Συνιδρύτρια της μη κερδοσκοπικής οργάνωσης Unique Minds και με πολλές διακρίσεις στον τομέα της ρομποτικής η Διάνα Βουτυράκου δείχνει τον τρόπο με τον οποίο οι γυναίκες κερδίζουν τον χώρο που τους αναλογεί στην τεχνολογία. Από τις Κέλλυ Πάντου, Μαριάνθη Παραβάντη, Γεωργία Τσεκούρα.
Η πορεία της Διάνας Βουτυράκου επιβεβαιώνει την μεγάλη απόσταση που έχουν διανύσει οι γυναίκες στην τεχνολογία, καταρρίπτει τα στερεότυπα που τις ακολουθούν και παραμερίζει τα εμπόδια που τους κλείνουν το δρόμο. Ηλεκτρολόγος Μηχανικός και Μηχανικός Ηλεκτρονικών Υπολογιστών (MEng & BSc) από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο με εξειδίκευση στα «Υπολογιστικά Συστήματα» και τη «Βιοϊατρική Μηχανική», συνιδρύτρια και γενική διευθύντρια της Unique Minds (UM), του μη κερδοσκοπικού οργανισμού που έχει βοηθήσει περισσότερους από 20.000 μαθητές να προσδιορίσουν την ιδανική ακαδημαϊκή τους διαδρομή αλλά και εκπαιδεύτρια Ρομποτικής σε σχολικές ομάδες, προετοιμάζει μαθητές για εθνικούς και διεθνείς διαγωνισμούς ρομποτικής ενώ έχει γράψει και ένα βιβλίο με σενάρια εκπαιδευτικής ρομποτικής για Έλληνες μαθητές. Η αγάπη της για την ρομποτική αλλά και η αρχή της να μην μένει ποτέ στάσιμη της εξασφάλισαν τον τίτλο της Νέας Ελληνίδας της Χρονιάς στα Greek International Women Awards, το Education Leaders Award ενώ το Forbes την έχει συμπεριλάβει στη λίστα Forbes 30U30 GR το 2019. Το Generation Woman μίλησε μαζί της για την πορεία της, τα εμπόδια αλλά και την θέση των γυναικών στην τεχνολογία.
Συνέβαλλε η οικογένειά σου στην επιλογή της επαγγελματικής σου πορείας;
Σαν παιδί γιατρών έβλεπα πόσο απαιτητικό και δύσκολο είναι να είσαι συνέχεια σε επαφή με τον ασθενή οπότε είχα αποφασίσει ότι αυτό δεν θα το κάνω όσο και αν τους στεναχώρησα όταν τους είπα ότι θα γίνω μηχανικός και όχι γιατρός. Όλα ξεκίνησαν στο γυμνάσιο όταν γνώρισα την ρομποτική. Είναι η ιστορία που αγαπάω να λέω. Όταν τελείωνα την πρώτη γυμνασίου ξεκίνησα τον πρωταθλητισμό στην ρομποτική σε έναν πανελλήνιο διαγωνισμό με το σχολείο μου και στη 2η Γυμνασίου ταξίδεψα στην Κορέα στην Παγκόσμια Ολυμπιάδα Ρομποτικής. Όταν ένα παιδί εκτεθεί σε όλον αυτό το μαγικό κόσμο, πάει στο εξωτερικό και δει τεχνολογία που είναι 20 και 30 χρόνια μπροστά δεν θέλει τίποτε παραπάνω για να διαμορφώσει τις επιλογές του.
Είχες την υποστήριξη της οικογένειας σου;
Για μένα οι γονείς είναι το στήριγμα μου και αν και νομίζω δεν καταλάβαιναν την απόφαση μου την υποστήριξαν. Αν τους είχα απέναντι μου δεν ξέρω πόσο εύκολο θα ήταν να το κάνω όλο αυτό.
Υπήρξαν κάποιοι άνθρωποι στη ζωή σου που σε ενέπνευσαν να ακολουθήσεις τη μηχανική;
Οι καθηγητές μου στο σχολείο, οι οποίοι ήταν δίπλα μου όταν ξεκινήσαμε όλη αυτή την προσπάθεια. Όλο αυτό ξεκίνησε μετά ένα σχόλιο μου στον καθηγητή της τεχνολογίας. Του είπα “στο μάθημα της τεχνολογίας δεν πρέπει να μάθουμε κάτι πιο πρακτικό;” και εκείνος αντί να το πάρει προσωπικά μου λέει “ωραία ας κάνουμε μια ομάδα Ρομποτικής”πράγμα που δεν ήταν συνηθισμένο σε δημόσιο σχολείο. Νιώθω ότι όλη αυτή την επιθυμία που έχω να βοηθάω παιδιά να γνωρίσουν την ρομποτική μου την μετέδωσαν αυτοί οι καθηγητές. Στην συνέχεια όταν ταξίδεψα για την Ολυμπιάδα ήταν σοκ να βλέπω μικρά παιδιά να ξέρουν 10 φορές καλύτερη ρομποτική από μένα αφού στην Κίνα, στην Κορέα και στην Ιαπωνία τα παιδιά μαθαίνουν ρομποτική από πολύ μικρά. Το άλλο σοκ είναι ότι μπήκα σε ένα χώρο και είδα ρομπότ να μου μιλάνε, είδα ρομποτικές εφαρμογές που τώρα είναι γνωστές άλλα τότε ούτε φανταζόμασταν ότι υπήρχαν και σκέφτηκα ότι δεν γίνεται όλα αυτά να συμβαίνουν γύρω μας και εγώ να μην συμμετέχω με κανέναν τρόπο σε όλο αυτό.
