Μικρές Πιστώσεις για Μεγάλα Όνειρα

Η Αναστασία Τσίλογλου, γενική διευθύντρια της μη κυβερνητικής οργάνωσης Action Finince Initiative εξηγεί πως οι μικροπιστώσεις βάζουν σε προτεραιότητα τις γυναίκες και γίνονται το ιδανικό εργαλείο για την ενίσχυση της γυναικείας επιχειρηματικότητας.

H ομάδα της Action Finance Initiative

Πριν μερικούς μήνες ένας τίτλος σε εξειδικευμένο περιοδικό για το digital finance τράβηξε την προσοχή μου. «Γυναίκες και άνεργοι προτεραιότητα του microfinancing στην Ελλάδα». Το κείμενο εξηγούσε αναλυτικότερα πως η ιδέα της μικροπίστωσης, σε απλά ελληνικά, ενός μικρού δανείου, μπορούσε να δώσει την λύση σε ανθρώπους που δεν έχουν εύκολη πρόσβαση στο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Κάθε γυναίκα που έχει αποφασίσει να στήσει την δική της επιχείρηση ξέρει πως μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις είναι η χρηματοδότηση. Oι γυναίκες συνεχίζουν να έχουν χαμηλή πιστοληπτική ικανότητα και να είναι αυτές που αδυνατούν να έχουν πρόσβαση στις μεγάλες τράπεζες ειδικά όταν πρόκειται για την χρηματοδότηση μιας μικρής ατομικής επιχείρησης. Εκεί μπαίνει η ιδέα της μικροπίστωσης. Ενός μικρού δανείου, σήμερα έως 12.500 ευρώ, και αργότερα έως 25.000 ευρώ που παρέχεται στον δανειολήπτη σε συνδυασμό με καθοδήγηση και συμβουλευτική που εξασφαλίζει την βέλτιστη αξιοποίηση του ενώ ταυτόχρονα αυξάνει και τις πιθανότητας αποπληρωμής του.

Η μικροπίστωση είναι ένας τρόπος χρηματοδότησης πολύ διαδεδομένος στην Ευρώπη. Στην χώρα μας ο πρώτος και μοναδικός φορέας που έφερε τη μικροπίστωση είναι η μη κυβερνητική οργάνωση Αction Finance Initiative. Όπως εξηγεί η γενική διευθύντρια της AFI Αναστασία Τσίλογλου, η οργάνωση δημιουργήθηκε από μια πρωτοβουλία της Action Aid Ελλάδος. «Το 2013 η Ελλάδα βρισκόταν στο επίκεντρο της χρηματοπιστωτικής κρίσης, γεγονός που είχε τεράστιο κοινωνικό και οικονομικό αντίκτυπο στην κοινωνία. Η Action Aid έψαχνε να δει πως θα ενδυναμώσει τους μικρούς επιχειρηματίες και κυρίως τους ανέργους οικονομικά. Την ίδια περίοδο η Ευρωπαïκή Ένωση ήθελε να ξεκινήσουν οι μικροπιστώσεις στην Ελλάδα που ήταν ανάμεσα στις 3-4 χώρες που υστερούσαν σε αυτό. Αυτές οι δυο πλευρές εντελώς τυχαία συναντήθηκαν υπήρξε αμοιβαίο ενδιαφέρον για αυτό το νέο χρηματοπιστωτικό εργαλείο και το όφελος που θα είχε για τους Έλληνες και τις Ελληνίδες. Έτσι δημιουργήθηκε η AFI που ιδρύθηκε στις αρχές του 2014 και έδωσε το πρώτο της μικροδάνειο το 2015.

Αναστασία Τσιλόγλου

Μιλώντας με την Αναστασία Τσίλογλου για την μικροπίστωση και το πως αυτή λειτουργεί κανείς ξεχνά ό,τι ήξερε για τις τράπεζες και την δανειοδότηση. Αρχικός στόχος της μικροπίστωσης είναι αυτά τα μικρά δάνεια να αποτελέσουν το χρηματοδοτικό εργαλείο που θα βοηθήσει ανθρώπους που με κανέναν άλλο τρόπο δεν θα μπορούσαν να βρούνε χρήματα προκειμένου να δημιουργήσουν τη δική τους θέση εργασίας. «Πρόκειται για ανθρώπους που σε μια προηγμένη και οικονομικά εύρωστη χώρα θα μπορούσαν να προσληφθούν από μια εταιρεία αλλά που στην παρούσα κατάσταση δυσκολεύονται και έτσι είναι μακροχρόνια άνεργοι ή άνθρωποι οι οποίοι πολύ δύσκολα έχουν πρόσβαση στην συμβατική τραπεζική και ψάχνουν τρόπο να αποκτήσουν πρόσβαση σε πολύ χαμηλό κεφάλαιο».

Οι γυναίκες και η ενίσχυση της επιχειρηματικότητας τους είναι στους στρατηγικούς στόχους της AFI. «Τα νούμερα είναι αμείλικτα και δείχνουν καθαρά πόσο οι γυναίκες το έχουν ανάγκη» αναφέρει η κα Τσίλογλου και συνεχίζει «Υπάρχουν γυναίκες που έχουν τις δεξιότητες αλλά δεν τολμούν να επιχειρήσουν. Άλλες που δεν τους περνά καν από το μυαλό ότι μπορούν να γίνουν επιχειρηματίες και άλλες γυναίκες που το θέλουν αλλά δεν έχουν τις δεξιότητες και χρειάζονται κάποια εκπαίδευση. Οι γυναίκες στην Ελλάδα υστερούν πάρα πολύ σε επιχειρησιακή παιδεία. Οι επίσημες μελέτες μάλιστα καταδεικνύουν χαμηλότερα ποσοστά στην Ελλάδα σε σχέση με τον ευρωπαïκό μέσο όρο. Αυτός είναι και ο λόγος που είχαμε αποφασίσει πως θα εντείνουμε τις προσπάθειες μας προς την κατεύθυνση της γυναικείας επιχειρηματικότητας και για τον λόγο αυτό μάλιστα φροντίσαμε να έχουμε χρηματοδότες που να ενδιαφέρονται για αυτήν την ομάδα στόχου. Η AFI σαν μην κερδοσκοπικός οργανισμός ζει και πορεύεται από χρήματα που παίρνει είτε από ιδιώτες φιλάνθρωπους είτε από φιλανθρωπικά ιδρύματα. Προσπαθήσαμε λοιπόν να έρθουμε σε επαφή με ιδρύματα που ενδιαφέρονται για τις γυναίκες, να τους εξηγήσουμε τι κάνουμε στην Ελλάδα, για την ανάγκη που υπάρχει για έναν οργανισμό σαν την AFI και το μοναδικό αποτύπωμα που έχει εδώ. Με πολλά από αυτά τα ιδρύματα έχουμε συνάψει μακροχρόνια συνεργασία και μας χρηματοδοτούν για αυτό τον σκοπό όπως για παράδειγμα το Ίδρυμα Chanel».

