Score a Goal: Ένα πρόγραμμα για το ποδόσφαιρο γυναικών

Πώς μπορεί το ποδόσφαιρο να ενδυναμώσει γυναίκες και νεαρά κορίτσια; Δύο Αμερικανίδες αστέρες του ποδοσφαίρου, η Tara Koleski και η Jennifer Grubb βρέθηκαν στην Ελλάδα για να αποδείξουν πως ο αθλητισμός μπορεί να προωθήσει την ισότητα και την συμπερίληψη.

H Tara Koleski Courtesy: Αθηνά Λέκκα/instagram:athinale

Πριν λίγες μέρες βρέθηκαν στην Ελλάδα δύο Αμερικανίδες αστέρες του ποδοσφαίρου, η Tara Koleski και η Jennifer Grubb. Ο λόγος της επίσκεψή τους ήταν το πρόγραμμα Score A Goal που διοργάνωσε η Athens Comics Library και η Πρεσβεία των Η.Π.Α με στόχο τη γυναικεία ενδυνάμωση και την άρση των αποκλεισμών στον αθλητισμό.

Οι δύο γυναίκες με μεγάλη εμπειρία τόσο αγωνιστικά όσο και από προπονητικές θέσεις ήταν τα κατάλληλα πρότυπα για να εμπνεύσουν τα νέα κορίτσια να ασχοληθούν με τον αθλητισμό. Στην διάρκεια της παραμονής τους επισκέφθηκαν δημόσια και ιδιωτικά σχολεία, προπονητικά camp και συλλόγους νέους ενώ είχαν την ευκαιρία να συναντηθούν και με οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών που αξιοποιούν το ποδόσφαιρο ως μέσο κοινωνικής ανάπτυξης Επιπλέον συνομίλησαν με ομάδες ποδοσφαίρου γυναικών και νέων και είχαν την ευκαιρία να μεταφέρουν την εμπειρία και την τεχνογνωσία τους στο ελληνικό κοινό μέσα από εργαστήρια, ομιλίες και προπονητικές επιδείξεις ενώ συμμετείχαν και σε ένα φιλικό ποδοσφαιρικό αγώνα.

Στιγμιότυπο από τον φιλικό αγώνα ποδοσφαίρου στα πλαίσια του Score A Goal Courtesy: Αθηνά Λέκκα/instagram:athinale

«Είμαστε ενθουσιασμένοι να έχουμε την Tara και την Jennifer στην Ελλάδα» δήλωσε η η μορφωτική ακόλουθος της Πρεσβείας των ΗΠΑ στην Ελλάδα, Shanna Dietz Surendra που συνδιοργάνωσε το πρόγραμμα. «Με αυτόν τον τρόπο θα έχουμε την ευκαιρία να δείξουμε πως ο αθλητισμός μπορεί να προωθήσει τις αρχές της συμπερίληψης, της διαφορετικότητας, της ισότητας και της προσβασιμότητας που είναι έννοιες κλειδιά σε ό,τι η αμερικανική κυβέρνηση κάνει. Ο αθλητισμός με αυτόν τον τρόπο γίνεται ένας μικρόκοσμος που αντικατοπτρίζει το τι συμβαίνει στην κοινωνία και τα μαθήματα που μας δίνει μπορούμε να τα εφαρμόσουμε και σε τομείς πέρα από τον αθλητισμό». Όσο βρίσκονταν στην Ελλάδα το Generation Woman συνάντησε τις δύο αθλήτριες και προπονήτριες για να μιλήσει μαζί τους για το γυναικείο ποδόσφαιρο, τις προκλήσεις και τις διακρίσεις σε αυτό αλλά και με ποιον τρόπο μπορεί να ενδυναμώσει τις γυναίκες και τα νέα κορίτσια.

Γιατί οι γυναίκες υποεκπροσωπούνται στο ποδόσφαιρο;

Tara Koleski: Υπάρχουν λιγότερες ευκαιρίες για τις γυναίκες. Στην Ελλάδα ακόμη και στο επαγγελματικό πρωτάθλημα. Δεν υπάρχουν αρκετές γυναίκες παίκτριες. Οι γυναίκες ξεκινούν σε μια πιο μεγάλη ηλικία. Από την άλλη υπάρχουν και χώρες που έχουν αγκαλιάσει το γυναικείο ποδόσφαιρο, έχουν αφιερώσει σε αυτό χρήμα και ενέργεια και τα πάνε πολύ καλά. Νομίζω ότι η κατάσταση συνεχώς βελτιώνεται αλλά υπάρχει ανάγκη να δημιουργούμε συνεχώς προγράμματα και νέες ευκαιρίες. Στην Αριζόνα στο πρόγραμμα ποδοσφαίρου για τους νέους έχουμε 50.000 παιδιά από τα οποία 25.000 είναι κορίτσια. Είναι ένα πολύ καλό ποσοστό. Το μόνο αρνητικό είναι ότι το ποσοστό των κοριτσιών που εγκαταλείπουν το άθλημα είναι μεγαλύτερο απ' ότι στα αγόρια.

