Όλα όσα θέλετε να μάθετε για το σεξ (αλλά φοβάστε να ρωτήσετε)

Η σεξουαλική αγωγή των παιδιών και των εφήβων είναι μια καυτή πατάτα που πετιέται από γονείς σε εκπαιδευτικούς και αντίστροφα. Η σειρά podcast Sex Education έρχεται να μιλήσει για όλα βγάζοντας μας από την δύσκολη θέση. Από την Λουκία Λυκίδη

Νομίζω είναι το πιο πετυχημένο σλόγκαν που έχει εμπνευστεί κανείς για την σεξουαλική αγωγή. «Γιατί δεν θες να το συζητήσεις με τους γονείς σου και το σχολείο δεν θέλει να το συζητήσει μαζί σου». Η ευφυής αυτή ατάκα ακούγεται στην αρχή κάθε επεισοδίου των podcasts Sex Education που δημιούργησε το pod.gr σε συνεργασία με τη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση. Σε αυτά δύο νέες φωνές, αυτές της Ελεάννας Παπαδοκωστάκη και του Γιώργου Αραβώση μιλούν αυθόρμητα, ειλικρινά, άνετα και με την δική τους αργκό για το «πόσο cringe είναι να μιλάς για το σεξ με τους γονείς σου» αλλά και για την σουρεαλιστική αναρχία που επικρατεί στην τάξη όταν ο καθηγητής φτάσει στο μάθημα της Βιολογίας στο κεφάλαιο της ανθρώπινης αναπαραγωγής. Γέλια από τα παιδιά, αμηχανία από τους δασκάλους ίδια ή χειρότερη από αυτήν που έχουμε και οι γονείς προσπαθώντας να ξεκινήσουμε μια συζήτηση με τους έφηβους γιους και τις κόρες μας για την πρώτη φορά, για την χρήση προφυλακτικού αλλά και την συναίνεση στο σεξ.

Γιώργος Αραβώσης και Ελεάννα Παπαδοκωστάκη

Πώς είναι η πρώτη φορά; Υπάρχει καλό και κακό πορνό; Πόσο εύκολα ή δύσκολα κάνεις coming out σήμερα; Λειτουργεί το χάπι της επόμενης μέρας; Αυτά είναι μερικά από τα θέματα που αναλύονται στα Sex Education Podcast. Πίσω από τις φρέσκιες φωνές και τις αυθόρμητες συζητήσεις αλλά και τις προσωπικές μαρτυρίες εφήβων για τις εμπειρίες τους βρίσκεται μία καταρτισμένη επιστημονική ομάδα μέλος της οποίας είναι και η εκπαιδευτικός πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης με μεταπτυχιακές σπουδές και διδακτορικό στην σεξουαλική αγωγή παιδιών και εφήβων Μαργαρίτα Γερούκη. «Δημιουργώντας αυτά τα podcast θέλαμε να φτιάξουμε κάτι σύγχρονο, με φρέσκια φωνή. Ξέρουμε πως για τους εφήβους, οι ενήλικες φωνές έχουν χάσει την αίγλη τους. Και επιστημονικά έχουμε διαπιστώσει πόσο πιο αποτελεσματικό και επιδραστικό είναι αυτό που αποκαλούμε peer education, δηλαδή η εκπαίδευση που προέρχεται από συνομήλικους ή άτομα ηλικιακά κοντά στην ομάδα στην οποία απευθύνεται η εκπαίδευση. Θεωρώ πως το αποτέλεσμα ήταν εξαιρετικά φρέσκο και καινοτόμο. Ένα πρωτοποριακό concept ακόμη και για τα διεθνή δεδομένα. Τα podcast αυτά θα μπορούσαν ακόμη και να χρησιμοποιηθούν από εκπαιδευτικούς του Γυμνασίου ή του Λυκείου για να δώσουν αφορμή για συζήτηση”.