Το σημαντικό είναι ότι εκτός από χρηματοδότηση η AFI προσφέρει εκπαίδευση, συμβουλευτική mentoring αλλά και ενδυνάμωση των γυναικών για να ακολουθήσουν το μονοπάτι της επιχειρηματικότητας αλλά και για να αναπτύξουν περαιτέρω την επιχείρηση τους. «Η εκπαίδευση προορίζεται για όλους τους αιτούντες άνδρες και γυναίκες μόνο που στις γυναίκες υπάρχει η ανάγκη για περισσότερη εκπαίδευση» σημειώνει η κα Τσίλογλου.

Η διαδικασία της χρηματοδότησης περιλαμβάνει συγκεκριμένα στάδια και πριν από την εκταμίευση ενός μικροδανείου, παρέχεται εκπαίδευση από 5-10 ώρες ανάλογα την ετοιμότητα του ενδιαφερόμενου. Και μετά την εκταμίευση η AFI βρίσκεται δίπλα στους δανειολήπτες βήμα προς βήμα. «Υπάρχει προσωποποιημένη προσέγγιση των δανείων και των δανειοληπτών. Γνωρίζουμε τους ανθρώπους αυτούς, τις οικογένειές τους, τις φοβίες τους, τα άγχη τους, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους , τα ιδιαίτερα ταλέντα τους. Όταν αποπληρώσουν το πρώτο μπορούν να πάρουν και ένα δεύτερο και ένα τρίτο δάνειο, πράγμα που συμβαίνει αρκετά συχνά. Κάποιοι μάλιστα κατορθώνουν να μεγαλώσουν τόσο πολύ την επιχείρηση τους που καταφέρνουν να πάρουν ένα δάνειο από μια μεγάλη τράπεζα».

H εκπαίδευση των γυναικών είναι πολύ βασικό στοιχείο στην επιχειρηματική επιτυχία. «Όλοι αυτοί οι άνθρωποι είναι πολύ καλοί στην τέχνη τους. Μια αγρότισσα , μια κτηνοτρόφος, μια γυναίκα που σχεδιάζει κοσμήματα, ή μια γυναίκα που ασχολείται με την εκπαίδευση παιδιών ή με δημιουργική απασχόληση . Η ποικιλία των ιδεών που φτάνει στην AFI είναι τεράστια. Από κει και πέρα οι γυναίκες αυτές δεν έχουν σπουδάσει οικονομικά και δεν περιμένει κάποιος από αυτές να έχουν κάποιου τέτοιου είδους εκπαίδευση. Αυτό τους παρέχουμε εμείς. Γιατί από την στιγμή που μια γυναίκα θα αποφασίσει να γίνει επιχειρηματίας πρέπει να ξέρει να αποτυπώνει την τέχνη της σε νούμερα για να βλέπει αν το επιχειρησιακό μοντέλο που έχει αποφασίσει θα βγάλει τα προς το ζην . Αν χρειάζεται να κάνει τροποποιήσεις σε αυτό που έχει σκεφτεί. Και τελικά αν όλος αυτός ο μόχθος αξίζει τον κόπο . Γιατί στο τέλος της μέρας κάθε γυναίκα θα πρέπει να βοηθήσει τον εαυτό της οικονομικά και να υποστηρίξει και το νοικοκυριό της».

Η AFI μαζί με κάθε δανειολήπτη φτιάχνει ένα τριετές επιχειρηματικό πλάνο. «Μέσα σε αυτές τις πρώτες ώρες εκπαίδευσης βλέπουμε αν είναι βιώσιμο. Υπάρχουν περιπτώσεις που και οι ίδιοι καταλαβαίνουν ότι δεν μπορούν να συνεχίσουν. Αν χρειαστούν απλές τροποποιήσεις μπορούν να γίνουν από την AFI. Αν είναι πιο περίπλοκες μπορεί να οριστεί κάποιος μέντορας . Επίσης στις πρώτες ώρες των εκπαιδεύσεων εντοπίζουμε τα χαρακτηριστικά και τα βιώματα του δανειολήπτη που θα τον βοηθήσουν να πετύχει. Βασικότερο είναι το να μπορεί κάποιος να ανταποκριθεί στις ανατροπές και στις αναποδιές. Να είναι ευέλικτος και ευπροσάρμοστος σε νέες συνθήκες. Υπάρχουν γυναίκες που έχουν πάει εξαιρετικά καλά. Έχουμε πολλά success stories».