Tara Koleski (στη μέση) Jennifer Grubb (δεξιά) Courtesy: Αθηνά Λέκκα/instagram:athinale

Με ποιους τρόπους πιστεύετε ότι το ποδόσφαιρο ενδυναμώνει τα κορίτσια;

Jennifer Grubb: Πολλά από αυτά που μας μαθαίνει το ποδόσφαιρο είναι δεξιότητες που μπορούμε να αξιοποιήσουμε και σε άλλους τομείς της ζωής μας. Συνεπώς δεν είναι μόνο το άθλημα αυτό καθ' εαυτό αλλά η εμπιστοσύνη που καλλιεργείται, το ομαδικό πνεύμα, η αυτοπεποίθηση. Σας ειδικός στην ψυχική υγεία ξέρω πως η αυτοπεποίθηση πηγάζει από τρία πράγματα. Από την αυτογνωσία, από την γνώση των ικανοτήτων μας και από την αυτοεκτίμηση. Όλα αυτά καλλιεργούνται στον αθλητισμό. Και όλα αυτά είναι δεξιότητες που είναι απαραίτητες στην ζωή μας.

Tara Koleski

T.K: Οι δεξιότητες που σου χαρίζει ο αθλητισμός δεν σε αναπτύσσουν μόνο σαν άνθρωπο αλλά σε βοηθούν να γίνεις και ένας καλός επαγγελματίας. Αυτό είναι πολύ χρήσιμο ιδιαίτερα αν σκεφτεί κανείς πως η καριέρα στον αθλητισμό είναι κάτι που δεν διαρκεί όλη σου τη ζωή. Έχω δουλέψει πολλά χρόνια στις επιχειρήσεις. H επιμονή, η εργατικότητα και το να ξέρεις να αποτυγχάνεις -χαρακτηριστικά που καλλιεργεί ιδιαιτέρως ο αθλητισμός- είναι ζητούμενα στις επιχειρήσεις. Πιστεύω ότι δεν θα τα είχα πάει τόσο καλά στην καριέρα μου στις επιχειρήσεις αν δεν ήταν ο αθλητισμός. Ένας άλλος τρόπος με τον οποίο προσπαθούμε να ενδυναμώσουμε τις γυναίκες αθλήτριες είναι μέσα από την πρωτοβουλία Tackling Τransition. Ήταν κάτι που ξεκινήσαμε μια παρέα από φίλες, κάτι μικρό και περιορισμένο που όμως αναπτύσσεται πάρα πολύ γρήγορα. Προσπαθούμε να βρούμε τρόπους ώστε να κάνουμε ομαλή την μετάβαση των αθλητριών που ολοκληρώνουν την καριέρα τους στον αθλητισμό και δεν ξέρουν ποιο θα είναι το επόμενο βήμα τους. Ο αθλητισμός δίνει ταυτότητα, αυτοπεποίθηση, μια αίσθηση ομάδας. Όταν όμως όλο αυτό τελειώσει, αυτό σου προκαλεί μεγάλο άγχος. Πρέπει να επαναπροσδιορίσεις ποιος είσαι και να προχωρήσεις σε ένα επόμενο στάδιο. Μέσα από την επικοινωνία και το storytelling βοηθάμε η μία την άλλη να κάνουμε αυτήν την μετάβαση. Οι δεξιότητες που έχουμε αποκτήσει στον αθλητισμό μας βοηθάνε και στο να δημιουργήσουμε νέες ταυτότητες όταν ο αθλητισμός έχει τελειώσει.

Έχετε κάποια ιστορία κοριτσιού που να είναι ζωντανό παράδειγμα ενδυνάμωσης μέσα από τον αθλητισμό;

T. K Είχα δουλέψει με ένα κορίτσι του οποίου ο πατέρας είχε αυτοκτονήσει και η μητέρα της είχε πολλά απανωτά διαζύγια. Ήρθε να παίξει ποδόσφαιρο αναζητώντας ένα μέρος στο οποίο θα αισθάνεται ελεύθερη. Την δυνάμωσε γιατί το ένιωθε σαν ένα ασφαλές μέρος που μπορούσε να εκφραστεί. Οι προπονητές της ήταν μέντορές της και συχνά έπαιρναν ακόμη και τον γονεϊκό ρόλο. Η ενασχόληση της με τον αθλητισμό βοήθησε αυτό το κορίτσι να διαχειριστεί το τραύμα της. Ήταν για αυτήν μια θεραπευτική διαδικασία. Πριν λίγες μέρες μου έστειλε ένα μήνυμα ότι έγινε δεκτή στο Πανεπιστήμιο.