Στην πορεία σου έως τώρα τι δυσκολίες αντιμετώπισες;
Η πρώτη ήταν να εξοικειωθώ με την έννοια της αποτυχίας, η οποία, ειδικά στο χώρο της ρομποτικής είναι συνεχώς παρούσα. Αν δεν καταφέρει να αποδεχτείς την αποτυχία αμφισβητείς συνέχεια τον εαυτό σου, τις ικανότητές σου και την επιλογή σου να ακολουθήσεις αυτό το δρόμο. Επίσης είχα πολύ περιορισμένο ελεύθερο χρόνο γιατί έκανα πρωταθλητισμό στη ρομποτική. Παρ ’όλα αυτά, δε μου αρέσει να το αντιμετωπίζω θυσία, γιατί σίγουρα κέρδισα πάρα πολλά. Προφανώς, δυσκολίες συνάντησα και λόγω του φύλου μου. Χαρακτηριστική ήταν η περίπτωση του πρώτου εργοδότη που είχα, ο οποίος δε μου ανέθετε απαιτητικά projects ακριβώς γιατί ήμουν γυναίκα.
Έχεις αντιμετωπίσει ανταγωνισμό από άνδρες συναδέλφους σου;
Δυστυχώς τα πιο πολλά περιστατικά που θυμάμαι έχουν προκύψει από γυναίκες, οι οποίες, λόγω των υψηλόβαθμων θέσεων που κατείχαν, δεν έβλεπαν με θετική ματιά την ιδέα να τα καταφέρει μία νέα γυναίκα. Όπως και να΄ χει, στη ρομποτική είμαστε τόσο λίγοι που είναι φυσικό να αναπτύσσονται έντονα ανταγωνιστικές συμπεριφορές.
Χρειάστηκε ποτέ στην καριέρα σου να αποδείξεις πως ό,τι έχεις πετύχει το κέρδισες με την αξία σου;
Κάθε μέρα! Η αντίληψη πως εάν είσαι νέα γυναίκα και τα καταφέρνεις, είναι σίγουρο πως έχεις κάποιο “βύσμα” ή πολλές γνωριμίες, είναι εντελώς λανθασμένη και με έχει οδηγήσει στο να προσπαθώ κάθε μέρα να αποδείξω ότι αξίζω αυτά που έχω πετύχει μέχρι τώρα. Θεωρώ πως καθοριστικό ρόλο στην διαμόρφωση αυτής της ιδέας έχει παίξει το εκπαιδευτικό μας σύστημα, το οποίο από μικρή ηλικία μας εξοικειώνει με την ατομική αριστεία και όχι με την επίτευξη ομαδικών στόχων.
Πώς προέκυψε η ιδέα της ίδρυσης της Unique Minds;
Eπειδή ήμουν από τα τυχερά παιδιά που ήξεραν τι ήθελαν να σπουδάσουν, αισθάνθηκα την ανάγκη να βοηθήσω και άλλους νέους να βρουν τι θέλουν να ακολουθήσουν. Τη Unique Minds την ιδρύσαμε μαζί με τον Παύλο Σύμεντη, απόφοιτο της ΑΣΟΕΕ, που σε αντίθεση με εμένα, δε γνώριζε με τι ήθελε να ασχοληθεί. Έτσι το 2016 που διασταυρώθηκαν οι πορείες μας, προέκυψε και η απόφαση για την ίδρυση αυτού του οργανισμού. Η ιδέα ήταν πολύ απλή: οι μαθητές να περάσουν μία μέρα στα ελληνικά πανεπιστήμια, για να αντιληφθούν τι σημαίνει να είσαι φοιτητής σε μια συγκεκριμένη σχολή απαλλαγμένοι από το στερεότυπο πως μόνο τα τμήματα που απαιτούν υψηλές βαθμολογίες αξίζουν την προσοχή τους.