Όταν την ρωτώ για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η γυναικεία επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα είναι σαφής «Οι γυναίκες χρειάζονται ενδυνάμωση και παρακίνηση . Γι' αυτό συχνά τις φέρνουμε σε επαφή με γυναίκες που τα έχουν καταφέρει για να τους πουν και ποιες είναι οι πρώτες δυσκολίες. Πως θα τους κοιτάζει το οικοσύστημα τους και πως θα μπορούν να το αντιμετωπίσουν. Πολύ συχνά οι γυναίκες δεν ξέρουμε να ζητάμε βοήθεια. Δεν το έχουμε μάθει. Οι γυναίκες συχνά έχουν να αντιμετωπίσουν στερεότυπα, όχι απαραίτητα στερεότυπα μέσα στην οικογένειά τους αλλά στερεότυπα από προμηθευτές ή από πελάτες. Επίσης στις εκπαιδεύσεις μαθαίνουν πως θα φτιάξουν ένα σύστημα υποστήριξης από τους δικούς τους ανθρώπους και ποιες ώρες θα λειτουργεί η επιχείρηση τους. Θέλουν μια καθοδήγηση. Αλλά το κυριότερο είναι να πιστέψουν στον εαυτό τους».

Η ανταπόκριση στην μικροπίστωση στην Ελλάδα είναι ενθουσιώδης. «Η AFI γίνεται γνωστή από στόμα σε στόμα, ιδιαίτερη στην επαρχία που οι κοινωνίες είναι πιο μικρές». Κλείνοντας την συζήτηση μας η κουβέντα μας επιστρέφει στην ισότητα που στην περίπτωση της AFI δεν περιορίζεται μόνο στο να υποστηρίζει εξίσου άνδρες και γυναίκες απαλλαγμένη από στερεότυπα αλλά αντικατοπτρίζεται και στην ίδια την δομή του οργανισμού «Ίση εκπροσώπηση γυναικών ανδρών στην ομάδα, ίση εκπροσώπηση στο Διοικητικό Συμβούλιο, ευελιξία στην εργασία για όλους. Για μας είναι κριτήριο επιτυχίας να επικρατεί ισότητα και στον οργανισμό μας».

Τι λένε οι αριθμοί

Σύμφωνα με την Ελληνική Στατιστική Υπηρεσία

Το 42% του συνολικού εργατικού δυναμικού (εργαζόμενοι από 15 ετών και άνω) είναι γυναίκες/κορίτσια

Το 32% από τους επιχειρηματίες ( εργοδότες και ελεύθεροι επαγγελματίες) είναι γυναίκες/κορίτσια.

Το 23% του συνολικού εργατικού δυναμικού είναι γυναίκες (σαν εργοδότες ή σαν ελεύθεροι επαγγελματίες)

Το 56% των ανέργων στην Ελλάδα είναι γυναίκες

Το 72% του συνόλου των άνεργων γυναικών είναι μακροχρόνια άνεργες (12+μήνες)

Το 77% των άνεργων γυναικών ηλικίας 20-65 έχουν προηγούμενη εργασιακή εμπειρία κάποια στιγμή στην ζωή τους.

Σύμφωνα με τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης

Το 10% των Ελληνίδων (προτελευταία θέση) απάντησε ναι στην ερώτηση «Έχετε πρόσβαση στα χρήματα που χρειάζεστε για να ξεκινήσετε ή να αναπτύξετε την δική σας επιχείρηση;

To 30% των Ελληνίδων (προτελευταία θέση ) απάντησε ναι στην ερώτηση «Έχετε πρόσβαση σε εκπαίδευση για το πως να ξεκινήσετε ή να αναπτύξετε την επιχείρηση σας

Σύμφωνα με το Global Entrepreneurship Monitor

37.4% της συνολικής γυναικείας επιχειρηματικότητας στην Ελλάδα γίνεται από ανάγκη

Μερικά από τα Success Stories της AFI

H Δέσποινα Ζαμπίογλου είναι μηχανικός βιομηχανικών εφαρμογών και έχει τo δικό της εργαστήριο μεταποίησης βοτάνων Paggea Professional Laboratory

https://www.paggea.com/en/

Η Αλεξάνδρα Παπαδιαμαντάκη άνοιξε "Το Χρυσάφι της Μεσογείου", ένα κατάστημα με μεσογειακά προϊόντα στο Καπάνι στην Θεσσαλονίκη καθώς και eshop.

https://mediterraneangold.gr/

Η Γεωργία Μπούρδα, είναι ενδυματολόγος και σχεδιάστρια ρούχων και έχει ένα εργαστήριο παραγωγής ρούχων καθώς και σημείο πώλησης ρούχων και eshop. https://georgiabourda.com/

Η Marian Delavega είναι από τις Φιλιππίνες. Άνοιξε το δικό της εστιατόριο Ramen στους Αμπελόκηπους, μαζί με τον σύζυγό της που είναι chef με πολλά χρόνια εμπειρίας στην Ασιατική κουζίνα. https://www.facebook.com/ZuzutoRamen/

H Women Act και η νέα διαδικτυακή πλατφόρμα Women CANdidates

Η οργάνωση που έχει βάλει στόχο να φέρει περισσότερες γυναίκες στην δημόσια σφαίρα, να μιλήσει για το θέμα της ηγεσίας αλλά και να βοηθήσει τις γυναίκες να γίνουν πρωταγωνίστριες της ζωής τους παρουσιάζει την διαδικτυακή πλατφόρμα Women CANdidates.

Τα εμπόδια που συναντά μια γυναίκα όταν αποφασίζει να δραστηριοποιηθεί στην δημόσια σφαίρα είναι πολλά και αλλεπάλληλα. Τα στερεότυπα φύλου, η δυσπιστία, η έλλειψη υποστήριξης και δικτύωσης είναι μόνο μερικά από αυτά που αντιμετωπίζει μια γυναίκα η οποία θα θελήσει να ασχοληθεί με τα κοινά, να δημιουργήσει την δική της επιχείρηση ή να αρθρώσει την φωνή της στον δημόσιο χώρο.