Μαργαρίτα Γερούκη

Η Μαργαρίτα Γερούκη για χρόνια εργάστηκε σαν σχολικός σύμβουλος στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση και με αυτόν τον ρόλο έχει οργανώσει πολλά σεμινάρια και επιμορφώσεις εκπαιδευτικών στο θέμα της σεξουαλικής αγωγής. Όταν το 1993 η Μαργαρίτα Γερούκη ξεκινούσε σαν νεαρή εκπαιδευτικός ακόμη, διαπίστωσε πόσες πολλές ερωτήσεις είχαν τα παιδιά για το σώμα και την σεξουαλικότητα τους και πόσο απροετοίμαστοι ήταν οι εκπαιδευτικοί να τις απαντήσουν. Χρόνια αργότερα στην Φινλανδία θα αναζητούσε την ευκαιρία να ασχοληθεί με το θέμα και να κάνει μεταπτυχιακές σπουδές και διδακτορικό στην σεξουαλική αγωγή με στόχο να επιστρέψει και να εφαρμόσει όσα έμαθε στην Ελλάδα.

Έτσι και έγινε. Επέστρεψε, εργάστηκε στην Κρήτη για επτά χρόνια σαν σχολικός σύμβουλος και με αυτήν την ιδιότητα προώθησε το θέμα της σεξουαλικής υγείας οργανώνοντας πολλές επιμορφώσεις για τους εκπαιδευτικούς. «Στην Ελλάδα υπάρχει η αίσθηση ότι η σεξουαλική αγωγή είναι ένα θέμα ταμπού, ακόμη και στο σχολείο, το οποίο θα έπρεπε να είναι ο χώρος όπου τα παιδιά και οι έφηβοι θα ενημερώνονται υπεύθυνα και έγκυρα με τις σωστές παιδαγωγικές μεθόδους. Αν και από το 2003 η σεξουαλική αγωγή έχει ενταχθεί στο αναλυτικό πρόγραμμα και της πρωτοβάθμιας και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ως θεματική ενότητα της Αγωγής Υγείας πολλοί εκπαιδευτικοί δεν το γνωρίζουν ώστε να το εντάξουν, εάν το επιθυμούν στην ευέλικτη ζώνη ή σε προγράμματα Αγωγής Υγείας. Τα εγχειρίδια που συντάχθηκαν -το 2000 για τη β/θμια και το 2008 για την α/θμια- με χρηματοδότηση της Ευρωπαικής Ένωσης δεν έφτασαν ποτέ στα σχολεία. Συνεπώς τα μηνύματα που παίρνουν οι εκπαιδευτικοί για το αν πρέπει να ασχοληθούν ή όχι με την σεξουαλική αγωγή είναι μπερδεμένα και αμφίσημα» αναφέρει η Μαργαρίτα Γερούκη.

Σύμφωνα με έρευνα που έχει εκπονήσει η Μαργαρίτα Γερούκη σχετικά με την άποψη των Ελλήνων εκπαιδευτικών για την εισαγωγή της σεξουαλικής αγωγής στο σχολείο η συντριπτική πλειοψηφία δηλώνει πως τη θεωρεί πολύ σημαντική αλλά νιώθει πως δεν είναι αρκετά καταρτισμένη και ανησυχεί για πιθανές αρνητικές αντιδράσεις των γονέων. Αντίθετα όπως προκύπτει από πολλές έρευνες στην Ελλάδα και το εξωτερικό οι γονείς επιζητούν τη συνεργασία και τη βοήθεια του σχολείου για τη σεξουαλική αγωγή των παιδιών τους γιατί είναι ένα θέμα που δεν μπορούν εύκολα να διαχειριστούν οι ίδιοι. «Αυτή είναι και η σημαντικότερη θετική συνέπεια της εφαρμογής της σεξουαλικής αγωγής στο σχολείο. Βελτιώνεται τόσο η επικοινωνία των γονιών με τα παιδιά όσο και η επικοινωνία εκπαιδευτικών και γονέων. Τα παιδιά συζητούν τα θέματα της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης στο σχολείο και στην συνέχεια πηγαίνουν σπίτι και συζητούν για αυτά με τους γονείς τους. Πολύ συχνά λαμβάνουμε ευχαριστήρια σημειώματα από γονείς για την αφορμή και την ευκαιρία που τους δώσαμε να μιλήσουν για αυτά τα θέματα με τα παιδιά τους» αναφέρει η Μαργαρίτα Γερούκη.