Με ποιες δυσκολίες ήρθατε αντιμέτωποι στην Unique Minds;
Η βασικότερη ήταν ο χρόνος που απαιτούνταν. Ταυτόχρονα, πολλές ήταν και οι νομικές ευθύνες, καθώς μπορεί να πρόκειται για μία Μη Κερδοσκοπική Οργάνωση, όμως, στο τέλος της μέρας, είναι μία εταιρεία. Να σημειωθεί πως όταν ξεκινήσαμε ήμουν 19 χρονών, οπότε φυσικά και όλα αυτά δεν τα είχα κατά νου. Αρκετά και τα εμπόδια στο οικονομικό κομμάτι, γιατί, ειδικά στις αρχές, είχαμε «ανοιχτεί» πολύ και δε λάβαμε την υποστήριξη που κάποιοι χορηγοί μάς είχαν υποσχεθεί. Επίσης καθώς περνούσε ο καιρός χάναμε την εμπιστοσύνη μας σε κάποιους ανθρώπους αφού υπήρξαν και αυτοί που αποδείχθηκε ότι δεν αγάπησαν τη UniqueMinds και δεν τους ενέπνευσε το όραμά μας.
Έχεις κάποιο ιδιαίτερο project πάνω στο οποίο δουλεύεις αυτόν τον καιρό;
Η συγγραφή ενός βιβλίου για ένα σχολείο στην Τανζανία ώστε να γνωρίσουν τα παιδιά εκεί την ρομποτική. Τα βοηθάμε να αποκτήσουν ένα όνειρο. Πως κάποια παιδιά είπανε κάποτε “θέλω να γίνω ποδοσφαιριστής” ή μπασκετμπολίστας επειδή το είχαν οικείο σαν εικόνα; Ίσως αν γνωρίσουν την ρομποτική να τους δώσει έναν στόχο για την ζωή τους με παρόμοιο τρόπο.
Ti θα έλεγες σε ένα κορίτσι που ονειρεύεται να ακολουθήσει μία πορεία αντίστοιχη με τη δική σου;
Θα της έλεγα να βρει κόσμο να την βοηθήσει. Να μην διστάσει να ζητήσει συμβουλές, να προσεγγίσει άτομα που θεωρεί ότι έχουν καταφέρει αυτό που ονειρεύεται εκείνη και να τους μιλήσει. Η διαδικασία αυτή θα τη βοηθήσει να αναγνωρίσει πως και εκείνοι πριν τα καταφέρουν πέρασαν από δυσκολίες και αυτό θα την βοηθήσει να βρει την αυτοπεποίθησή της. Θέλει να χτυπήσεις πόρτες, να βγεις μπροστά και πάνω από όλα χρειάζεται γερό στομάχι. Θέλει δηλαδή το βράδυ που θα γυρίσεις σπίτι σου έτοιμη να τα παρατήσεις, να βρεις τον τρόπο -τους φίλους σου, την οικογένειά σου, κάτι μέσα σου- που θα σε κάνει το επόμενο πρωί να ξυπνήσεις και να πεις “δεν πειράζει, πάμε να προσπαθήσουμε ξανά”.
Εάν γυρνούσες το χρόνο πίσω, τι θα συμβούλευες τη νεαρή Διάνα στο ξεκίνημά της;
Άργησα να καταλάβω πως δεν αρκεί να είσαι απλά πολύ καλός σε αυτό που κάνεις, αλλά και αυτό να έχει έναν θετικό κοινωνικό αντίκτυπο. Θα έλεγα στον νεότερο εαυτό μου να προσπαθεί να καταλαβαίνει τι συμβαίνει στη χώρα του, στην κοινωνία του και πως μπορεί να βοηθήσει. Με λίγα λόγια να μην σκέφτεται μόνο τι του αρέσει να κάνει αλλά και πως αυτό μπορεί να αλλάξει τη ζωή άλλων ανθρώπων προς το καλύτερο.
Υπάρχει μυστικό για την επιτυχία;
Δεν μου αρέσει η έννοια της επιτυχίας, Πάντοτε λέω πως για μένα το αντώνυμό της δεν είναι η αποτυχία αλλά η στασιμότητα. Το να μην κάνεις τίποτα, το να μένεις στο ίδιο σημείο. Δεν θεωρώ πως υπάρχει χειρότερο από αυτό. Η επιτυχία είναι και λίγο σχετική. Έχω δει πολλούς ανθρώπους που θεωρούνται επιτυχημένοι να είναι πολύ δυστυχισμένοι μέσα τους. Ας σταθούμε απλά στην αγάπη για αυτό που κάνουμε, στην προσήλωση στον στόχο μας και αν είμαστε τυχεροί, στο να δούμε τα αποτελέσματα των προσπαθειών μας.