Μιλήσαμε για το τι δίνει το ποδόσφαιρο στις γυναίκες τι δίνουν όμως οι γυναίκες στο ποδόσφαιρο;

T.K: Υπάρχει η ανδρική οπτική που λέει ότι το ποδόσφαιρο γυναικών είναι πιο αργό από το ανδρικό, ότι δεν είναι τόσο απολαυστικό θέαμα. Νομίζω ότι απλά οι γυναίκες παίζουν με έναν διαφορετικό τρόπο από ότι οι άνδρες. Το ποιο είναι καλύτερο είναι υποκειμενικό. Όσο οι άνδρες επιδιώκουν την ταχύτητα οι γυναίκες επιδιώκουν το ομαδικό πνεύμα. Ακόμη και τα νέα κορίτσια το σημαντικότερο κριτήριο για να συνεχίζουν να παίζουν ποδόσφαιρο είναι να νιώθουν καλά με τις προπονητές, τις προπονήτριες και τις συμπαίκτριες τους.

Υπάρχουν μεγαλύτερες πιέσεις και διακρίσεις για τις γυναίκες στο ποδόσφαιρο;

Jennifer Grubb

JG: Πάντοτε υπήρχαν διακρίσεις κατά των γυναικών. Στις Ηνωμένες Πολιτείες ευτυχώς φτάσαμε σε ένα σημείο που γυναίκες και άνδρες έχουν ίσες αμοιβές. Επίσης τα στερεότυπα για τις γυναίκες αθλήτριες παραμένουν και αποτελούν διάκριση.

ΤΚ: Οι γυναίκες έχουμε να παίξουμε έναν ρόλο στην κοινωνία και έναν άλλο ρόλο στο γήπεδο. Στο γήπεδο για να είσαι καλή παίκτρια πρέπει να είσαι δυνατή, επιβλητική. Στον εργασιακό χώρο αν μια γυναίκα είναι δεν καταλήγει καλά. Έχω υποστεί και εγώ διακρίσεις όντας στην πρώτη γραμμή του ποδοσφαίρου γυναικών αλλά ευτυχώς τώρα πια είμαστε σε ένα σημείο που οι γυναίκες βρίσκουν τη φωνή τους. Υπάρχει το κίνημα του #nomoresilence που προέκυψε μετά την υπόθεση της Yates στο ποδόσφαιρο αλλά και της Biles στην ενόργανη γυμναστική που έκανε πολλές γυναίκες να βγούνε μπροστά και να μιλήσουν για το ότι έπεσαν θύματα ανάρμοστων συμπεριφορών και αυτό απαιτεί τεράστιο θάρρος. Τώρα πια όλοι έχουμε άλλες προσδοκίες από τους ποδοσφαιρικούς συλλόγους νέων. Μπορώ να μιλήσουμε εκ μέρους του δικού μας που φρόντισε αμέσως να εντάξει στην επικοινωνία μας μηνύματα που ενθάρρυναν τα κορίτσια να μιλήσουν. Βλέπεις κάτι, πες κάτι. Το διδάσκουμε στους προπονητές μας, το διδάσκουμε και σε επίπεδο κολεγίων. Τώρα πια γίνεται καλύτερη δουλειά ως προς το κατά πόσο προστατεύουμε τις αθλήτριες μας.

Ποιες είναι οι προκλήσεις αλλά και οι χαρές που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες αθλήτριες στο ποδόσφαιρο.

ΤΚ Οι τραυματισμοί είναι μεγάλο εμπόδιο. Έχω υποβληθεί 12 φορές σε εγχείρηση στο γόνατο μου.

JG Το απότομο τέλος της καριέρας είναι επίσης κάτι πολύ τραυματικό. Κάποια στιγμή χτυπά το τηλέφωνό σου και σου λένε να πας να παραλάβεις τα πράγματα σου και την τελευταία σου επιταγή. Πάντως θυμάμαι με θετικό τρόπο την καριέρα μου στο ποδόσφαιρο. Αυτός είναι και ο λόγος που με κάνει να παραμένω στο άθλημα και ελπίζω να μεταδώσω λίγο από αυτό το πάθος και στις επόμενες γενιές .