Σε αυτό το πρόβλημα θέλησε να απαντήσει η Women Act. Μια οργάνωση που θέλει να στηρίξει τις γυναίκες στην προσπάθεια τους να δραστηριοποιηθούν στην δημόσια ζωή παρέχοντας τους εκπαίδευση αλλά και δικτύωση. «Τέτοια δίκτυα υπάρχουν πολλά στο εξωτερικό, ιδιαίτερα στην Αμερική. Εκεί είχα την ευκαιρία να παρακολουθήσω ένα σχετικό πρόγραμμα και σκέφτηκα πως ήταν κάτι που έπρεπε να έχουμε και στην χώρα μας» συμπληρώνει η μία εκ των συνιδρυτριών Μαίη Ζαννή. Μαζί με την Μαρία Γιαννιού καθώς και τις Αντιγόνη Κουβίδη, Μαρία Καρακλιούμη, Σέβη Αμανατίδου, Νινέττα Πατέρα, Ελένη Δουνδουλάκη και Χριστίνα Μπιλιούρη ίδρυσαν την οργάνωση την οποία ακόμη πλαισιώνουν πολλές γυναίκες ambassadors που στηρίζουν το έργο της Women Act αλλά και άνδρες champions που μοιράζονται τους στόχους της.

Οι δράσεις της Women Act περιλαμβάνουν τις Ακαδημίες Ηγεσίας, διαδραστικά workshops ενδυνάμωσης που αναπτύσσουν ήπιες δεξιότητες σε ζητήματα ηγεσίας, επικοινωνίας, διαπραγμάτευσης και διαχείρισης εικόνας που στόχο αλλά και τα μηνιαία Απεριτίφ που αποσκοπούν στο να ενισχύσουν την δικτύωση μεταξύ των γυναικών που συμμετέχουν και από τα οποία έχουν ήδη προκύψει πολλές δημιουργικές συνεργασίες και success stories.

Μια από τις πιο πρόσφατες πρωτοβουλίες της Women Act είναι η δημιουργία της πλατφόρμας Women CANdidates. «H πρώτη και μοναδική πλατφόρμα στην Ελλάδα στην οποία μια γυναίκα θα μπορεί να κάνει δωρεάν εγγραφή στο site και να λαμβάνει εργαλεία ασύγχρονης εκπαίδευσης, δικτύωσης και πληροφόρησης σχετικά με την υποψηφιότητα της είτε σε εθνικό είτε σε τοπικό επίπεδο. Τα εργαλεία περιλαμβάνουν απόκτηση δεξιοτήτων όπως το πως να χτίσεις μια προεκλογική καμπάνια, πως να δικτυωθείς, να μιλήσεις δημόσια ή να διαχειριστείς τον σεξιστικό λόγο. Επίσης θα περιλαμβάνει webinars από ειδικούς σε κάθε τομέα καθώς επίσης και forum και πληροφορίες για την πολιτική» εξηγεί η Μαρία Γιαννιού.

Aπό αριστερά: Σέβη Αμανατίδου, Μαρία Καρακλιούμη, Μαίη Ζαννή, Ελένη Δουνδουλάκη, Χριστίνα Μπιλιούρη και Μαρία Γιαννιού

«Έχουμε παρατηρήσει ότι μια γυναίκα μπορεί να εκλέγεται δέκα χρόνια ως δημοτική σύμβουλος αλλά δεν θα κάνει ποτέ το βήμα να διεκδικήσει τη δημαρχία. Θα είναι πάντα υποστηρίκτρια ενός άνδρα δημάρχου. Αυτό φιλοδοξούμε να αλλάξουμε μέσα από την πλατφόρμα Women CΑΝdidates» αναφέρει η Μαίη Ζαννή. Και συνεχίζει «Έχω κατέβει στις εκλογές και έχω δει πόσο μόνη είναι μια γυναίκα, όταν κατεβαίνει για πρώτη φορά. Χωρίς μέντορες, χωρίς δίκτυο υποστήριξης, χωρίς τα εργαλεία. Ουσιαστικά πηγαίνει στα τυφλά και εμείς δεν θέλουμε καμία γυναίκα να πηγαίνει στα τυφλά. Θέλουμε να κατεβαίνει με αξιώσεις και να βλέπει αποτέλεσμα από την προσπάθεια της».

Την δική της προσωπική εμπειρία από το πως είναι για μια γυναίκα να κατεβαίνει στην πολιτική περιέγραψε στο βιβλίο Είμαι επικίνδυνη. «Είναι διαφορετικό να μιλάς σαν πολιτική αναλύτρια και διαφορετικό να πας εκεί και να το κάνεις . Ήταν μια θετική εμπειρία όσον αφορά το τι αποκόμισα από αυτήν –άλλωστε αυτό ήταν και το έναυσμα για να δημιουργηθεί η Women Act- αλλά μια κατ’ ουσίαν αρνητική εμπειρία όπως είναι για κάθε γυναίκα που κατεβαίνει στην πολιτική» λέει η Μαίη Ζαννή. Και συμπληρώνει: «Μια γυναίκα ξεκινάει προσπαθώντας να αποδείξει ότι αξίζει τη θέση της, έχοντας απέναντί της πάρα πολλούς που δυσπιστούν, είτε γιατί είναι γυναίκα, είτε γιατί είναι πρωτοεμφανιζόμενη, είτε γιατί είναι νέα, είτε γιατί είναι ωραία. Ένα σωρό δικαιολογίες για να την κοιτάξουν και να πουν “αξίζει τώρα αυτή”;»

