητα, ωστόσο οφείλω να πω πως η μητρότητα είναι 24/7 εργασία. Χωρίς την απαραίτητη υποστήριξη το άγχος και η κούραση πραγματικά σε καταβάλλουν.
Τι σε να δημιουργήσεις κοινότητες για τις γυναίκες στην τεχνολογία όπως το Greek Women Do tech και τι προσφέρoυν στα μέλη τους;
Κατα τη διάρκεια των σπουδών μου αλλά και στα πρώτα χρόνια εργασίας μου πάντα βρισκόμουν σε αμφιθέατρα, γραφεία ή τάξεις στα οποία οι γυναίκες μπορούσαν να μετρηθούν στα δάχτυλα. Όταν πήγα στα κεντρικά της Google στη Ζυρίχη για να λάβω την υποτροφία που ήταν στοχευμένη σε γυναίκες που σπουδάζουν πληροφορική, ήταν η πρώτη φορά που βρέθηκα σε ένα χώρο με άτομα που με έκαναν να αισθάνομαι ο εαυτός μου.
Είχαμε παρόμοιες φοβίες, παρόμοια όνειρα, παρόμοιο χιούμορ και παρόμοιες εμπειρίες. Τη στιγμή που αισθάνθηκα πως δεν ήμουν πια η μειοψηφία κάτι άλλαξε μέσα μου και ήθελα να κρατήσω αυτό το συναίσθημα όσο περισσότερο γινόταν. Έτσι αποφάσισα να δημιουργήσω κοινότητες στις οποίες μπορούν γυναίκες να ανταλλάξουν απόψεις, να μάθουν η μια από την άλλη αλλά και να εκπαιδεύσουν τη νεότερη γενιά να εργαστεί σε κλάδους της πληροφορικής ώστε στο μέλλον να μην χρειάζονται αυτές οι κοινότητες. Ύστερα από πολλά χρόνια οι κοινότητες που δημιούργησα έχουν βοηθήσει περίπου πενήντα χιλιάδες γυναίκες σε όλο τον κόσμο. Ψάξτε για την σελίδα στο facebook Greek Women Do Tech’ για να δείτε τι σχεδιάζουμε για το 2023 με την Ματίνα Θωμαίδου .Επίσης οποιοσδήποτε μπορεί να επικοινωνήσει μαζί μου στο @marilynika.
Ποια είναι η αντιμετώπιση που έχεις συναντήσει από τους άνδρες συναδέλφους σου;
Θα ήταν ψέμα να έλεγα ότι δεν αντιμετώπισα ποτέ προκαταλήψεις συναδέλφων λόγω του φύλου μου, ωστόσο είναι κάτι που δεν άφησα ποτέ να με επηρεάσει, ίσως και το αντίθετο, με ενθάρρυνε μερικές φορές να προσπαθήσω ακόμη περισσότερο. Ξέρω ποια είμαι ως επαγγελματίας και ως άνθρωπος, και ξέρω τι μπορώ να προσφέρω. Ξέρω όμως επίσης πως πολλοί συνάδελφοί μου προσπαθούν πολύ στο να καταρρίψουν τα στερεότυπα και έχω αρχίσει να βλέπω αλλαγή. Τα πράγματα διαρκώς βελτιώνονται. Οι γυναίκες αισθάνονται όλο και πιο δυνατές να μιλήσουν για πράγματα που τις αφορούν και να διεκδικήσουν το μέλλον τους, κι αυτό στρώνει το δρόμο για τις επόμενες γενιές.
Είναι καλύτερα τα πράγματα στις ΗΠΑ όσον αφορά τις ίσες ευκαιρίες και τις ίσες αμοιβές μεταξύ ανδρών και γυναικών αλλά και για τα στερεότυπα σχετικά με τις γυναίκες στην τεχνολογία;
Παντού υπάρχουν ακόμη τα κενά ίσων ευκαιριών και ίσων αμοιβών μεταξύ των δύο φύλων. Η Αμερική δεν αποτελεί εξαίρεση. Ωστόσο, οι εταιρείες στις οποίες έχω εργαστεί δίνουν πάρα πολύ μεγάλη σημασία στο diversity και αυτό ενθαρρύνει περισσότερες γυναίκες να κάνουν αίτηση για εργασία στις συγκεκριμένες εταιρείες. Από εκεί και πέρα, ο ανταγωνισμός είναι πολύ μεγάλος και οι ευφυείς επαγγελματίες ουκ ολίγοι. Χρειάζεται λοιπόν πολλή δουλειά, είτε είσαι άντρας είτε γυναίκα για να καταφέρεις να ανέβεις.
Ποια είναι η συμβουλή σου στις νεότερες γυναίκες που ονειρεύονται και χρειάζονται μια υποτροφία;
Η συμβουλή μου νομίζω περιγράφεται απόλυτα από την ξένη φράση “leave no stone unturned”. Κάντε έρευνα στο διαδίκτυο, ψάξτε ιδρύματα που δίνουν υποτροφίες, ρωτήστε τους καθηγητές σας αν έχουν να σας προτείνουν κάτι, ρωτήστε στο ίδιο το πανεπιστήμιο που θέλετε να φοιτήσετε αν δίνουν υποτροφίες, μην αφήσετε τίποτα στην τύχη. Φτιάξτε ένα πλάνο με όλες τις δυνατές επιλογές που υπάρχουν για να επιτύχετε τον σκοπό σας και ξεκινήστε να δουλεύετε βάσει αυτού.