Τι πρέπει να γίνει για να έχουμε περισσότερες γυναίκες στο ποδόσφαιρο;

Σε micro επίπεδο είναι το τι μπορούμε να κάνουμε η μια γυναίκα για την άλλη. Στον οργανισμό μας έχουμε πάνω από χίλια κορίτσια. Προσπαθώ να προσλαμβάνω γυναίκες αλλά και να προτρέπω τα μεγαλύτερα κορίτσια να βοηθούν τα μικρότερα . Σε macro επίπεδο ελπίζω προγράμματα σαν το «Score a Goal» να συνεχίζουν να ευαισθητοποιούν σε θέματα ενδυνάμωσης μέσα από τον αθλητισμό.

Υπερανάλυση: Τι είναι και πως μπορεί να αντιμετωπιστεί;

H υπερανάλυση είναι ένα από τα σημαντικότερα εμπόδια στον δρόμο για την επίτευξη ενός στόχου γιατί συχνά οδηγεί σε αυτοαμφισβήτηση ή αναβλητικότητα. Το θέμα ανέλυσε στην ομιλία της στην ετήσια συνάντηση του Lean In Network Greece η life coach Νάνσυ Αράπογλου.

«Η σκέψη είναι η πρώτη διεργασία του ανθρώπου η οποία συνετέλεσε στην ανάπτυξή του». Με αυτή την απλή αλλά καθόλου αυτονόητη πρόταση, ξεκίνησε την ομιλία της η Νάνσυ Αράπογλου. Οι σκέψεις των ανθρώπων πραγματοποιούνται τις περισσότερες φορές με έναν αυτοματοποιημένο τρόπο και δεν γίνονται αντιληπτές ως μια διεργασία του εγκεφάλου. Υπάρχουν άνθρωποι, ίσως πλέον η πλειοψηφία της κοινωνίας, οι οποίοι αναλύουν στο μυαλό τους ακόμη και την πιο απλή και καθημερινή τους κίνηση. Στον αντίποδα αυτής της λογικής βρίσκονται οι άνθρωποι οι οποίοι αντιμετωπίζουν τη ζωή με έναν πιο απλοϊκό τρόπο και τις περισσότερες φορές έχουν μια πιο οπτιμιστική στάση για το μέλλον. Γιατί όμως οι μεν ταλαιπωρούνται με αναρίθμητες σκέψεις, κυρίως αρνητικές, ενώ οι δε έχουν μια πιο ψύχραιμη και θετική αντιμετώπιση των καταστάσεων; Ποιοι είναι δηλαδή, οι παράγοντες που ωθούν ορισμένα άτομα στο να ταλανίζουν τον εαυτό τους με υποθετικά σενάρια και συλλογισμούς;

Η Νάνσυ Αράπογλου στη διάρκεια της ομιλίας της στο Σεράφειο

Σκέψεις, σκέψεις, σκέψεις

Ο κάθε άνθρωπος μπορεί μέσω της αυτοπαρατήρησης να γνωρίζει τα βαθύτερα αίτια του συγκεκριμένου προβλήματος ώστε να μπορέσει να το διαχειριστεί. Χωρίς αμφιβολία ο καλύτερος "φίλος" της υπερανάλυσης είναι το άγχος. Οι ανησυχίες και η αβεβαιότητα για το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον ωθούν τους ανθρώπους στην υπερανάλυση, κουράζοντάς τους σωματικά αλλά κυρίως ψυχικά. Οι υπερβολικές σκέψεις γύρω από ερωτήματα όπως "Τι θα γινόταν αν...", "Γιατί με κοίταξε έτσι; Τι είπα λάθος;", "Τι θα κάνω εάν..." κατακλύζουν καθημερινά το μυαλό πολλών ατόμων επηρεάζοντας αρνητικά την καθημερινή τους ζωή.

Όπως ανέφερε η κ.Αράπογλου χαρακτηριστικά, "Ο υπεραναλυτικος άνθρωπος υπεραναλύει τα πάντα. Τον εαυτό του, τη ζωή του, τους γύρω του, τις καταστάσεις, και πολύ συχνά είναι επικριτικός με τον εαυτό του, με αποτέλεσμα να νιώθει μια συνεχή αμφιβολία και φόβο να

μπει σε δράση. Δεν έχει σχεδόν ποτέ όσα δεδομένα χρειάζεται προκειμένου να πάρει μια απόφαση, και διακατέχεται από τελειομανία και ελεγκτική τάση.