Μετά τις τελευταίες καταγγελίες σεξουαλικής κακοποίησης, το θέμα της σεξουαλικής αγωγής γίνεται ακόμη πιο επιτακτικό. Η αποκάλυψη της σεξουαλικής κακοποίησης 36 παιδιών στο Ρέθυμνο της Κρήτης το 2011 από προπονητή που ήταν και εκπαιδευτικός στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση στάθηκε αφορμή για την έκδοση του Παίζω με τον Φρίξο και μαθαίνω το σώμα μου (Εκδόσεις Πατάκη) το 2020. Ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα σεξουαλικής αγωγής για την προσχολική και την πρώτη σχολική ηλικία σχεδιασμένο για την τάξη που δημιούργησε η Μαργαρίτα Γερούκη μαζί με τις Ελένη Βιταλάκη, Αθηνά Τριαματάκη και Δέσποινα Μαυράκη ώστε τα παιδιά με τρόπο παιγνιώδη και διερευνητικό να γνωρίσουν τη διαφορά ανάμεσα στο δημόσιο και το προσωπικό είτε αφορά το χώρο (φυσικό και διαδικτυακό) είτε το σώμα, να αντιληφθούν πώς ήρθαν στον κόσμο αλλά και να μάθουν να εκφράζουν τα συναισθήματα τους αλλά και πώς και με ποιους να μοιράζονται τα «κακά» μυστικά. Το πρόγραμμα το 2019 βραβεύτηκε διεθνώς από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Σεξουαλικής Υγείας και από την επόμενη σχολική χρονιά θα εφαρμοστεί πιλοτικά στη Φινλανδία. Το Σεπτέμβρη θα εφαρμοστεί πιλοτικά στην Φινλανδία ενώ στη χώρα μας έχει εγκριθεί ήδη πέντε φορές αλλά η 6η κατά σειρά έγκριση του από το Υπουργείο «κόλλησε» ακριβώς πριν από την πανδημία.

Ποιος είναι όμως ο ρόλος των γονιών στην σεξουαλική διαπαιδαγώγηση; «Οι γονείς έχουν ίσως το σημαντικότερο ρόλο από την αρχή γι’ αυτό πριν μιλήσουν στα παιδιά τους θα πρέπει αρχικά να ενημερωθούν οι ίδιοι αναζητώντας ομιλίες, συζητήσεις και σύγχρονα βιβλία» αναφέρει η Μαργαρίτα Γερούκη και συνεχίζει. «Στην συνέχεια θα πρέπει να ζητήσουν από το σχολείο και τους εκπαιδευτικούς να συνεργαστούν και να μιλήσουν και εκείνοι για το θέμα αλλά πάνω και πρώτα απ' όλα να κάνουν προσπάθεια να ξεπεράσουν τις δικές τους αναστολές και πεποιθήσεις και να συζητήσουν ανοιχτά με τα παιδιά τους. Μέσα σε όλα αυτά καλό θα ήταν να επενδύσουν χρόνο για να αναζητήσουν βιβλία (σε βιβλιοπωλεία ή βιβλιοθήκες φίλων) -υπάρχουν κατάλληλα για όλες τις ηλικίες-που θα μπορούσαν να διαβάσουν με τα παιδιά τους ή να τους δωρίσουν εάν είναι μεγαλύτερα». Δεν πρέπει όμως να επαφιόμαστε στην πρωτοβουλία κάποιων λίγων ευαισθητοποιημένων γονιών ή εκπαιδευτικών τονίζει. «Ο στόχος θα πρέπει να είναι όλα τα παιδιά να έχουν πρόσβαση στην σεξουαλική αγωγή. Αυτήν την εποχή, μετά από όλα αυτά που έχουμε περάσει και μετά από όλα αυτά που βλέπουν το φως της δημοσιότητας είναι η ώρα η Πολιτεία να αποφασίσει να επιμορφώσει την κοινωνία. Είναι η κατάλληλη στιγμή να αναλάβει πρωτοβουλία να κάνει αυτό που φοβόταν να κάνει τόσα χρόνια. Να δημιουργήσει νέο υλικό για την σεξουαλική αγωγή, με βάση τα σύγχρονα επιστημονικά και παιδαγωγικά δεδομένα και να προχωρήσει στη συστηματική επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, από τα φοιτητικά χρόνια μέχρι και το τέλος της σταδιοδρομίας τους.

Πως είναι να είσαι γυναίκα στην Επιστήμη

To συμπόσιο Greek Women In Science ήταν μια ευκαιρία για τις γυναίκες επιστήμονες να μιλήσουν για τα προβλήματα αλλά και τα επιτεύγματα τους, να εμπνεύσουν και να γίνουν περισσότερο ορατές.