Ποια είναι τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες που διεκδικούν την παρουσία τους στην δημόσια σφαίρα; «Είναι πολλά. Άλλα είναι ορατά και άλλα αόρατα» αναφέρει η Μαίη Ζαννή. «Οι στερεοτυπικές αντιλήψεις που επικρατούν στα πολιτικά κόμματα. Το διαπιστώνουμε συχνά και από τα Υπουργεία που δίνονται στις γυναίκες από μια κυβέρνηση. Συνήθως έχουν χαρτοφυλάκια όπως αυτά του Πολιτισμού ή της Πρόνοιας και όχι των Οικονομικών ή της Άμυνας. Επίσης το βλέπουμε και στην εσωκομματική δημοκρατία. Δεν βλέπουμε πολλές γυναίκες επικεφαλής σε γραμματείες και σε μεγάλες θέσεις στα κόμματα. Oι γυναίκες προσπαθούν να διεκδικήσουν τη θέση τους με πολλά πράγματα να είναι εναντίον τους. Οι άνδρες έχουν πολλά δίκτυα γιατί τα έχουν χτίσει μέσα από την προσωπική ή επαγγελματική πορεία τους. Οι γυναίκες συχνά δεν έχουν το χρόνο να το κάνουν. Ιδιαίτερα στην ηλικία των 30 ή των 40. Στα πιο δημιουργικά και παραγωγικά χρόνια τους, που είναι όμως και τα πιο δύσκολα, αφού πρέπει να συνδυάσουν καριέρα και οικογένεια. Πολύ συχνά οι γυναίκες που έρχονται στις εκδηλώσεις της οργάνωσης μας λένε πως πάνε στην δουλειά και τους φέρονται σαν να μην έχουν μικρά παιδιά και γυρνάνε σπίτι και τους φέρονται σαν να μην έχουν δουλειά. Νιώθεις παντού μια ατελείωτη αποτυχία και εκεί έρχεται η Women Act και σου λέει θέλω να κατέβεις. Και οι γυναίκες συχνά απαντούν: «Πως να κατέβω, εδώ δεν έχω χρόνο για τα βασικά» εξηγεί η Μαίη Ζαννή.

Από αριστερά: Αντιγόνη Κουβίδη, Χριστίνα Μπιλιούρη, Μαίη Ζαννή, Μαρία Γιαννιού

Τι φέρνουν όμως τελικά οι γυναίκες στην πολιτική; Είναι καλύτερες ηγέτιδες; Μπορούν να διοικούν με έναν πιο ευέλικτο και αποτελεσματικό τρόπο. Υπάρχει θηλυκή ηγεσία; «Σαν Women Act δεν πιστεύουμε στον επιθετικό προσδιορισμό θηλυκή ηγεσία αλλά συμπεριληπτική ηγεσία. Άλλωστε ο όρος ηγεσία έχει πια εξελιχθεί. Δεν μπορεί η ηγεσία να νοείται ακόμη σαν κάτι, αυστηρό, σοβαρό και άκαμπτο. Η νέα κατάσταση που ζούμε σήμερα απαιτεί μια ηγεσία που θα χαρακτηρίζεται από ενσυναίσθηση. Μια ηγεσία που να καταλαβαίνει πως υπάρχουν μη προκαθορισμένα όρια και μη καθορισμένα καλούπια ανθρώπων και συμπεριφορών. Μια ηγεσία που εξελίσσεται και είναι ανθεκτική» εξηγεί η Μαρία Γιαννιού.

Μια από τις δράσεις της Women Act που ξεχωρίζει είναι η πρωτοβουλία No More Manels στην οποία επιχειρήσεις και οργανισμοί καλούνται να δεσμευτούν ότι θα προωθούν την συμμετοχή περισσότερων γυναικών στα πάνελ στα οποία διοργανώνουν ή στα οποία συμμετέχουν. Αρκετές εταιρείες και φορείς έχουν προχωρήσει ήδη σε αυτή τη δέσμευση. Η πρωτοβουλία αυτή τώρα πηγαίνει ένα βήμα πιο πέρα με την δημιουργία μια πλατφόρμας στα ελληνικά στην οποία γυναίκες από διαφορετικούς χώρους θα μπορούν να αυτοσυστήνονται δημιουργώντας το δικό τους προφίλ και να αυτοπροτείνονται είτε ως ομιλήτριες σε πάνελ ή ως πιθανές συνεργάτιδες σε κάποια πρωτοβουλία ή project. H πλατφόρμα w_action.com έχει ξεκινήσει με προεγγραφές και όταν ανέβει και γίνει δημόσια κάθε γυναίκα που το επιθυμεί θα μπορεί να δημιουργεί το προφίλ της. «Όταν διαμαρτυρόμασταν για την άνιση εκπροσώπηση των γυναικών στα πάνελ, συχνά η δικαιολογία που ακούγαμε ήταν ότι δεν βρίσκουν γυναίκες να μιλήσουν. Μετά την δημιουργία της πλατφόρμας w_action.com κανείς δεν θα έχει πια αυτή την δικαιολογία αφού θα μπορούν να βρουν γυναίκες με ειδίκευση σε κάθε τομέα ενδιαφέροντος» σημειώνει η Μαρία Γιαννιού.

Τι γίνεται όμως με το θέμα της γυναικείας αλληλεγγύης; Είναι μια πραγματικότητα ή ένας ευσεβής πόθος; «Η Women Act από την μια βασίζει την δημιουργία της στην γυναικεία αλληλεγγύη από την άλλη όμως πολλές γυναίκες έχουν μοιραστεί μαζί μας εμπειρίες στις οποίες έχουν αντιμετωπίσει μεγαλύτερα προβλήματα με γυναίκες παρά με άνδρες. Είναι ένα θέμα που δεν είναι εύκολο να το συζητάμε αλλά πρέπει. Γιατί στο κέντρο αυτού του θέματος βρίσκεται η ουσία της ισότητας. Το πόσο είμαστε διατεθειμένοι να αμφισβητήσουμε τα πιστεύω και τις πεποιθήσεις μας. Να απομάθουμε για να ξαναμάθουμε εκ νέου» αναφέρει η Μαρία Γιαννιού.