Ο ρόλος των γονέων είναι επίσης ένας σημαντικός παράγοντας. Ένα άτομο που έχει μεγαλώσει σε ένα περιβάλλον όπου ο γονιός ήταν πολύ αναλυτικός, ασυνείδητα υιοθετεί μια αντίστοιχη συμπεριφορά και τρόπο σκέψης. Μια περαιτέρω αιτία είναι η τάση που έχουν ορισμένα άτομα να προκαταβάλουν μια αρνητική έκβαση των γεγονότων. Είναι ένας είδος μηχανισμού άμυνας κατά κάποιον τρόπο ώστε να προστατέψουν τον εαυτό τους από μια πιθανή απογοήτευση, πόνο,, ντροπή, επίκριση, μη αποδοχή από το περιβάλλον του.

Η δύναμη του Τώρα Υπάρχει ωστόσο κάποια λύση στο πρόβλημα της υπερανάλυσης; Φυσικά και υπάρχει και σύμφωνα με την κ.Αράπογλου ο εστιασμός στην ενεργή επίλυση του κάθε προβλήματος είναι το σημαντικότερο κομμάτι. Το πρώτο και καίριο βήμα που πρέπει να κάνει κάποιος, είναι να επικεντρωθεί στο παρόν και στο πώς μπορεί να διαχειριστεί αυτό που του συμβαίνει. Στο "τώρα" και όχι στο "τότε" και στο "μετά". Οι άνθρωποι μπορούν να ελέγξουν μόνο το παρόν και τον τρόπο που θα αντιδράσουν σε μια κατάσταση. Δεν γίνεται να αλλάξουν το παρελθόν ούτε να καθορίσουν κάθε έκβαση των καταστάσεων στο μέλλον τους. Μια ακόμη απλή ενέργεια που συμβάλει στην αντιμετώπιση της υπερανάλυσης είναι η συγγραφή των σκέψεων. Όταν καταγράφει κάποιος τις σκέψεις, τις αγωνίες και τους φόβους του είναι πιο εύκολο σε μετέπειτα χρόνο να τις παρατηρήσει καλύτερα και να τις αξιολογήσει. Κατά αυτόν τον τρόπο γίνεται πιο εύκολη η οργάνωση των σκέψεων και εφόσον βρεθεί η ρίζα του προβλήματος είναι αυτομάτως πιο απλή η αντιμετώπισή του. Το μόνο που χρειάζεται είναι να αφεθεί ο καθένας στην ροή των πραγμάτων και να μη σκέφτεται ότι όλα πρέπει να βρίσκονται υπό τον έλεγχό του γιατί αυτό δεν πρόκειται να γίνει. Αυτή η ψευδαίσθηση - πεποίθηση, απλά μας εγκλωβίζει και δεν μας αφήνει να προχωρήσουμε.

Οι Αόρατες Γυναίκες της Caroline Criado Perez

Η διάσημη ακτιβίστρια και συγγραφέας βρέθηκε στην Αθήνα καλεσμένη της Action Aid Hellas και μίλησε στο Generation Woman για τις προκαταλήψεις και τις διακρίσεις εναντίον των γυναικών σε έναν κόσμο που είναι σχεδιασμένος για άνδρες.

Αυτό που δεν θα περίμενε κανείς από την Caroline Criado Perez, συγγραφέα του best seller βιβλίου «Αόρατες Γυναίκες» είναι να περιγράφει τον εαυτό της σαν μισογύνη. Και όμως η γυναίκα που έχει αφιερώσει την ζωή και την δουλειά της στο να αποκαλύψει πως ο κόσμος είναι σχεδιασμένος χωρίς να λαμβάνει υπόψιν το σώμα και τις ανάγκες των γυναικών και πως αυτό είναι κάτι που πάση θυσία πρέπει να αλλάξει, ξεκίνησε την ζωή της σαν μια νεαρή γυναίκα που θεωρούσε πως οι γυναίκες είναι υστερικές και κυρίως μη ενδιαφέρουσες.