Ήταν ένα συμπόσιο που γιόρταζε τις γυναίκες στην Επιστήμη. Και πιο συγκεριμένα τις Ελληνίδες γυναίκες στην Επιστήμη. Ήταν μια αφορμή και μια γιορτή για να συγκεντρωθούν όλες οι γυναίκες που κάποια στιγμή άκουσαν ότι η Ιατρική, τα Μαθηματικά, η Μηχανική, η Αστροφυσική, ο Προγραμματισμός δεν είναι για αυτές αλλά λίγα χρόνια αργότερα μετά από επιμονή, δουλειά και ενθάρρυνση από τους κατάλληλους ανθρώπους βρέθηκαν στα μεγαλύτερα Πανεπιστήμια, Ιδρύματα και εταιρείες παγκοσμίως.

Την ιδέα είχαν τέσσερις οργανώσεις που εργάζονται για τις ίσες ευκαιρίες στην επιστήμη και για να έρθει επιτέλους η μέρα που όχι μόνο στα αμφιθέατρα αλλά και στα εργαστήρια, στις Πρυτανείες, στα διοικητικά σύμβουλια των μεγάλων εταιρειών τεχνολογίας να υπάρξει ίση εκπροσώπηση γυναικών. Οι Greek Women in STEM, η Real Science, η Greek Girls Code και η Lean In Greece: Women in Tech στις αρχές του Οκτώβρη οργάνωσαν ένα τριήμερο συνέδριο που όχι μόνο έδωσε την ευκαιρία σε Ελληνίδες επιστήμονες να παρουσιάσουν την δουλειά τους, τις εξελίξεις στον κλάδο τους αλλά όπως είπε και μια από τις συμμετέχουσες να μην αφήσει κανένα επιχείρημα και περιθώριο στο επόμενο επιστημονικό συνέδριο για απουσιάζουν οι γυναίκες ομιλήτριες. Παράλληλα με την ευκαιρία για επικοινωνία και δικτύωση που είχαν, οι γυναίκες που παρακολούθησαν το συμπόσιο μπόρεσαν να αντλήσουν έμπνευση, εμψύχωση αλλά και πρακτικές συμβουλές μέσα από τις προσωπικές ιστορίες που μοιράστηκαν οι ομιλήτριες του συμποσίου καθώς και τις εξομολογήσεις για τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν, για το πως τις ξεπέρασαν αλλά και για τα εσωτερικά και εξωτερικά ups and downs που σου επιφυλλάσσει το να είσαι γυναίκα στην επιστήμη.

Ήταν πολλές αυτές που αν και κορυφαίες στον τομέα τους μίλησαν για τις φορές που ταλαιπωρήθηκαν από το «σύνδρομο του απατεώνα», το impostor syndrome, σε πολλές και διαφορετικές φάσεις της καριέρας τους και ενώ είχαν όλες τις ικανότητες και τις επιστημονικές πιστοποιήσεις. Αυτό φυσικά και ήταν μια από τις πιο χρήσιμες και ανακουφιστικές διαπιστώσεις για τις νεότερες γυναίκες που παρακολούθησαν το συμπόσιο –μεταξύ τους και μια μαθήτρια Γυμνασίου- που συχνά ταλαιπωρούνται από αισθήματα ανεπάρκειας, μειονεξίας και με την συνεχή αίσθηση ότι δεν είναι αρκετά καλές και πως είναι αυτές οι ίδιες που φταίνε για αυτό, λόγω απειρίαςή έλλειψης ικανοτήτων. Αντίθετα όπως φάνηκε από πολλές διαφορετικές τοποθετήσεις των ομιλητριών του συνεδρίου, γυναικών που διακρίνονται και ξεχωρίζουν στις επιστήμες, το impostor syndrome διαπερνά όλες τις τάξεις, τα μορφωτικά επίπεδα και τις βαθμίδες επιτυχίας και είναι μια λανθασμένη πεποίθηση που το μόνο που κάνει είναι να μας αυτοσαμποτάρει και που ευτυχως υπάρχουν τρόποι να το αντιμετωπίσουμε. Η δημιουργία συμποσίων που συνδέουν, δικτυώνουν και δίνουν την ευκαιρία στις γυναίκες επιστήμονες να παρουσιάσουν τα επιτεύγματα τους είναι σίγουρα ένας από αυτούς.

Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα και αποκαλυπτικά κομμάτια του συμποσίου ήταν η ενότητα των συμβουλών καριέρας ενώ χαρακτηριστική ήταν και η αναφορά πολλών ομιλητριών στον δισταγμό των γυναικών να κάνουν αίτηση για βραβεία, να μιλήσουν για τις ικανότητες και τα επιτεύγματα τους ή ακόμη και να διεκδικήσουν μια θέση εργασίας αν δεν πληρούν όλες τις προϋποθέσεις. «Ένας άνδρας θα κάνει αίτηση ακόμη και αν πληρεί μια από τις δέκα προϋποθέσεις. Αντίθετα μια γυναίκα δεν θα κάνει ακόμη και αν πληροί τις 9 από τις 10 γιατί της λείπει αυτή η μία. Η αδυναμία των γυναικών να μιλήσουν με παρρησία για τα επιτεύγματα τους είναι εμφανής και στις αιτήσεις για να διεκδικήσουν μια θέση μέχρι την σύνταξη των cover letters που στέλνουν ειδικά αν αυτά συγκριθούν με τα αντίστοιχα των ανδρών υποψηφίων».

Η Κατερίνα Ρόγγα, Διευθύντρια στο τμήμα Συμβουλευτικών Υπηρεσιών Διαχείρισης Κινδύνων (Risk Advisory) της Deloitte Ελλάδας ανέφερε ότι πολύ συχνά οι ίδιες οι εταιρίες θα πρέπει να είναι αυτές που θα χρειαστεί να βγουν και να αναζητήσουν γυναίκες υποψήφιες για internships ή για να καλύψουν μια θέση. «Οι εταιρείες έχουν να κερδίσουν πολλά από την εμπειρία και τα soft skills των γυναικών στην Επιστήμη» ανέφερε στην τοποθέτηση της.

Μιλώντας για soft skills από το συμπόσιο δεν έλειψαν και οι πρακτικές συμβουλές όπως η σύνταξη ενός σωστού βιογραφικού. «Σαφές, απλό και προτάσσοντας soft skills όπως η επικοινωνία, το ομαδικό πνεύμα και η ευελιξία» ήταν εν συντομία η συμβουλή που επαναλαμβάνονταν ξανά και ξανά διευκρινίζοντας ότι συχνά ένα βιογραφικό πρέπει να ξεχωρίσει από εκατοντάδες άλλα και να περάσει από την πρώτη επιλογή του τμήματος του Ανθρώπινου Δυναμικού μέχρι να προχωρήσει στον επιστημονικά καταρτισμένο υπεύθυνο που θα προσλάβει για την συγκεκριμένη θέση.

Συγκινητική αλλά ταυτόχρονα πολύ ενδυναμωτική στιγμή του συμποσίου ήταν όταν στην οθόνη μαζί με την Μαρίλη Νικα, AR/VR Product @ Google | Teaching Fellow @ Harvard Business School | Co-founder @ Geekettes εμφανίστηκε η κόρη της υπενθυμίζοντας και αποδεικνύοντας ότι η μητρότητα μπορεί να συνδυαστεί με την επιστήμη. Το επιβεβαίωσαν και άλλες ομιλήτριες του συμποσίου τονίζοντας ταυτόχρονα την ενθάρρυνση και την δύναμη που τους προσέφερε να βλέπουν γύρω τους καθηγήτριες, ερευνήτριες και μέντορες τους να έχουν ταυτόχρονα σημαντική ακαδημαϊκή καριέρα και παιδιά.

Η αναγκαιότητα της γυναικείας παρουσίας σαν πρότυπο για τα νεότερα κορίτσια στις Επιστήμες επισημάνθηκε πολύ συχνά. «Μπαίνεις σε ένα εργαστήριο ή σε μια πανεπιστημιακή αίθουσα γεμάτη άνδρες και όσο ικανή και αν είσαι υπάρχουν στιγμές που νιώθεις ότι δεν ανήκεις εκεί. Αυτός είναι ο λόγος που τα κορίτσια χρειάζονται να βλέπουν περισσότερες γυναίκες στις Επιστήμες». Ίσως αυτή η τελευταία φράση να συνοψίζει με τον πιο ουσιαστικό και άμεσο τρόπο το τριήμερο αυτό συμπόσιο.