Παρά τα εμπόδια που έθεσε στην ανάπτυξη της οργάνωσης η πανδημία η Women Act κατάφερε από το 2017 που δραστηριοποιείται να δημιουργήσει πολλά hub σε όλη την Ελλάδα. Θεσσαλονίκη, Καβάλα, Αλεξανδρούπολη, Λάρισα, Θήβα, Πάτρα, Κεφαλονιά και προσεχώς και στην Κρήτη είναι μερικοί από τους σταθμούς της. Σε αυτές τις πόλεις θα λειτουργήσουν και Ακαδημίες Ηγεσίας, μια από τις βασικές δράσεις της Woman Act αλλά και τα μηνιαία Απεριτίφ σαν ευκαιρία για δικτύωση. «Μέσα από αυτά οι γυναίκες θα χτίσουν τα δικά τους δίκτυα και θα γνωρίσουν γυναίκες πρότυπα για να τις εμπνεύσουν και να τις εμψυχώσουν. Ουσιαστικά για την Women Act είναι ζήτημα δημοκρατίας μια γυναίκα σε ένα χωριό έξω από την Αλεξανδρούπολη να μπορεί να πάει στο hub εκεί αντί να βλέπει αυτά που γίνονται στην Αθήνα και να μην μπορεί να συμμετέχει» αναφέρει η Μαίη Ζαννή ενώ η Μαρία Γιαννιού συμπληρώνει: «Η δικτύωση για μας είναι το παν. Βλέπεις ότι οι άνδρες είναι εξαιρετικά δικτυωμένοι. Σηκώνουν το τηλέφωνο και μπορούν να ζητήσουν ο,τιδήποτε. Οι γυναίκες δεν είμαστε ακόμη εκεί. Όσο πιο πολλές βγαίνουμε στη δημόσια σφαίρα, όσο πιο πολύ μιλάμε, όσο πιο πολύ πράττουμε, τόσο πιο πολύ θα εμψυχώσουμε και άλλες γυναίκες να το κάνουν».

Η πλατφόρμα womencandidates.gr θα παρουσιαστεί σε διαδικτυακή εκδήλωση που θα γίνει σήμερα Τρίτη 22/3. Μπορείτε να την παρακολουθήσετε στο παρακάτω link

https://us06web.zoom.us/j/84559368840?pwd=cm9oSjQ3Rk9BWWRTeElmVUtKbjV4UT09

H Δήμητρα Κουζή, δημιουργός του KinderDocs μιλά για τα κορίτσια που θα αλλάξουν τον κόσμο

H δημοσιογράφος, σκηνοθέτης, παραγωγός, ψυχή και εμπνεύστρια του Φεστιβάλ KinderDocs Δήμητρα Κουζή μιλά για την αλλαγή καριέρας, τη δύναμη του να κυνηγάς τα όνειρα σου και πως τα νέα παιδιά μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο.

Ξεκίνησε την καριέρα της σαν δημοσιογράφος δουλεύοντας στην τηλεόραση τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Σύντομα την αγάπη της για τις λέξεις συμπλήρωσε το πάθος της για την εικόνα σκηνοθετώντας δύο εξαιρετικά ντοκιμαντέρ στα οποία πρωταγωνιστούν παιδιά. Τις βραβευμένες Καλημέρα κ. Φώτη και την δεύτερη εκδοχή του Passage to Europe. Η πρώτη απέσπασε το βραβείο Docs in Progress και το Youth Αward στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης ενώ η δεύτερη το βραβείο καλύτερου ντοκιμαντέρ στο San Francisco Greek Film Festival. Τα παιδιά βρίσκονται συνεχώς στο επίκεντρο της δουλειάς της Δήμητρας Κουζή είτε πρόκειται για τις ταινίες της, είτε για το φεστιβάλ KinderDocs που φέτος διοργανώνει για έκτη συνεχή χρονιά, είτε για το εργαστήριο KinderDocs Animated που οργανώνει σε συνεργασία με το Μουσείο Μπενάκη Ελληνικού Πολιτισμού. Ομιλήτρια, εκπαιδεύτρια, μέλος κινηματογραφικών κριτικών επιτροπών αλλά πάνω από όλα δημιουργός, η Δήμητρα Κουζή μίλησε για την επαγγελματική της πορεία, γιατί η αλλαγή καριέρας δεν πρέπει να μας τρομάζει αλλά και την απόλαυση και την χαρά του να επικοινωνείς με παιδιά.

Τι σε έκανε να δημιουργήσεις το KinderDocs;

Τα παιδιά είναι το μέλλον. Η επαφή με τα παιδιά μάς φέρνει σε διαρκή επαφή με το δικό μας δημιουργικό εσωτερικό παιδί. Πριν από 7 χρόνια, δουλεύοντας χρόνια στην Ευρώπη ως δημοσιογράφος και ντοκιμαντερίστρια, συνειδητοποίησα ότι δεν υπάρχει φεστιβάλ ντοκιμαντέρ για παιδιά και νέους στην Ελλάδα. Επίσης, δεν υπήρχε τίποτε που να λειτουργεί ως γέφυρα με τους «μεγάλους». Υπήρχαν μόνο δράσεις όπως οι Μέρες Ντοκιμαντέρ που κάναμε με τους Μedia del’ arte ήδη το 2007. Δεν υπήρχε όμως ένα φεστιβάλ που να δημιουργεί έναν χώρο αλληλεπίδρασης, επαφής, γνωριμίας και συνύπαρξης με τα παιδιά με αφορμή το δημιουργικό ντοκιμαντέρ. Και δεν υπήρχε και συνθήκη για να δει κάποιος συστηματικά αυτές τις υπέροχες βραβευμένες ταινίες, σαν εκείνες που παλιότερα επέλεγα για το πρόγραμμα της ΕΡΤ ψηφιακής. Πόσο μάλλον το πλαίσιο για να τις βλέπουν και στο σχολείο μαζί με εκπαιδευτικά προγράμματα! Η αλληλεπίδραση με ένα κοινό δυναμικό και «δύσκολο» όπως οι νέοι, για τους οποίους δεν υπάρχει πραγματικά καλό περιεχόμενο, ήταν επιπλέον μια πολύ ενδιαφέρουσα πρόκληση. Ταυτόχρονα, το νεανικό κοινό είναι το μόνο που αφήνει περιθώριο να αλλάξουν νοοτροπίες και ο κόσμος μας.

Ήταν μια επαναστατική και καλλιτεχνική απόφαση για την οποία με εμπιστεύτηκε το Μουσείο Μπενάκη και με βοήθησαν και με βοηθάνε δύο από τα σημαντικότερα φεστιβάλ ντοκιμαντέρ στον κόσμο (IDFA στο Άμστερνταμ και doxs! για παιδιά και νέους στη Γερμανία). Mετά από εξίμισι χρόνια δουλειάς με μια καλή ομάδα, καρποφορεί και μεγαλώνει. Μέχρι σήμερα, πάνω από 40.000 παιδιά, νέοι και ενήλικοι έχουν δει τις ταινίες του KinderDocs και έχουν παρακολουθήσει τα εκπαιδευτικά προγράμματα και τις δράσεις μας.