Από την στιγμή που η Caroline Criado Perez διαπίστωσε την αδικία και την πλάνη πίσω από αυτή την ιδέα αποφάσισε να διοχετεύσει όλη της την ενέργεια στο να να κάνει τις γυναίκες όσο το δυνατόν περισσότερο ορατές. Το έκανε αρχικά με το πρώτο της βιβλίο «Do it like a woman and change the world» στο οποίο συγκέντρωσε ιστορίες γυναικών που έσπασαν τα όρια που τους έθεσε η κοινωνία. Το έκανε με καμπάνιες που κατάφεραν να εξασφαλίσουν την απεικόνιση της Τζέιν Όστεν στα χαρτονομίσματα των 10 λιρών και την τοποθέτηση αγάλματος της Millicent Fawcett, της σουφραζέτας που πάλεψε για το δικαίωμα των γυναικών στην ψήφο στην Αγγλία στην Parliament Square. Με το τελευταίο της βιβλίο «Αόρατες Γυναίκες: Προκαταλήψεις και διακρίσεις σε έναν κόσμο για άνδρες» το οποίο έχει μεταφραστεί σε 30 γλώσσες (κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Μεταίχμιο) και έμεινε 16 εβδομάδες στην λίστα ευπωλήτων των New York Times Caroline Criado Perez συνέλεξε η στοιχεία από την γλώσσα, την οικονομία, την επιστήμη και την βιομηχανία για να αποδείξει πως ο κόσμος είναι σχεδιασμένος για άνδρες χωρίς να υπολογίζει την βιολογία, την φυσιολογία και τις ανάγκες των γυναικών που αποτελούν το άλλο μισό του πληθυσμού.

Πριν μερικές μέρες βρέθηκε στην Αθήνα για να δώσει μια ομιλία στα πλαίσια του διημέρου «Αόρατες Γυναίκες» που οργάνωσε η Action Aid με θέμα την ορατότητα των γυναικών στην πόλη, τις ανάγκες τους αλλά και το ζήτημα του gender budgeting, του κατά πόσο δηλαδή ο προϋπολογισμός σε εθνικό και τοπικό επίπεδο κατανέμεται ίσα ως προς τις ανάγκες των δύο φύλων. Το Generation Woman τη συνάντησε και συζήτησε μαζί της για την εμπειρία της από το διήμερο, το βιβλίο της, το φεμινισμό αλλά και τη θέση των γυναικών σήμερα.

Στιγμιότυπο από την ομιλία της Caroline Criado Perez στη Βιβλιοθήκη της Βουλής

Ποιες είναι οι εντυπώσεις σας από το ταξίδι σας στη Ελλάδα αλλά και από το διήμερο «Αόρατες Γυναίκες» της Action Aid;

Είναι η πρώτη φορά που έρχομαι στην Ελλάδα και είμαι ενθουσιασμένη. Η δουλειά που έχει κάνει η Action Aid εδώ σε σχέση με την ορατότητα των γυναικών και το gender budgeting είναι εξαιρετική. Είναι φοβερό να βλέπεις τέτοια project να γίνονται πραγματικότητα. Κατάφεραν να συλλέξουν πάρα πολλά στοιχεία και δημιούργησαν μια πλατφόρμα την οποία μπορούν και άλλοι να χρησιμοποιήσουν για να δουν τι λείπει από τις γειτονιές τους και πως αυτό επηρεάζει τις γυναίκες ώστε να μπορέσουν να κάνουν κάτι για αυτό και να βελτιώσουν την ζωή των γυναικών στις δικές τους περιοχές. Αυτό είναι κάτι που θα έπρεπε να γίνεται παντού έτσι και αλλιώς κάποιος όμως έπρεπε να το κάνει πρώτος. Αυτός άλλωστε ήταν και ο λόγος που έγραψα το βιβλίο μου «Αόρατες Γυναίκες». Για να παρουσιάσω τα στοιχεία και να δείξω πως πρέπει κάτι να γίνει.

Πότε ήταν η πρώτη φορά που συνειδητοποιήσατε ότι οι γυναίκες είναι αόρατες;