Women Do Business: H σημασία της κοινότητας

Εκπαίδευση, Ενδυνάμωση. Δικτύωση. Αυτό είναι το τρίπτυχο στο οποίο πιστεύει το Women Do Business και οι συνιδρύτριες του Έρη Παυλάκη και Νατάσα Γρηγοράκη θέλοντας να φέρουν όσο το δυνατόν περισσότερες γυναίκες πιο κοντά στα όνειρα τους.

«Είχα κουραστεί να μου λένε οι άλλοι τι έπρεπε να κάνω. Η μάνα μου ήθελε να μπω στην τράπεζα, ο πατέρας μου να αναλάβω το μαγαζί μας, η γιαγιά μου να παντρευτώ και να κάνω παδιά. Είχα κουραστεί να κάνω δουλειές που δεν με έκαναν χαρούμενη. Ήθελα να κάνω κάτι για να νιώσω καλά» μου λέει η Έρη Παυλάκη συνιδρύτρια του Women Do Business μέσω zoom. Ακόμη και διαδικτυακά η ενέργεια της γεμίζει το δωμάτιο. Είναι η ενέργεια της γυναίκας που πια γνωρίζει τι θέλει –έχοντας προσπαθήσει σκληρά για να το βρει- και που γρήγορα ένιωσε την ανάγκη να βοηθήσει και άλλες γυναίκες να το κάνουν.

Μαζί με την Νατάσα Γρηγοράκη, επιχειρηματία, και μητέρα τριών αγοριών, θέλησαν να προσφέρουν στις γυναίκες εκείνα τα εργαλεία που θα τις βοηθούσαν να ξεπεράσουν τα εμπόδια που θα έμπαιναν ανάμεσα σε εκείνες και τους στόχους τους. Έτσι αποφάσισαν να ιδρύσουν την μη κερδοσκοπική οργάνωση Women Do Business που μέσα από εκδηλώσεις, σεμινάρια και workshops προσφέρει σε γυναίκες εκπαίδευση, ενδυνάμωση αλλά και δικτύωση.

Νατάσα Γρηγοράκη και Έρη Παυλάκη

Η Έρη με σπουδές στο Διεθνές Δίκαιο και τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, θητεία στο marketing και τις B2Β πωλήσεις αλλά και την οικογενειακή επιχείρηση την οποία σύντομα εγκατέλειψε για να ακολουθήσει τον δικό της δρόμο, η Νατάσα απόφοιτος των ΤΕΦΦΑ, διευθύντρια σε γυμναστήρια και κέντρα αδυνατίσματος με αγάπη για τις πωλήσεις και την επικοινωνία, συναντήθηκαν δουλεύοντας από κοινού στο project μιας πολυεθνικής όταν μοιράστηκαν την ιδέα να δημιουργήσουν την Women Do Business. «Ήμουν μια γυναίκα καριέρας που μόλις έγινα μητέρα η συμπεριφορά όλων στο εργασιακό μου περιβάλλον άρχισε να αλλάζει . Τότε συνειδητοποίησα ότι δεν υπήρχε τίποτα που να μπορεί να υποστηρίξει τις μητέρες εργαζόμενες καμία πρόνοια» μου λέει η Νατάσα εξηγώντας τι ήταν αυτό που την κινητοποίησε για την δημιουργία του Women Do Business.

Το Women Do Business, ξεκίνησε τις δράσεις του τον Μάιο 2019. «Ξεκινήσαμε χωρίς καμία νομική μορφή, με πέντε εθελοντές και δύο δια ζώσης εκδηλώσεις, ως μια εθελοντική πρωτοβουλία μιας ενεργής ομάδας γυναικών. Το Women Do Business, τον Ιούλιο του 2020, πήρε τη νομική του μορφή ως Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρία (ΑμΚΕ) επίσημα, έχοντας βοηθήσει 1214 γυναίκες μέσα από τις δράσεις μας, έχουμε κάνει συνεργασίες με το Ίδρυμα Vodafone, το Ίδρυμα ΔΕΣΜΟΣ και με την Unilever, συζητάμε ήδη με μια μεγάλη τράπεζα και έχουμε καταθέσει το πρώτο μας μεγάλο ευρωπαϊκό έργο».