Πώς επιλέγεις το θέμα για κάθε KinderDocs και γιατί φέτος πρωταγωνιστούν τα κορίτσια;

Το θέμα πάντα αντανακλά ό,τι συμβαίνει γύρω μας. Άλλωστε, για αυτό οι ταινίες που επιλέγουμε είναι δημιουργικά ντοκιμαντέρ. Νομίζω ότι είναι μια κατάλληλη στιγμή για να εστιάσουμε τους προβολείς στα κορίτσια και να γνωρίσουμε τον κόσμο τους, τη ματιά, τις αγωνίες, τα όνειρά τους, τους φόβους αλλά και τη φρεσκάδα τους. Φυσικά είναι και μια πρόσκληση προς τα αγόρια, γιατί και εκείνα πρέπει να αλλάξουν τον κόσμο ώστε να είναι ισότιμος για όλους. Γιατί ένα κορίτσι 10 χρονών να θεωρεί αδύνατο να γίνει πρωθυπουργός, μόνο και μόνο επειδή είναι κορίτσι, όπως μου είπε η δεκάχρονη Εύα σε μια συνέντευξη;

Οι πρωταγωνίστριες την ταινίας A Field Guide to Being a 12 Year Old Girl που θα προβληθεί στο KinderDocs

Έχεις δουλέψει ως δημοσιογράφος σε περιοδικά αλλά και στην τηλεόραση, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Πως αποφάσισες να περάσεις στην παραγωγή και τη σκηνοθεσία;

Όλα με βοήθησαν και με βοηθάνε ως εμπειρία και εργαλεία. Αλλά ήθελα να δουλέψω πιο πολύ σε βάθος, να συσχετιστώ για μεγάλο διάστημα και να πάψω να ζω και να εργάζομαι με την εφήμερη αντιμετώπιση των ειδήσεων. Χρειαζόμουν περισσότερα εκφραστικά μέσα, την ελευθερία να είμαι υποκειμενική, να φτιάξω ιστορίες, να δείξω αυτά που έβλεπα και βλέπω. Μετά το πρώτο «πέρασμα», είμαι σίγουρη ότι θα ακολουθήσουν και άλλα.

Η αλλαγή καριέρας απασχολεί πολλές γυναίκες και συχνά διστάζουν να κάνουν το βήμα. Τι θα τους έλεγες;

Ονειρέψου το, αποφάσισέ το, σχεδίασέ το και κάνε το. Ξεκίνα τώρα, με έξι πράγματα που θα κάνεις ήδη σήμερα για να πλησιάσεις στον στόχο σου. Φτιάξε δίπλα σου ένα υποστηρικτικό δίκτυο, βρες κάποιους αρχικούς συνεργάτες και μη ρωτάς ανθρώπους που δεν έχουν κάνει το ίδιο, ή κάτι αντίστοιχο, να σου πουν τη γνώμη τους και να απαντήσουν εκείνοι για σένα στην ερώτηση «να το τολμήσω ή όχι». Ήθελα πολύ να δουλέψω με νέους ανθρώπους που φοβούνται να κάνουν ό,τι πραγματικά ονειρεύονται, και με έναν τρόπο μέσω του KinderDocs το κάνω.

Τι σημαίνει για σένα η βράβευση του ντοκιμαντέρ σου Passage to Europe;

Χρηματοδότηση για να κλείσω την παραγωγή, κουράγιο και ευκαιρίες για να συνεχίσω. Τίποτα βέβαια δεν γίνεται χωρίς πλαίσιο και συνεργάτες. Μαζί με αυτό, το βασικότερο ήταν ότι έκανα μια δουλειά δική μου, προσωπική (σε άλλο επίπεδο από τα ντοκιμαντέρ ή τις εκπομπές που είχα κάνει στο παρελθόν ή για την τηλεόραση). Αυτό, ναι, με απογείωσε. Έβαλε όλη μου τη δουλειά σε άλλη διάσταση.

Τα παιδιά βρίσκονται στο κέντρο των ντοκιμαντέρ σου αλλά και όλων όσα κάνεις. Πως προέκυψε αυτό;

Θα έλεγα ότι το ντοκιμαντέρ είναι στο επίκεντρο όλων όσα κάνω. Τα παιδιά προέκυψαν όταν γνώρισα τον δάσκαλο Φώτη Ψυχάρη μέσω του KinderDocs και έκανα τη σκηνοθεσία και παραγωγή της ταινίας Καλημέρα κύριε Φώτη και στη συνέχεια τη δεύτερη εκδοχή του, με τίτλο Passage to Europe (48ʹ, 2021). Αγαπώ τα ντοκιμαντέρ γιατί σου δίνουν όλα τα εργαλεία του σινεμά για να εκφραστείς. Ειδικά όταν μιλάμε για δημιουργικά ντοκιμαντέρ, λένε πάντα μια ιστορία, έχουν πρωταγωνιστές, σενάριο, μουσική, ακόμα και animation ή ό,τι άλλο χρειαστεί για να διευκολυνθεί η αφήγηση. Τα καλά ντοκιμαντέρ έχουν πάντα πολλές αλήθειες, αυθεντικότητα· μας δείχνουν τη συναρπαστική διάσταση της ίδιας της ζωής.