Θυμάμαι ακριβώς πότε ήταν. Το θυμάμαι γιατί μέχρι τότε ήμουν πραγματικά εναντίον του φεμινισμού. Τον θεωρούσα κάτι ενοχλητικό και αμήχανο και δεν ταυτιζόμουν καθόλου με τις γυναίκες. Είχα πιστέψει όλα τα στερεότυπα που μου παρουσιάζονταν στις ταινίες και τα περιοδικά και υποστήριζαν ότι οι γυναίκες είναι υστερικές και δεν κάνουν ενδιαφέροντα πράγματα. Δεν ήθελα να είμαι σαν αυτές. Ήθελα να είμαι σαν τους άνδρες που ταξίδευαν στον κόσμο, έκαναν ανακαλύψεις, κυβερνούσαν ή γινόντουσαν δημοσιογράφοι. Πίστευα ότι είμαι διαφορετική από τις υπόλοιπες γυναίκες. Ήταν στα 20 μου όταν πήγα στο Πανεπιστήμιο και για πρώτη φορά διάβασα το πρώτο μου φεμινιστικό βιβλίο. Λεγόταν Feminism and Linguistic Theory και ήταν στο μάθημα της Αγγλικής Λογοτεχνίας. Η Ντέμπορα Κάμερον ανέλυε το γεγονός ότι χρησιμοποιούμε το αρσενικό γένος για να μιλήσουμε και για τα δύο φύλα. Ήταν η πρώτη φορά που το άκουγα αυτό. Και τότε για ακόμη μια φορά σκέφτηκα πως αυτό ήταν μια απόδειξη του πόσο γελοίος ήταν ο φεμινισμός. Ναι, ίσως κάποτε αυτό να είχε γίνει όντως για σεξιστικούς λόγους όμως τώρα δεν υπήρχε πια τέτοιο πρόβλημα, έλεγα στον εαυτό μου. Όταν όμως η συγγραφέας άρχισε να εξηγεί και να δίνει στοιχεία για το ότι κάθε φορά που χρησιμοποιούμε το αρσενικό γένος με ουδέτερο τρόπο για να δηλώσουμε ένα άτομο στο μυαλό μας έρχεται ένας άνδρας, τότε άρχισα και εγώ να καταλαβαίνω πως όντως συνέβαινε αυτό και στο δικό μου το μυαλό και τι επίδραση είχε αυτό στο πως σκεφτόμουν και αισθανόμουν για τις γυναίκες. Αυτή η συνειδητοποίηση ήταν για μένα ένα πραγματικό σοκ.

Μπορείτε να μας μεταφέρετε δυο τρία καθημερινά παραδείγματα στα οποία οι γυναίκες είναι αόρατες;

Για να είμαι ειλικρινής η παρατήρηση για τα καθημερινά πράγματα ήρθε πολύ αργότερα και αυτό πιστεύω συνέβη γιατί συνήθως δεν αμφισβητούμε την καθημερινότητά μας. Τη θεωρούμε δεδομένη. Δεν φτάνεις την χειρολαβή στο λεωφορείο; Είσαι απλώς κοντή. Δεν μπορείς να ανοίξεις ένα βάζο; Kαι τι έγινε; Αυτού του είδους τις παρατηρήσεις, τις έκανα σταδιακά καθώς προχωρούσα όλο και περισσότερο στην έρευνα. Στην συνέχεια όταν μετά το πρώτο μου πτυχίο σπούδασα οικονομικά και συμπεριφορικά οικονομικά άρχισα να καταλαβαίνω πως η οικονομία ήταν οργανωμένη γύρω από το πως δουλεύουν οι άνδρες χωρίς να λαμβάνει υπόψιν την άμισθη εργασία των γυναικών η οποία αποτελεί ένα μεγάλο κομμάτι της οικονομίας. Μέχρι τότε πίστευα ότι η επιστήμη ήταν αντικειμενική και βασιζόταν σε στοιχεία. Όταν συνειδητοποιείς πως τελικά δεν είναι έτσι είναι ένα πραγματικό σοκ. Η γενικευμένη χρήση του αρσενικού μπορεί να επηρεάζει ψυχολογικά εμάς τις γυναίκες στο πως αντιλαμβανόμαστε τον εαυτό μας και στο τι μπορούμε να κάνουμε. Όμως όταν μιλάμε για την οικονομία τότε πάμε ένα βήμα ακόμη παραπέρα. Μιλάμε για έναν τομέα που έχει μια απτή και σημαντική επιρροή στην ζωή των γυναικών και σε ολόκληρη την κοινωνία.

Κατά τη γνώμη σας γιατί οι γυναίκες που αποτελούν τον μισό πληθυσμό αντιμετωπίζονται σαν μειοψηφία;

Είναι μια προκατάληψη. Είναι η ίδια προκατάληψη που ανακάλυψα μέσα στο κεφάλι μου στην βιβλιοθήκη του πανεπιστημίου μου. Δεν είμαι η μοναδική. Την έχουμε όλοι μας. Στις περισσότερες γλώσσες το αρσενικό χρησιμοποιείτε για να υποδηλώσει τον άνθρωπο. Και αυτό βεβαίως έχει επιπτώσεις. Είναι τρελό να πιστεύουμε ότι δεν έχει. Αν συνεχώς παρουσιάζεις το αρσενικό με ουδέτερο τρόπο τότε φυσικά οι γυναίκες θα μοιάζουν με μειοψηφία. Δεν είναι ηθελημένο. Δεν είναι κάποια συνωμοσία εναντίον των γυναικών. Γίνεται σχεδόν ασυνείδητα. Ξεχνάμε ότι οι γυναίκες υπάρχουν. Ακόμη και εμείς οι γυναίκες το ξεχνάμε, Όχι τόσο πολύ τόσο όσο οι άνδρες και αυτό είναι καλό, αλλά και οι γυναίκες το ξεχνάμε γιατί ζούμε σε έναν κόσμο στον οποίο οι άνδρες εκπροσωπούνται υπερβολικά και μαζικά. Στα poster στα ιατρεία ο άνθρωπος αναπαρίσταται σαν άνδρας. Με αυτόν τον τρόπο οι γυναίκες καταλήγουν να αντιμετωπίζονται σαν μειοψηφία.