Η πανδημία για το Women Do Business αλλά και για τις γυναίκες που συνδέθηκαν μαζί του αποδείχτηκαν ευκαιρία. «Ήταν πολλές οι γυναίκες που μένοντας σπίτι λόγω καραντίνας θέλησαν να ανασυνταχθούν, να εκπαιδευτούν, άρχισαν να θέτουν στόχους και να τους δρομολογούν. Πολλές γυναίκες με τις οποίες ερχόμαστε σε επαφή μέσα από το δίκτυο μας ξεκίνησαν τις επιχειρήσεις του ς μέσα στην πανδημία. Άλλωστε το αποδεικνύουν και οι έρευνες. Οι γυναίκες ξεκινούν μια επιχειρηματική ιδέα συχνότερα όταν υπάρχει ευκαιρία παρά όταν υπάρχει ανάγκη. Μέσα στην καραντίνα δημιουργήθηκαν πολλές τέτοιες ευκαιρίες. Μεγάλο ρόλο σε αυτό έπαιξε και η ευελιξία που έδωσε το διαδίκτυο στις γυναίκες που θέλησαν να δρομολογήσουν ένα project αλλά ταυτόχρονα και να μείνουν κοντά στην οικογένειά τους. Η πανδημία και το διαδίκτυο το έκαναν εφικτό.

Πως όμως το Women Do Business στηρίζει τις γυναίκες του δικτύου του; «Οι περισσότερες γυναίκες που απευθύνονται σε εμάς έχουν μια ιδέα αλλά δεν ξέρουν ποιο είναι το επόμενο βήμα. Εμείς μέσα από συγκεκριμένα εργαλεία όπως το Business Model Canvas, το Business Plan καθώς και το Mentoring τις βοηθάμε να δούνε ποια είναι τα επόμενα βήματα τους αλλά και να ξεκαθαρίσουν μέσα στο μυαλό τους την ιδέα τους. Πιο σημαντικό όμως από τις γνώσεις και τα skills είναι η ενδυνάμωση που προσφέρουμε. Αυτή είναι ο πυρήνας όλων. Από την εμπειρία μου έχω διαπιστώσει πως όσες γνώσεις και να πάρει μια γυναίκα θα της είναι άχρηστες αν δεν έχει ξεπεράσει στερεότυπα και περιοριστικές πεποιθήσεις. Μπορεί να έχεις όλες τις γνώσεις που χρειάζεσαι αλλά να μην κάνεις το επόμενο βήμα».

Συζητώντας και μιλώντας με εκατοντάδες γυναίκες η Έρη και η Νατάσσα έχουν καταλάβει πως η ρίζα του προβλήματος βρίσκεται στα στερεότυπα και αυτά προσπαθούν να καταρρίψουν μέσα από τις δράσεις τους. Τα στερεότυπα που η κοινωνία έχει διαμορφώσει για τις γυναίκες, τα στερεότυπα που έχουν αναπτύξει οι ίδιες οι γυναίκες για τους ρόλους τους και τον τρόπο που πρέπει να τους εκπληρώνουν αλλά και τα στερεότυπα που έχουν επικρατήσει για τις γυναίκες που έχουν ή σχεδιάζουν μια επιχείρηση. «Το Νο1 εμπόδιο που αναφέρουν οι γυναίκες στην εκπλήρωση των στόχων τους είναι οι οικογενειακές υποχρεώσεις. Εγώ θα συμπληρώσω πως δεν είναι οι οικογενειακές υποχρεώσεις αυτές καθαυτές αλλά η περιοριστική πεποίθηση για τον ρόλο και την στάση που πρέπει να έχω στην οικογενειακή μου υποχρέωση» εξηγεί η Έρη Παυλάκη. Το δεύτερο μεγάλο θέμα είναι η έλλειψη αυτοπεποίθησης. «και μιλάμε για γυναίκες δραστήριες, δυναμικές που είναι μέσα στην ζωή αλλά κάτι τις σταματάει» συνεχίζει. Η λίστα με τα εμπόδια στην πορεία μιας γυναίκας περιλαμβάνει επίσης την έλλειψη στήριξης από το περιβάλλον - οι γυναίκες που έχουν υποστήριξη από σύντροφο, γονείς ή αδέρφια κάνουν συχνότερα το βήμα-, η επόμενη είναι η έλλειψη καθοδήγησης και όσο και να φαίνεται παράξενο οι οικονομικοί πόροι είναι το τελευταίο. «Δεν είναι τελικά η έλλειψη χρημάτων αυτή που σταματά μια γυναίκα από το να ανοίξει μια επιχείρηση. Γιατί αν νιώθει ενδυναμωμένη και έχει αυτοπεποίθηση, γνώση και στήριξη τα χρήματα θα τα βρει» υποστηρίζει η Έρη Παυλάκη.

