H Ανί Ερνό, το Γεγονός, το Νόμπελ Λογοτεχνίας και η γυναικεία κατάσταση
top of page
  • Writer's pictureΛουκία Λυκίδη

H Ανί Ερνό, το Γεγονός, το Νόμπελ Λογοτεχνίας και η γυναικεία κατάσταση

Η δημοφιλής Γαλλίδα συγγραφέας που κέρδισε το Νόμπελ Λογοτεχνίας είχε αφιερώσει την ζωή της στο να περιγράψει με μοναδικό τρόπο τι σημαίνει να είσαι γυναίκα.



Όταν η Meg Wolitzer το 2004 έγραψε το The Wife μια γυναίκα συγγραφέας δεν μπορούσε να πάρει το Νόμπελ Λογοτεχνίας παρά μόνο σαν ghost writer των βιβλίων του συζύγου της, όπως ίσχυε για την Τζόαν την ηρωίδα του βιβλίου της Wolitzer την οποία υποδύθηκε καταπληκτικά η Γκλέν Γκλόουζ στην ομώνυμη ταινία το 2017.


Χθες όμως ήταν μια γυναίκα αυτή που έλαβε το τηλεφώνημα της Σουηδικής Ακαδημίας. Η γαλλίδα συγγραφέας Ανί Ερνό που στην διάρκεια της συγγραφικής της πορείας καταπιάστηκε με αυτά ακριβώς τα θέματα. Την δυσκολία και τους περιορισμούς που σου θέτει το φύλο σου. Την αδυναμία να ασκήσεις τις ελευθερίες σου, τις επιλογές σου και κυρίως το δικαίωμα να αποφασίζεις για το σώμα σου. Πέρσι το φθινόπωρο, η Ερνό βρέθηκε πάλι στην επικαιρότητα όταν το βιβλίο της Το γεγονός μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο και απέσπασε τον Χρυσό Λέοντα στο Φεστιβάλ της Βενετίας.

Φέτος η Ανί Ερνό κέρδισε το Νόμπελ Λογοτεχνίας για το σύνολο του έργου της -20 και πλέον βιβλία σε 50 χρόνια- το οποίο η Επιτροπή χαρακτήρισε "ασυμβίβαστο", ένα έργο που “διερευνά μια ζωή σημαδεμένη από ανισότητες φύλου, γλώσσας και τάξης".


Στα βιβλία της η Αρνό συχνά πραγματεύεται την ντροπή. Η ίδια μεγάλωσε στη Νορμανδία σε μια οικογένεια χαμηλής κοινωνικής τάξης -οι γονείς της είχαν ένα παντοπωλείο και όπως η ίδια έχει περιγράψει όταν συναντούσε κορίτσια της μεσαίας τάξης συχνά ένιωθε την ντροπή της φτωχικής καταγωγής της. Αυτή η εμπειρία αργότερα θα τροφοδοτούσε τα μυθιστορήματα της των οποίων τα συχνότερα θέματα είναι το σώμα και η σεξουαλικότητα, οι σχέσεις, η κοινωνική ανισότητα και η εμπειρία του να αλλάζεις τάξη με όχημα την μόρφωση. Όπως έγραψε στο βιβλίο της A Woman's Story το 1988. «Η μητέρα μου ήξερε όλα τα τεχνάσματα που μπορούν να χαλαρώσουν την θηλιά της φτώχειας. Αυτή η γνώση σταματά στην δική μου γενιά. Είμαι μόνο η αρχειοφύλακας ».



Η Αρνό -«φωνή της ελευθερίας των γυναικών και των ξεχασμένων» όπως την χαρακτήρισε ο Εμανουέλ Μακρόν λίγες ώρες μετά την ανακοίνωση του Νόμπελ Λογοτεχνίας- γράφει για την πρώτη δύσκολη σεξουαλική της εμπειρία, για την παράνομη έκτρωση που χρειάστηκε να κάνει αλλά και για τους αμέτρητους περιορισμούς που θέτει στην ζωή το να είσαι γυναίκα. Γιατί η Αρνό αν περιέγραψε κάτι στα βιβλία της αυτό είναι η γυναικεία κατάσταση. Με έναν τρόπο διεισδυτικό, με μια γλώσσα αυθάδη, συχνά καθόλου καθωσπρέπει, γεμάτη ειλικρίνεια αλλά και χιούμορ. Η ίδια έχει αναφέρει πως απεχθάνονταν την «γαλλική παράδοση της καθωσπρέπει πρότασης, του καλού γούστου στην λογοτεχνία».



Η Αρνό γνώρισε την επιτυχία με το πρώτο της βιβλίο το 1974 όταν ακόμη εργάζονταν σαν καθηγήτρια λυκείου. Το 2000 συνταξιοδοτήθηκε από την διδασκαλία και αφιερώθηκε στο γράψιμο. Μέχρι τότε με τα έργα της είχε ήδη κερδίσει φήμη, βραβεία και αρκετούς μιμητές του στυλ της στις τάξεις νεότερων συγγραφέων όπως η Rachel Cusk και η Sheila Heti. Τα έργα της περιγράφηκαν από τους New York Times σαν σύντομα, αυστηρά, στωικά με μια άγρια συμπόνοια. Όπως και η Σιμόν ντε Μποβουάρ -στην οποία η Αρνό έστειλε τα δύο πρώτα βιβλία της , η Μποβουάρ της απάντησε πως προτιμούσε το πρώτο- πίστευε πως γυναίκα δεν γεννιέσαι αλλά γίνεσαι και αυτήν ακριβώς την διαδικασία η Ερνό περιγράφει στα βιβλία της. Όπως έγραψε και στο βιβλίο της Το γεγονός «Ίσως ο αληθινός σκοπός της ζωής μου είναι το σώμα, οι αισθήσεις μου και η σκέψη μου να γίνουν γραφή, με άλλα λόγια κάτι κατανοητό και παγκόσμιο που θα κάνει την ύπαρξή μου να εισχωρήσει στις ζωές και τα κεφάλια άλλων ανθρώπων».



bottom of page