Έρχεσαι σε επαφή με τα παιδιά και μέσα από τα εργαστήρια του KinderDocs. Ποια είναι η αίσθηση που έχεις από αυτή τη γενιά, τις σκέψεις και τις ανησυχίες τους;

Τα παιδιά ζουν και μεγαλώνουν στο ίδιο πλαίσιο με τους μεγάλους. Καμιά φορά σκέφτομαι ότι δεν μας απειλεί το AI, αφού η συμπεριφορά μας είναι ήδη, αυτόβουλα, συμπεριφορά ρομπότ. Πολλά παιδιά δεν μπορούν εύκολα να συγκεντρωθούν (όπως και εμείς οι μεγάλοι, άλλωστε) και είναι πολύ πιεσμένα, ακόμα και στο δημοτικό. Συχνά διστάζουν να ρισκάρουν να δοκιμάσουν κάτι καινούργιο, από φόβο μην αποτύχουν (ή μην πετύχουν!). Η γνώση και η συλλογή εμπειριών δεν δημιουργούν νοητικό απόθεμα, ούτε δεξιότητες ώστε να μπορείς να δημιουργήσεις σχέσεις, να αντιμετωπίζεις κρίσιμες καταστάσεις, δηλαδή να σκέφτεσαι «έξω από το κουτί», να κάνεις κάτι μοναδικό, που μόνο εσύ μπορείς να κάνεις. Aλλά τι να κάνουν και τα παιδιά, αφού απλά θέλουν να είναι αποδεκτά από τους μεγάλους; Η κρίση στην Ελλάδα έκανε και καλό, γιατί απελευθέρωσε από πεποιθήσεις εξασφάλισης και βολέματος, αλλά μετά ήρθε ο κορονοϊός. Ονειρεύομαι ένα άλλο σχολείο. Το σημερινό μοντέλο οδηγεί πολλά παιδιά (και καθηγητές) σε αδιέξοδο. Χαίρομαι που οι δράσεις του KinderDocs τους δίνουν αυτή την ελευθερία να ονειρευτούν, να πιστέψουν στον εαυτό τους και να αναπτύξουν και άλλες πλευρές τους. Υπάρχουν φορές που μου λένε: «Θα ήθελα να είστε η μαμά μου». Ευτυχώς που δεν είμαι και έτσι μπορώ να τα προσεγγίσω με τον δικό μου τρόπο! Χαίρομαι πάρα πολύ να δουλεύω με παιδιά.

Τι θα ήθελες να πεις στα έφηβα κορίτσια σήμερα; Τι πιστεύεις ότι θα τις βοηθούσε να βρουν τον δικό τους δρόμο και να αναπτυχθούν;

Θα προτιμούσα να τα ακούσω εκείνα να μου πουν. Και μετά θα τους έδινα και δύο τρία εργαλεία που βοήθησαν εμένα (και με βοηθάνε).

Αν γυρνούσες πίσω τον χρόνο, τι θα ήθελες να πεις στον έφηβο εαυτό σου; Με έμπνευση τον τίτλο του φεστιβάλ, πώς τα κορίτσια μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο σήμερα;

Άκου το ένστικτό σου, βγες από την comfort zone, ρίσκαρε, μην είσαι τελειομανής. Δούλεψε με συνέχειες. Άσε την καλλιτέχνη μέσα σου να ανθίσει, είναι ok. Ζήτα βοήθεια και υποστήριξη. Είναι ok.

Τι περιμένεις φέτος από το Φεστιβάλ και τι θα το κάνει για σένα επιτυχημένο;

Στόχος είναι να ανοίξει μια συζήτηση. Να θέσουμε τις ερωτήσεις.

To φετινό Kinder Docs γίνεται τη στιγμή που στην επικαιρότητα κυριαρχεί ο πόλεμος στην Ουκρανία. Ποιες είναι οι σκέψεις σου για αυτό;

Ο πόλεμος δεν γίνεται στην Ουκρανία. Γίνεται παντού, απλά την πληρώνει η Ουκρανία και αυτό με θλίβει. «Ο πόλεμος δεν έχει πρόσωπο γυναίκας», δανείζομαι τον τίτλο ενός βιβλίου της δημοσιογράφου, ιστορικού και συγγραφέα Σβετλάνα Αλεξίεβιτς. Για μένα ο πόλεμος έχει πρόσωπα. Σκέφτομαι όμως τους ηλικιωμένους, τους νέους στρατιώτες, τις μανάδες με τα παιδιά αλλά και τα 170.000 παιδιά από Ουκρανικά ιδρύματα που μένουν δεύτερη φορά ορφανά. Σκέφτομαι ότι η τέχνη του δημιουργικού ντοκιμαντέρ, εκτός από παρηγοριά και ανακούφιση, προσφέρει και μία ή περισσότερες αλήθειες για αναστοχασμό, θα πάρει μερικά χρόνια όμως.

Ποια είναι τα επόμενα επαγγελματικά σχέδιά σου;

Έχουμε μία ακόμη δράση: την πρεμιέρα στην Ελλάδα του ντοκιμαντέρ Shadow Game την Κυριακή 10 Απριλίου, πάλι στο Μουσείο Μπενάκη, μαζί με masterclass από τη σκηνοθέτη και δημοσιογράφο Els Van Driel, που θα έρθει ειδικά για αυτό από την Ολλανδία. Η ταινία έχει θέμα πολύ επίκαιρο (δυστυχώς), τα ασυνόδευτα παιδιά μετανάστες στο ταξίδι τους για ένα καλύτερο μέλλον στην Ευρώπη, μέσα από τις δικές τους ιστορίες και ακολουθώντας τα στο πραγματικό ταξίδι. Στη συνέχεια, ξεκινάμε φουλ με το πρόγραμμα KinderDocs 2022/2023 και τα εκπαιδευτικά του, καθώς και μερικές ακόμα νέες δράσεις έκπληξη. Αναπτύσσω μια νέα δική μου ταινία ντοκιμαντέρ. Έχω σκοπό να συνεχίσω να μαθαίνω και να ενθουσιάζομαι και να νιώθω ευγνωμοσύνη για τη ζωή και όλα αυτά που φέρνει.

Όλο το πρόγραμμα του φεστιβάλ θα είναι διαθέσιμο για τα σχολεία και βιβλιοθήκες σε όλη την Ελλάδα μαζί με το εκπαιδευτικό υλικό που το συνοδεύει.

(πληροφορίες 210-7219909)