H ομάδα του Women Do Business

Πρόσφατα το Women do Business σε συνεργασία με το Ίδρυμα Vodafone δημιούργησε την πλατφόρμα Κοινωνικό Επιχειρώ (koinonikoepixeiro.eu). Πρόκειται για μια πλατφόρμα για την κοινωνική επιχειρηματικότητα, η οποία είναι σαν το facebook, όπου δίνει τη δυνατότητα σε κοινωνικούς επιχειρηματίες ή/και μέντορες να κατευθύνουν να κατευθύνουν mentees που θέλουν να ξεκινήσουν τη δική τους κοινωνική επιχείρηση ή να συνομιλήσουν μεταξύ τους. «Υπάρχει ένα έλλειμμα ενημέρωσης για την κοινωνική επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα το οποίο αντιμετωπίσαμε και εμείς ξεκινώντας. Συχνά ούτε οι νομικοί ή οι λογιστές δεν ήξεραν τι ακριβώς ισχύει» αναφέρει η Έρη Παυλάκη. Και συνεχίζει «Ο λάθος μέντορας μπορεί να σε αποπροσανατολίσει, να σε απογοητεύσει ακόμη και να σε κάνει να τα παρατήσεις. Και εμείς οι ίδιες είχαμε μια τέτοια κακή εμπειρία στο ξεκίνημα του Women Do Business. Υπάρχουν γυναίκες που επικοινωνούν μαζί μας και δεν πιστεύουν στα αυτιά της όταν τους λέμε πως η ιδέα τους μπορεί να γίνει επιχείρηση. Σαν μέντορας πρέπει να έχεις ενσυναίσθηση αλλά και τα κατάλληλα εργαλεία για να ενισχύσεις τους mentees σου. Αυτός είναι ο λόγος που ξεκινήσαμε το πρόγραμμα Κοινωνικό Επιχειρώ».

Για το Women Do Business το γεγονός ότι δραστηριοποιείται στην Κρήτη είναι και εμπόδιο και ευκαιρία. «Εμπόδιο γιατί τα περισσότερα πράγματα συμβαίνουν στα μεγάλα αστικά κέντρα, στην Αθήνα και την Θεσσαλονίκη και για να τα παρακολουθήσει κανείς απαιτείται πολύς χρόνος και χρήμα. Εμείς προσφέρουμε αυτές τις εκπαιδεύσεις και αυτή την δικτύωση τόσο στις γυναίκες στην Κρήτη όσο και σε άλλες επαρχιακές πόλεις χωρίς να χρειάζεται να μετακινηθούν με τις δυνατότητες που μας έδωσε η χρήση του διαδικτύου.

Δύο από τις γυναίκες που έχουν ωφεληθεί από τον πρώτο επιχειρηματικό διαγωνισμό που οργάνωσε το Women Do Business ήταν η η Μαργιάννα Τζεβελέκου, παιδαγωγός με μεταπτυχιακό στην ειδική αγωγή που δημιούργησε την πλατφόρμα εκμάθησης ξένων γλωσσών για παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες Langability και η Μαρία Αγογλωσσάκη δημιουργώντας το brand Gloss Vitro με κοσμήματα και άλλα αντικείμενα από γυαλί βιτρό.

Στην πορεία και των δύο φάνηκε η σημασία που έχει το σωστό mentoring στο ξεκίνημα μιας επιχείρησης.

Σύμφωνα με το Women Do Business τον σημαντικότερο ρόλο στην κινητοποίηση των γυναικών τον παίζει η κοινότητα. «Το να νιώθεις μέρος μια ομάδας που μπορεί να κατανοήσει τις ανάγκες σου και είναι εκεί για σένα. Το να μπω σε ένα σεμινάριο είναι χρήσιμο και ενδυναμωτικό, μπορεί να μου αναπτύξει, soft skills, hard skills, ικανότητα ηγεσίας, ενδυνάμωσης, αλλά το να νιώθω ότι ανήκω σε μια κοινότητα είναι το σημαντικότερο» αναφέρει η Έρη Παυλάκη. «Είναι αυτό που κυριολεκτικά μπορεί να σε κάνει να ανοίξεις τα φτερά σου»