Το βιβλίο σας «Αόρατες Γυναίκες» είναι γεμάτο από στοιχεία από διάφορους τομείς της ζωής. Ποια ήταν αυτά που σας σόκαραν περισσότερο;

Μου το ρωτούν συχνά αυτό και μου είναι δύσκολο να απαντήσω. Αν έπρεπε να διαλέξω θα ήταν το θέμα των crash test των αυτοκινήτων. Γιατί εκεί υπάρχει μια ευθεία σύνδεση μεταξύ του «της ταύτισης του ανδρικού με το καθολικό» και του «οι γυναίκες χάνουν την ζωή τους». Οι γυναίκες είναι 47% πιο πιθανό να τραυματιστούν σοβαρά σε ένα ατύχημα από ότι οι άνδρες γιατί οι crash test dummies είναι κατασκευασμένες με πρότυπο το ανδρικό σώμα.

Εκτός από το δικό σας ποια βιβλία θα προτείνατε στις γυναίκες να διαβάσουν για να κατανοήσουν καλύτερα τις διακρίσεις φύλου;

Τέσσερα βασικά βιβλία είναι το Δεύτερο Φύλο της Simone de Beauvoir, το Who cooked Adam Smith's Dinner της Katrine Marcal, το The Vindication of the rights of women της Mary Wollstonecraft και το Ένα δικό της δωμάτιο της Βιρτζίνια Γουλφ.

Έχετε περιγράψει τον νεότερο εαυτό σας σαν μισογύνη. Ποια ήταν τα γυναικεία πρότυπα σας μεγαλώνοντας.

Θυμώνω πάντα πάρα πολύ όταν θυμάμαι πόση ενέργεια έχω καταναλώσει άδικα στην ζωή μου προσπαθώντας να εξηγήσω σε κάθε αγόρι ή άνδρα που συναντούσα -οι γυναίκες δεν με ενδιέφεραν, μου φαινόντουσαν απλώς ασήμαντες- πως δεν είμαι σαν τις άλλες γυναίκες και πως θα ήθελα να μου φέρονται σαν να είμαι μια από αυτούς. Αν είχα πρόσβαση σε γυναικεία πρότυπα, αν διδασκόμουν για τις σπουδαίες γυναίκες της ιστορίας, για γυναίκες που έκαναν σπουδαία πράγματα, θα αισθανόμουν σίγουρα διαφορετικά.

Για το πρώτο σας βιβλίο «Do it like a woman and change the world» εντοπίσατε αυτές τις σπουδαίες γυναίκες και τους δώσατε φωνή.

O λόγος που το έκανα ήταν για να πω ακριβώς αυτό. Ότι υπάρχουν εκπληκτικές γυναίκες που κάνουν σπουδαία πράγματα

Ήταν γυναίκες που έσπασαν τα όρια τους, που αναρωτήθηκαν για τον τρόπο που κάνουμε τα πράγματα και αν θα έπρεπε να τα κάνουμε διαφορετικά, ήταν γυναίκες που επικράτησαν σε ανδροκρατούμενους χώρους, όλες γυναίκες που έκαναν εκπληκτικά, ενδιαφέροντα πράγματα. Ουσιαστικά έγραψα το βιβλίο που θα ήθελα να είχα διαβάσει όταν ήμουν νεότερη και δυστυχώς δεν υπήρχε.

Συχνά κανείς μπορεί να σας δει να φοράτε σε T-shirt ή κοσμήματα με την λέξη Courage.

Είναι μια πολύ σημαντική λέξη για μένα. Αλλά δεν θα περιέγραφα τον εαυτό μου σαν ένα ιδιαίτερα θαρραλέο άτομο. Έμπνευση για αυτό ήταν η φράση που ανήκει στην Millicent Fawcett και λέει "Το θάρρος καλεί το θάρρος όπου και αν βρίσκεται αυτό".